Ceremonia parzenia herbaty jest jednym z najważniejszych elementów kultury japońskiej. To rytuał, który harmonijnie łączy estetykę, ceremoniał i przeżycie duchowe. Ceremonia jest skomplikowanym i symbolicznym rytuałem, który ma na celu stworzenie harmonii i spokoju. To sztuka, która wymaga precyzji i skupienia. Początkowo ceremonia była przeznaczona głównie dla elity kulturalnej, ale z czasem stała się bardziej dostępna dla wszystkich zainteresowanych. Jednym z najbardziej znanych miejsc, gdzie możecie uczestniczyć w tej niezwykłej tradycji, są ogrody Hamarikyu w Tokio, gdzie ceremonia różni się od innych pod wieloma względami. Po pierwsze, ogrody te są niezwykle malownicze i pełne naturalnej harmonii, co przyczynia się do wyjątkowego nastroju ceremonii. Dużą rolę odgrywają tu starannie skomponowane kompozycje krajobrazowe, z wodą, kamiennymi mostkami i drzewami, które tworzą naturalną kurtynę. Warto również zwrócić uwagę na budynki herbaciarni wykonane w stylu sukiya-zukuri. Te drewniane budowle są szczególnie charakterystyczne dla ceremonii parzenia herbaty i łączą funkcjonalność z estetyką. Wnętrze herbaciarni jest zazwyczaj z niewielką ilością dekoracji, aby umożliwić skupienie się na ceremonialnych rytuałach i w pełni docenić każdy ruch, gest, smak i dotyk. Przyjrzyjcie się z bliska temu fascynującemu doświadczeniu i dowiedzcie się, jak zaplanować wycieczkę do tego magicznego miejsca.
Ceremonia parzenia herbaty w ogrodach Hamarikyu w Tokio – atrakcja turystyczna
Podczas ceremonii parzenia herbaty w ogrodach Hamarikyu dominuje zasada „ichigo ichie”, która oznacza „jedno spotkanie, jedna szansa”. Ta filozofia zachęca do pełnego zanurzenia się w chwili obecnej i cieszenia się obecnością innych uczestników ceremonii. Unikalny rytuał parzenia herbaty obejmuje wiele gestów i symbolicznych czynności, które mają na celu stworzenie atmosfery spokoju, skupienia i otwartości na piękno.
Ogrody Hamarikyu w Tokio to jedno z najważniejszych i najpiękniejszych miejsc do udziału w ceremonii parzenia herbaty. Położone nad Zatoką Tokijską miejsce zachwyca urokiem i spokojem jako enklawa otoczona przez ruchliwe miasto.
Historia ceremonii parzenia herbaty w Japonii
Tradycja ceremonii parzenia herbaty ma swoje korzenie w dawnej Japonii, a do dzisiaj odgrywa ważną rolę w kulturze kraju. Historia ceremonii parzenia herbaty sięga przełomu VIII i IX wieku, kiedy mnisi buddyjscy przywędrowali do Kraju Kwitnącej Wiśni z Państwa Środka, przywożąc ze sobą sztukę picia herbaty. W tym okresie po raz pierwszy przypisano herbacie wartości medytacyjne i duchowe. Ceremonia parzenia herbaty była praktykowana przez elity, a specjalnie zaprojektowane herbaciarnie, takie jak znajdujące się w ogrodach Hamarikyu, stały się miejscami, w których arystokracja mogła oddać się kontemplacji. Od tego momentu ceremonia herbaty, zwana też ceremonią picia herbaty, stała się nieodłączną częścią japońskiej kultury. Przez wieki praktykowana była głównie przez wąskie elity, ale wraz z upływem czasu stała się dostępna dla wszystkich, stając się symbolem doskonałości, spokoju i harmonii.
Kiedy najlepiej udać się na ceremonię parzenia herbaty?
Ogrody Hamarikyu w Tokio zapraszają na ceremonię herbacianą przez cały rok, ale niektóre okresy są szczególnie popularne. W tym rytuale ważne są wszelkie wrażenia, w tym sceneria ogrodu krajobrazowego. Jednym z najlepszych momentów na udział w tej ceremonii jest wczesna wiosna, czyli pora kwitnienia śliw, a następnie wiśni. Późną wiosną w ogrodach Hamarikyu kwitną piwonie. O ile śliwy, wiśnie, miłorzęby i drzewa słynące z czerwonych liści można spotkać w wielu miejscach w Japonii, o tyle ogród pełen piwonii jest miejscem niezwykłym. Latem ogrody zachwycają zielenią klonów i kaskadami wody. Jesienią, gdy liście drzew przybierają ciepłe odcienie, a cały ogród tonie w kolorach złota i czerwieni, ceremonia parzenia herbaty nabiera wyjątkowego uroku. Nie ma jednak złych dni, aby udać się na tę ceremonię – ogrody Hamarikyu zostały zaprojektowane w taki sposób, aby zachwycać o każdej porze roku.
