Tajwan

Informacje praktyczne

1. Informacje wizowe i opłaty lotniskowe

Od obywateli RP udających się w podróż na Tajwan nie jest wymagane posiadanie wizy, pod warunkiem, że pobyt nie będzie przekraczał 90 dni. Przy wjeździe należy okazać paszport, ważny minimum 6 miesięcy od momentu przekroczenia granicy. Przewoźnik może zażądać także okazania rezerwacji biletu powrotnego z Tajwanu.

2. Szczepienia

Przed wyjazdem na Tajwan nie obowiązują żadne szczepienia ochronne, warto jednak rozważyć zaszczepienie się przeciw tężcowi i błonicy (ok. 90 zł), WZW typu A i B (ok. 250 zł każda dawka szczepionki), japońskiemu zapaleniu mózgu (ok. 350 zł każda dawka szczepionki) oraz wściekliźnie (ok. 170 zł każda dawka szczepionki). Ceny szczepień podano zgodnie z cennikiem Centrum Szczepień Krakowskiego Szpitala Specjalistycznego im. Jana Pawła II.

3. Napiwki

Choć w restauracjach i taksówkach dawanie napiwku nie jest obowiązkowe, z pewnością drobny datek zostanie doceniony. Często do rachunku doliczane jest 10-15% tzw. kosztów obsługi, lecz kwota ta nie jest dzielona między personelem. W lepszych hotelach wypada wynagrodzić portiera (ok. 100 TWD), a podczas wycieczek – lokalnych przewodników i prywatnych kierowców (10% od ceny wycieczki).

4. Ceny jedzenia

Ceny jedzenia w Tajwanie są porównywalne do polskich lub niższe, zwłaszcza na nocnych targach jedzeniowych, gdzie możecie posmakować najrozmaitszych, bardzo urozmaiconych delicji za naprawdę niewielkie pieniądze.

Przykładowe ceny:

Woda mineralna 1,5 l – 34 TWD
Lokalne piwo 0,5 l – 50 TWD
Piwo importowane 0,33 l – 70 TWD
Kawa – 75 TWD
Coca cola 1 l – 25 TWD
Pomarańcze 1 kg – 70 TWD
Posiłek w taniej restauracji – około 100 TWD
Kolacja dla dwóch osób w lepszym lokalu: około 700 TWD
Sushi w restauracji – 25 TWD

5. Ciekawostki
• Gdyby populacja Tajwanu wynosiła zaledwie 100 osób, 84 z nich byłoby Tajwańczykami, 14 – Chińczykami z Chin kontynentalnych, a zaledwie dwoje rdzennymi mieszkańcami, czyli Formozanami.
  
