-
Historia
Dzieje Libanu sięgają czasów starożytnych. Od III tysiąclecia p.n.e. większa część współczesnego Libanu należała do Fenicji, później zaś o ten niewielki, lecz z powodu uwarunkowań geograficznych, cenny skrawek lądu, walczyli Asyryjczycy, Babilończycy, Persowie, Egipcjanie i Grecy. Od 64 roku teren ten dostał się pod władanie Imperium Rzymskiego, które pozostawiło tu po sobie wspaniałe, będące dziś jedną z największych atrakcji tego kraju budowle. Wraz z rozwojem chrześcijaństwa Liban, od 395 roku, stał się prowincją Bizancjum, a następnie, w wyniku wojen persko-bizantyjskich, które osłabiły oba państwa i ułatwiły podboje arabskie, w VI wieku dostał się pod rządy Arabów. W latach 1098–1291 Liban zajmowany był przez krzyżowców, następnie zdobyty przez mameluków z Egiptu, by w XVI wieku stać się częścią Imperium Osmańskiego, w którego granicach pozostawał aż do końca I wojny światowej.
Po jej zakończeniu Liban i Syria zostały terytoriami mandatowymi Francji, zaś od 1926 Liban był republiką pod francuskim protektoratem. Po wybuchu II wojny światowej, w 1941 roku, Liban uzyskał formalną, a dwa lata później faktyczną niepodległość. W 1945 roku został współzałożycielem Ligi Państw Arabskich i członkiem ONZ. Przez długie lata gospodarka Libanu prosperowała znakomicie, przyczyniając się do nadania temu krajowi miana Szwajcarii Bliskiego Wschodu. Niestety jednak nasilająca się terrorystyczna działalność przeciwko Izraelowi podejmowana przez Palestyńczyków, którzy schronili się w Libanie po powstaniu państwa żydowskiego i wojnie czerwcowej z 1967 roku, wciągnęła Liban w konflikt arabsko-izraelski, zaostrzając przy okazji religijne spory wewnętrzne. Poskutkowało to wybuchem w 1975 roku wyniszczającej wojny domowej, prowadzonej między muzułmanami a częścią ugrupowań chrześcijańskich. Zakończył ją dopiero w 1989 roku kruchy pokój w At-Taif, który jednak oddawał Liban pod faktyczną władzę Syrii. Wycofanie wojsk syryjskich nastąpiło dopiero w 2005 roku, po wielkich protestach społecznych, noszących nazwę cedrowej rewolucji, które wywołało zabójstwo premiera Rafika al-Haririego. Syria uznała niepodległość Libanu dopiero w 2008 roku, wciąż jednak dochodzi tu do walk Hezbollahu (libańskiej partii politycznej islamskich szyitów) z Państwem Islamskim.
-
Geografia
Liban, jedno z najmniejszych państw Azji, jest jak na tak niewielki kraj mocno zróżnicowany geograficznie. Rozciąga się od wysokich szczytów (najwyższy to Quarnat as-Sawda, 3083 m n.p.m.) do piniowych lasów pokrywających górskie doliny, zielonych winnic, pomarańczowych sadów, bujnych łąk i plaż wschodniego wybrzeża Morza Śródziemnego. Graniczy z Syrią i Izraelem, jest też najzasobniejszym w wodę spośród krajów tego regionu oraz jedynym krajem arabskim nieposiadającym pustyni. Panuje tu klimat podzwrotnikowy śródziemnomorski, zmieniający się wraz z wysokością, na nizinach stwarzający dogodne warunki do uprawy drzew cytrusowych, figowych, owocowych, oliwek, orzechów włoskich, bananów czy palm daktylowych. W górach, w kilku lasach i rezerwatach, zachowały się największe i najstarsze cedry. Lata w Libanie są gorące i na ogół suche, wiosna i jesień są porami łagodnymi, podobnie jak zima, surowa wyłącznie w wyższych partiach gór.
-
Kultura i religia
Liban jest bardzo zróżnicowany pod względem demograficznym i religijnym: zdecydowaną większość stanowią Libańczycy, bardzo widoczna jest również mniejszość palestyńska. Rosnąca liczba syryjskich uchodźców pracuje przy budowach lub uprawach w dolinie Bekaa. Do grupy imigrantów należą także zatrudnieni często na czarno przybysze z Etiopii, Nepalu, Filipin i Sri Lanki. Pozostałe narodowości zamieszkujące Liban to Kurdowie i Ormianie (ok. 3%).
Mimo że Liban należy do regionu Bliskiego Wschodu, nie jest krajem zdominowanym przez muzułmanów, choć jest ich większość – 60% ludności, z czego 60% stanowią szyici, a 40% sunnici. Z islamu szyickiego wywodzą się zaś alawici i wyznawcy ismailizmu. Na gruncie tego ostatniego wyrosła natomiast grupa druzów (ok. 6%). To ciekawe wyznanie łączy elementy islamu, chrześcijaństwa, gnostycyzmu i dawnych bliskowschodnich wierzeń. Znakiem rozpoznawczym męskich elit druzyjskich są ekscentryczne wąsy, białe nakrycia głowy i sherwale – workowate spodnie. Kobiety tradycyjnie noszą białe welony i czarne długie spódnice. W sumie na terenie Libanu mieszkają wyznawcy aż 18 religii. Od początku rozwijało się w Libanie chrześcijaństwo, dzieląc się stopniowo na wiele wyznań. Największą grupę stanowią maronici (21%), których korzenie sięgają 4 stulecia. Pozostałe chrześcijańskie wyznania w Libanie to m.in. melechici, asyryjski Kościół wschodu, grecki, armeński i syryjski Kościół ortodoksyjny, armeński, syryjski i rzymski Kościół katolicki, koptowie i protestanci. Obecni są także wyznawcy judaizmu.
Kulturę libańską porównuje się do fattoush, słynnej przystawki (mezza) zawierającej różne, kontrastujące ze sobą składniki. Kosmopolityczna mieszanka odzwierciedla się m.in. w stylach architektonicznych (meczety, kościoły, świątynie), kostiumach, uroczystościach i świętach. Przyzwyczajeni do różnorodności Libańczycy akceptują w większości odmienny styl życia, zachodnią, europejską modę, szczególnie w Bejrucie, choć i tu, niektóre miejsca są bardziej konserwatywne.