Ciekawostki dotyczące ceremonii herbaty w Japonii
• Ceremonia parzenia herbaty jest pełna ciekawych elementów, które warto poznać przed jej rozpoczęciem. Jednym z takich aspektów jest przywitanie, które jest w Japonii bardzo ważne. Podczas ceremonii, goście wchodzą na maty tatami na kolanach, wykonując specyficzne ukłony. Ważne jest również prawidłowe spożycie herbaty – należy ją wypić duszkiem, naraz, aby pokazać szacunek dla gospodarza.
• Rytuał parzenia herbaty różni się w zależności od regionu Japonii i tradycji danej szkoły. Ceremoniał parzenia herbaty jest przekazywany z pokolenia na pokolenie i wiele osób uczęszcza na specjalne szkolenia i warsztaty, aby nauczyć się właściwego sposobu przygotowywania herbaty i przestrzegania tradycji. Całość jest bardzo złożona i osiągnięcie mistrzostwa wymaga wielu lat praktyki. Z tego względu nie każda ceremonia jest otwarta na początkujących lub osoby z zewnątrz.
• Podczas ceremonii herbatę parzy się ręcznie, używając specjalnych przyborów, takich jak misa do mieszania herbaty (chawan), bambusowa miotła do mieszania herbaty matcha (chasen) i bambusowa łyżeczka do odmierzania ilości herbaty (chashaku). Czarki do herbaty same w sobie mogą być dziełami sztuki.
• Przygotowanie herbaty wymaga precyzji i cierpliwości, a proces ten jest wykonywany w milczeniu, co ma na celu stworzenie atmosfery spokoju i koncentracji. Po zaparzeniu herbaty mistrz ceremonii przekazuje ją gościom, którzy składają wdzięczne okrzyki i wznoszą filiżanki, by cieszyć się napojem. Aby zwrócić uwagę na niepowtarzalność i wyjątkowość chwili, podaje się tylko jedną czarkę herbaty. Ceremonia herbaciana to sposób na medytację i koncentrację, bliski zachodnim praktykom uważności zgodnie z ruchem mindfulness. Dzięki skupieniu się na każdym ruchu i detalu uczestnicy ceremonii parzenia herbaty mogą osiągnąć spokój umysłu i harmonię z otoczeniem.
• Każdy gest i ruch podczas ceremonii ma swoje znaczenie i symbolikę. Na przykład przenoszenie miski z herbatą z lewej do prawej ręki symbolizuje pokazanie szacunku dla gości. Czarkę należy dawać i przyjmować obiema dłońmi, aby okazać równość i szacunek między mistrzem ceremonii a gościem.
• Podczas ceremonii picia herbaty używa się herbaty sproszkowanej, matcha (wym. maćcia lub ma’cia). Liście krzewów, z których produkowany jest proszek, trzy tygodnie przed zbiorami są osłaniane przed słońcem za pomocą mat ryżowych. Dzięki temu zostaje ograniczony dostęp światła, co pomaga w zachowaniu delikatnego smaku i intensywnego koloru liści. Uzyskuje się w ten sposób herbatę liściastą tencha, która jest następnie mielona na proszek. Uzyskany z niej napój ma formę zawiesiny proszku matcha w wodzie. Aby uzyskać ten efekt, konieczne jest odpowiednie mieszanie. Tradycyjnie używa się do tego celu bambusowej trzepaczki chasen, a współcześnie, poza rytualnym ceremoniałem, w domach – shakera lub spieniacza do mleka. Matcha jest uważana za najzdrowszą z herbat zielonych.
• Ogromne znaczenie ma jakość herbaty użytej podczas ceremonii herbacianej. Dobrej jakości matchę cechuje delikatny, świeży aromat, przywodzący na myśl zboże i delikatne kłosy trawy. Smak powinien był słodki, kojarzący się z ziarnem, i zostawiać długi posmak w ustach zwany finiszem.