• Tajwan może pochwalić się największymi zbiorami chińskiej sztuki na świecie, wywiezionymi z Chin przed rewolucją kulturalną.
• W 1590 roku Portugalczycy odkryli Tajwan i, oczarowani jego urodą, nadali mu poetycką nazwę Ilha Formosa, czyli piękna wyspa. Chińczycy, przybijający wcześniej do tutejszych wybrzeży, nazywali to miejsce zgoła inaczej – „błotem za morzem, niegodnym Chin”.
• Tajwan znajduje się w tzw. Pierścieniu Ognia, czyli strefie, w której występuje ok. 90% wszystkich trzęsień ziemi na świecie. Wyspę dotyka ponad 1000 zauważalnych trzęsień ziemi rocznie – i ponad 17 000 niewykrywalnych!
• Tajwańczycy sami zanoszą worki ze śmieciami do śmieciarek. Te anonsują swe przybycie dźwiękami... „Dla Elizy” Beethovena.
• Spacerując po ulicach Tajwanu z pewnością widzieć będziecie wielu ludzi osłaniających twarze maskami. Nie dziwota, że wyspa ta nazwana została „azjatycką stolicą masek”. Tajwańczycy w ten sposób chronią się przed chorobami, szkodliwymi promieniami słońca i zanieczyszczeniami powietrza. Zdarza się nawet, że reporterzy telewizyjni, prowadzący program na zewnątrz, także mają zasłonięte twarze.
• Na Tajwanie liczbę 4 uważa się za pechową, dlatego w hotelach czy szpitalach nie ma czwartego piętra. Niefortunny jest również sierpień, czyli siódmy miesiąc tajwańskiego kalendarza księżycowego, kiedy to otwierają się bramy piekieł, uwalniając hordy głodnych duchów, żywiących się pieniędzmi, jedzeniem itp. Pod żadnym pozorem nie należy wówczas brać ślubu, zakładać firmy lub podróżować.
• Podczas niechętnie widzianej japońskiej okupacji Tajwanu (1895–1945), zmarli bywali odprowadzani na cmentarz pod czarnym parasolem – aby ich dusze nie musiały cierpieć dyshonoru, że ciała pochowane zostały pod japońskim słońcem.
• Na Tajwanie pracuje 50,46% kobiet, stanowią one też 33% władzy ustawodawczej – więcej niż w Japonii, Korei Południowej i Stanach Zjednoczonych.
• Największym zwierzęciem lądowym na Tajwanie i symbolem jest czarny niedźwiedź.
• Tajwan, będąc małą, gęsto zaludnioną wyspą, dzierży niechlubną palmę pierwszeństwa jeśli chodzi o stopień zanieczyszczeń powietrza w całej Azji.
• Narodową rośliną Tajwanu jest kwiat śliwy, który pojawia się na najrozmaitszych przedmiotach, banknotach czy w logo firm. Ponieważ śliwa kwitnie zimą, symbolizuje tajwańską wytrwałość i odwagę.
• Na Tajwanie to biały kolor, zamiast czarnego, przypisany jest do żałoby i noszony na pogrzebach. Na weselach natomiast popularnym kolorem jest symbolizujący szczęście czerwony.
• Uruchomiony w 1995 roku tajwański program National Health Insurance, który zapewnia powszechną opiekę zdrowotną wszystkim obywatelom, zarówno w zakresie medycyny chińskiej, jak i zachodniej, uważany jest za jeden z najlepszych systemów opieki zdrowotnej na świecie.
• Lubicie tzw. chińskie zupki z makaronem instant i bubble tea? To właśnie na Tajwanie wymyślono te popularne przysmaki! A jeśli macie ochotę na nietypowe doznania kulinarne, wybierzcie się na „Snake Alley”, czyli targ w Tajpeju, gdzie skosztujecie tak wyjątkowych potraw, jak krwi węża, wino z penisa jelenia oraz żółwiowej krwi i mięsa.
• Tajwan znany jest jako „królestwo motyli”, ponieważ na tej maleńkiej wyspie mieszka prawie 400 gatunków motyli, niegdyś milionami eksportowanych za granicę, obecnie pieczołowicie chronionych.
• Tajwan był jednym z pierwszych krajów na świecie, który zaoferował swoim obywatelom oraz gościom bezpłatne Wi-Fi na masową skalę.
• Termin „Tajwański cud” odnosi się do trwającej zaledwie 50 lat transformacji, wskutek której wyspa z ubogiego, zrujnowanego japońską okupacją państewka stała się jednym z najbogatszych krajów świata. Dziś to najgęściej zaludnione państwo i największa gospodarka na świecie, niebędąca członkiem Organizacji Narodów Zjednoczonych.

Jedzenie

Jedno jest pewne: pod względem kulinarnym Tajwan na pewno Was nie zawiedzie! Ta niewielka wyspa prezentuje wyjątkowe bogactwo smaków, wywodzących się z rozmaitych krajów azjatyckich, przede wszystkim jednak z Japonii i Chin. W zależności od regionu do tworzenia przepysznych potraw używa się różnorodnych składników i przypraw, jak papryczki chili, wino ryżowe, kolendra czy olej sezamowy, natomiast potrawy opierają się na pięciu głównych składnikach: wieprzowinie, ryżu, owocach morza, kurczaku i soi. Jeśli jesteście amatorami sushi, w Tajwanie będziecie mieć używanie – wciąż żywe są tu wpływy japońskie, dlatego na każdym kroku znajdziecie tradycyjne restauracje, w których talerzyki z rozmaitymi rodzajami tej potrawy przesuwają się po niekończącej się taśmie.

Zgłodnieliście w trakcie zwiedzania i nie macie ochoty marnować czasu na siedzenie w restauracji? Ulice Tajpeju pełne są budek i straganów serwujących ciepłe i zimne przekąski, znajdziecie tu też pełno tzw. nocnych targów, gdzie zjecie pysznie, świeżo i zazwyczaj tanio! Królują tu grillowane, smażone lub wypiekane smakołyki, jak pieczona ośmiornica, nadziewane pierożki, mięso z rekina, jajka z wołowiną w ryżu, suszone wodorosty, krewetki, ostrygi, kurczak, a nawet owady z topionym serem czy pieczone pająki...

Tajwan słynie z zup, przyrządzanych na bulionach z ryb i warzyw, podawanych często z makaronem, tofu lub glonami. Dużą popularnością cieszy się pożywna zupa z czerwonej fasoli, dang hua tang – zupa z jajkiem, tang cu tang – zupa słodko-kwaśna i niu rou mian – zupa z wołowiną i makaronem, często serwowana z małymi, gotowanymi lub smażonymi pierożkami jiaozi i guōtiē, będącymi przysmakiem samym w sobie. Warto też wiedzieć, że zupę zjada się dopiero po daniu głównym.

Tajwańczycy komponują wspaniałe potrawy z ryżu łączonego z owocami morza, wieprzowiną, kurczakiem lub tofu. To ostatnie występuje tu w nader oryginalne formie, jako tzw. stinking tofu, czyli po prostu śmierdzące, marynowane w bardzo „aromatycznej” zalewie. Ponoć im silniejszy odór, tym potrawa lepsza, a smażenie w głębokim tłuszczu niweluje nieprzyjemny zapach. Inne oryginalne tajwańskie przysmaki to m.in. jajka gotowane w herbacie lub jajka żelazne, długo gotowane w przyprawach, o gumowatej strukturze i ciemnej barwie. Choć ich wygląd nie zachęca, są jednak bardzo smaczne. Popularne są tu też sprzedawane w niewielkich opakowaniach przekąski, np. wołowina i wieprzowina w urozmaiconych marynatach – to świetny pomysł na oryginalny, smakowity prezent. Na deser natomiast warto skosztować delikatnych ciasteczek ananasowych z różnymi nadzieniami, od ananasowego dżemu po papryczki jalapeno, orzeszków ziemnych z cukrem, mochi z brązowym cukrem (lepkich ryżowych kulek), ciasta z parą wodną i mlecznych cukierków.

Odwiedzając ten kraj nie sposób nie spróbować herbaty podawanej z mlekiem i kulkami z tapioki, od których wzięła się nazwa napoju – bubble tea. Jeśli macie ochotę na coś mocniejszego, skosztujcie świetnej miejscowej whisky kaval o delikatnym posmaku mango oraz dobrego tajwańskiego wina.

Wiedza

1. Historia

Dzieje Tajwanu (zwanego także Republiką Chińską) to historia długa i chwilami bardzo burzliwa. Już około 40000 roku p.n.e. wyspę zasiedliła ludność pochodzenia austronezyjskiego, tzw. Aborygeni tajwańscy, dziś określani mianem Formozan. W literaturze Tajwan po raz pierwszy pojawił się w roku 206 p.n.e., w chińskich kronikach. W XVI wieku przybyli tu Portugalczycy, którym wyspa zawdzięcza swą wielowiekową, poetycką nazwę – Ihla Formosa, czyli Piękna Wyspa. Nieco później teren ten dostał się pod panowanie Holendrów, którzy władali nią do 1661 roku, rozwinąwszy tu uprawę ryżu i trzciny cukrowej oraz sprowadziwszy kilkadziesiąt tysięcy chińskich osadników. Niebawem jednak Holendrów wyparli stąd Chińczycy, którzy w 1683 roku przyłączyli Tajwan do Chin oraz założyli stolicę wyspy – Tajpej. W późniejszych latach na egzystencję Tajwanu wpływ miały prowadzone między Wielką Brytanią i Francją oraz Chinami wojny opiumowe, w wyniku których, w połowie XIX wieku, porty tajwańskie zostały otwarte dla statków europejskich. Niestety po przegranej wojnie z Japonią Chiny zmuszone były odstąpić wyspę silniejszemu mocarstwu, które przystąpiło do bezwzględnej kolonizacji. Spotkała się ona z bardzo zdecydowanym sprzeciwem mieszkańców, z których kilkadziesiąt tysięcy przypłaciło ten opór życiem. Na pewno na plus Japończykom zaliczyć należy modernizację Tajwanu: budowę sieci kanałów irygacyjnych, lotnisk i portów, uprawę bardziej wydajnej odmiany ryżu oraz intensywne uprzemysławianie wyspy.

Po zakończeniu II wojny światowej Tajwan przywrócony został Chinom. To właśnie tu schronienie znalazł emigracyjny rząd Chiang Kai-sheka, wyparty z Chin kontynentalnych przez komunistów, oraz ok. 2 mln uchodźców. Jeszcze do lat 70. XX wieku władze Tajwanu uznawane były za legalne i jedyne władze Chin przez większość państw zachodnich, jednak później, wraz ze wzrostem znaczenia Chińskiej Republiki Ludowej na arenie międzynarodowej, wiele krajów wycofało swe poparcie. Od końca lat 80. XX Tajwan cieszy się dużą samodzielnością, jest też jednym z najszybciej rozwijających się regionów świata, przez co stanowi łakomy kąsek dla Chin kontynentalnych, a wszystkie – dość popularne – tendencje separatystyczne ucinane są w zarodku. W 2005 roku chiński parlament uchwalił nawet tzw. ustawę antysecesyjną, nakazującą użycie siły w przypadku prób formalnego zdeklarowania niepodległości.