• „Księga herbaty” to zbiór esejów Kakuzo Okakura, tłumaczących tradycję ceremonii picia herbaty osobom z zachodniego kręgu kulturowego. Ta króciutka, przyjemna książeczka jest wydana także w języku polskim.
• Ceremonia herbaciana inspirowała też powieściopisarzy. Wielbicielom literatury pięknej polecamy powieść noblisty Yasunariego Kawabaty „Tysiąc żurawi”, której fabuła jest osnuta wokół ceremonii herbacianej i jej niuansów, które mogą zmienić życie bohaterów.
Jak dostać się na ceremonię parzenia herbaty w Ogrodach Hamarikyu?
Ceremonia parzenia herbaty w Japonii jest głęboko zakorzeniona w tradycji i uznawana za sztukę i za sposób życia. Jest to praktyka, która ma na celu nie tylko przygotowanie i picie herbaty, ale także budowanie relacji społecznych, dążenie do spokoju i harmonii oraz rozbudzanie uważności na wyjątkowe detale, dlatego na ceremonię w Ogrodach Hamarikyu należy przybyć z wyprzedzeniem. Sam rytuał-pokaz trwa około pół godziny, a seanse odbywają się przez cały dzień. Należy z wyprzedzeniem wykupić online bilet na spotkanie o określonej godzinie. Bilety i pozostałe informacje organizacyjne są dostępne na stronie Arts Council Tokio. Warto pamiętać, że Planet Escape organizując dla Was wycieczkę do Japonii dostosuje program dokładnie do Waszych oczekiwań, w tym także zapewnić Wam udział w ceremonii parzenia herbaty w Ogrodach Hamarikyu. Goście mają do wyboru ceremonię w języku angielskim lub z tłumaczeniem na język angielski. Oprócz spotkań dla osób, które chcą po raz pierwszy doświadczyć niezwykłego przeżycia, jakim jest udział w tradycyjnej ceremonii herbacianej, organizowane są też rytuały dla bardziej zaawansowanych. Można wybrać ceremonię na zewnątrz lub w pawilonie, wziąć też udział w podwieczorku Nodate, w ceremonii Kado, czyli rozszerzonej o poznawanie ikebany, lub w rytuale Kiyari, gdzie ceremonii towarzyszą tradycyjne pieśni.
Jak zaplanować wycieczkę do ogrodów Hamarikyu na ceremonię parzenia herbaty?
Mając na uwadze konieczność przybycia na ceremonię picia herbaty z wyprzedzeniem, warto zaplanować spacer po Ogrodach Hamarikyu przed wyznaczoną godziną rozpoczęcia spotkania. Zwiedzanie ogrodów może trwać około 2-3 godziny. Bilet wstępu do ogrodów jest płatny niezależnie od udziału w ceremonii. Wstęp do ogrodów to koszt około 300 jenów, a udział z ceremonii, w zależności od wariantu, waha się od 500 jenów do około 800 jenów.
Co jeszcze warto zobaczyć w Ogrodach Hamarikyu?
Hama Rikyu to duże ogrody krajobrazowe, obecnie znajdujące się w centrum Tokio. Zostały założone nad Zatoką Tokijską, a ich malowniczym elementem są stawy z wodą morską, której poziom zmienia się w rytmie pływów morskich. Warto odwiedzić herbaciarnię na wyspie oraz odkrywać, jak tradycyjnie urządzony ogród kontrastuje z drapaczami chmur z pobliskiej dzielnicy Shiodome.
Ogrody Hamarikyu zostały założone jako rezydencja feudalnego władcy w stolicy i teren polowań na kaczki w okresie Edo (1603–1867). Historia ogrodów Hamarikyu sięga 1654 roku, gdy ród Tokugawa, władców Japonii, wybudował tu rezydencję rodziny. Pod koniec okresu Edo, czyli w XIX wieku, ogrody Hamarikyu stały się popularnym miejscem dla poważanych arystokratycznych rodzin. Wtedy zaczęły odbywać się tutaj elitarne ceremonie parzenia herbaty. Później to niezwykłe miejsce służyło jako ogród spacerowy i pałac cesarski. Dla publiczności zostało otwarte dopiero po II wojnie światowej. Ślady dawnych funkcji są nadal widoczne w całym ogrodzie – można trafić na pozostałości fosy, ogród skalny oraz miejsca nawiązujące do polowań na kaczki.