2. Geografia

Tajwan, formalnie prowincja Chin, położony jest w Azji Wschodniej i graniczy z od zachodu z Chinami, a od południa z Filipinami. Większość powierzchni tego mierzącego 36,188 km² kraju zajęta jest przez góry i wyżyny, a najwyższym z ciągnących się przez kraj czterech pasm górskich jest Yu Shan o wysokości do 3952 m n.p.m. Na północy Tajwanu znajduje się grupa wygasłych wulkanów, otoczonych gorącymi źródłami i gejzerami, zaś przy zachodnich wybrzeży występuje rafa koralowa. Kraj ten często nawiedzają trzęsienia ziemi, niekiedy bardzo silne, czasem wręcz niezauważalne.

Tajwan leży w strefie klimatu zwrotnikowego o monsunowej odmianie, a opływający go ciepły prąd morski Kuro Siwo sprawia, że na wyspie jest cieplej niż w kontynentalnych Chinach na tej samej szerokości geograficznej. Zimą temperatura jest bardzo przyjemna, 15-20°C, zaś latem jest ciepło, lecz nie upalnie – około 28-30°C. Na chłód przygotujcie się jedynie w przypadku, jeśli będziecie chcieli zdobywać górskie szczyty – temperatura potrafi spadać tam nawet do 4°C. Wyspa jest bardzo wilgotna i deszczowa, więc parasole i peleryny na pewno się przydadzą! Końcem lata i początkiem jesieni można spodziewać tu tajfunów.

Zarówno flora, jak i fauna Tajwanu jest dość bogata. Znajdziecie tu rozległe lasy, bambusy, palmy, wawrzyny i drzewa kamforowe, a także roślinność alpejską i namorzyny. Spośród żyjących tu zwierząt wymienić trzeba jelenie, dziki, serau (przypominające kozice), pantery mgliste, koty bengalskie i makaki. Bardzo obfita jest populacja gadów, których największym przedstawicielem jest pyton tygrysi.

3. Kultura i religia

Teoretycznie Tajwan jest częścią Chin. Kluczem jest tu słowo – teoretycznie. Tak naprawdę, pod względem kultury i zwyczajów kraj ten różni się od Chin jak dzień od nocy! Ma to oczywiście związek z tym, że Tajwan, gdzie po wygraniu wojny domowej przez Mao Zedonga schronili się związani z Kuomintangiem stronnicy Chiang Kai sheka, uniknął morderczej w skutkach rewolucji komunistycznej. Podróżując po Tajwanie i podziwiając ogromne, jedne z największych na świecie zbiory chińskiej sztuki zobaczycie, w jaki sposób mógłby wyglądać świat Chin kontynentalnych, gdyby nie rozjechał go czerwony walec Mao.

Zacznijmy od tego, że Tajwańczycy są bardzo uprzejmi, towarzyscy i pomocni, chętnie tez nawiązują kontakt z obcymi ludźmi. Jeśli popełnicie gafę, nie przejmujcie się – z reguły skwitowana ona zostanie po prostu uśmiechem. Pamiętajcie jednak, że choć Tajwańczycy są bardzo liberalni, a jedzenie odgrywa w ich życiu bardzo ważną rolę, to stanowczo należy powstrzymać się od konsumpcji w środkach transportu – grozi za to nawet mandat.

Jak w wielu tradycyjnych społeczeństwach, na Tajwanie rodzina jest najważniejszą częścią społeczeństwa. Dzieci od małego uczy się, że muszą szanować swoich rodziców, często też zdarza się, że rodziny wielopokoleniowe mieszkają razem, tak więc jedno gospodarstwo domowe może liczyć od dziesięciu do nawet pięćdziesięciu członków. Tajwańczycy bardzo cenią sobie wyjątkową cechę, zwaną ren qing wie, która w luźnym tłumaczeniu oznacza „smak ludzkich uczuć”. Życzliwość i hojność wobec nieznajomych, obowiązkowość i godne zachowanie są częścią „bycia człowiekiem”. Ci, którym brakuje ren qing wie, uważani są za nieludzkich i niemoralnych. Źródłem takich idei, wartości i przekonań jest konfucjanizm, oparty na naukach chińskiego mędrca i filozofa Konfucjusza, którego celem jest utrzymanie harmonii na świecie. Nie jest to religia, a system filozoficzny, który jednak Tajwańczycy często łączą z wyznawaną przez siebie religią, przeważnie taoizmem oraz buddyzmem. Popularny jest tu także synkretyzm religijny, nie zdziwcie się więc, jeśli podczas spacerów po tajwańskich wioskach i miastach zobaczycie świątynie poświęcone kilku bóstwom naraz. Na Tajwanie wciąż obecny jest kult duchów, zarówno duchów zmarłych bliskich, jak i demonów, którym – w celu przebłagania – należy składać ofiary, np. pod postacią jedzenia lub palenia ofiarnych banknotów.

Wycieczka