-
Historia
Pierwsze ślady człowieka na obszarze Włoch, pochodzące sprzed 850 000 lat, znaleziono w okolicy Ravenny. Najbardziej znaną grupą zamieszkującą Półwysep Apeniński były plemiona Etrusków. Ich kultura rozwijała się od około 800 roku p.n.e. na terenach obecnej Toskanii. W kolejnych dziesięcioleciach podporządkowali sobie znaczną część zachodniego wybrzeża oraz terenów sięgających doliny Padu. Etruria została podbita przez Rzymian w III wieku p.n.e. Południe półwyspu zasiedlali Grecy, których ważnym wkładem w późniejsze dzieje jest mitologia zaadaptowana przez Rzymian.
Historię jednego z najsłynniejszych imperiów w dziejach świata rozpoczyna legenda o założeniu Rzymu 21 kwietnia 753 roku p.n.e. Królestwo Rzymu istniało do 509 roku p.n.e., kiedy proklamowano republikę. W okresie tym Rzymianie sukcesywnie podbijali kolejne tereny, zajmując ziemie basenu Morza Śródziemnego. Okres republiki kończy się w roku 27 p.n.e., kiedy powstaje Cesarstwo Rzymskie. Imperium szybko stało się globalnym mocarstwem, które władało obszarami nadmorskimi i interiorem Europy, Azji i Afryki. Podczas tej epoki powstały fenomenalne obiekty architektury – m.in. areny widowiskowe, świątynie, teatry, kompleksy sportowe oraz fora. Upadek Rzymu wraz z krańcem epoki średniowiecza nastąpił w 476 roku na skutek najazdu plemion germańskich. Kolejne wieki przyniosły chęć odbudowy dawnego cesarstwa i utworzenie Świętego Cesarstwa Rzymskiego, a następnie podział półwyspu na republiki. Rzym stał się religijnym centrum chrześcijańskiego świata, by po Schizmie Wschodniej w XI wieku zostać stolicą katolicyzmu. W średniowieczu rozkwitły potęgi morskie, m.in.: Wenecja, Genua i Piza. Wielkie odkrycia geograficzne zakończyły epokę i dały początek renesansowi, którego rozkwit na ziemiach Italii był ogromny. W okresie tym tworzyli między innymi Michał Anioł, Leonardo da Vinci i inni, których dzieła sztuki, architektury, nauki i techniki stanowią symbole epoki i miały ogromny wpływ na cywilizację Europy. Podział półwyspu zakończyło dopiero Zjednoczenie Włoch w 1861. Stolicą królestwa został Turyn, a królem Vittorio Emanuele. XIX wiek to czas zamorskich podbojów i kolonii, trwających do połowy XX wieku. Wtedy Włochy stały się państwem faszystowskim rządzonym przez dyktatora Mussoliniego. Powojenne lata były okresem rozwoju gospodarczego północy Włoch. W 1958 roku Italia, jako jeden z 6 krajów, utworzyły Europejską Wspólnotę Węgla i Stali, która po latach przekształciła się w Unię Europejską. Dziś Włochy są republiką parlamentarną, na czele z prezydentem. Wchodzą w skład grupy G7 – najbogatszych i najbardziej uprzemysłowionych państwa świata.
-
Geografia
Włochy położone są na Półwyspie Apenińskim, który od pozostałej części Europy odgradza łańcuch Alp, obfitujący w lodowce, malownicze doliny i bardzo wysokie góry. Jest to także jedyny obszar, w którym państwo bezpośrednio graniczy z innymi krajami: Słowenią, Austrią, Szwajcarią oraz Francją. Kraj podzielony jest na 20 regionów, w których skład wchodzi 5 terytoriów autonomicznych. Najwyższym szczytem kraju jest Mont Blanc (4696 m n.p.m.).
Prócz części kontynentalnej w granice Włoch wchodzi około 450 wysp, z których największa – Sycylia – jest również największą wyspą całego Morza Śródziemnego. Drugą największą wyspą jest Sardynia. W poprzek półwyspu przechodzi łańcuch Apenin – powstały w miejscu styku płyt tektonicznych, warunkujących występowanie na tym obszarze trzęsień ziemi. Na północy rozciąga się rozległa i urodzajna Dolina Padu – najdłuższej rzeki kraju. We Włoszech można znaleźć również rozmaite formy aktywności wulkanicznej, w tym trzy najbardziej aktywne wulkany Europy – Etnę, Wezuwiusza i Stromboli. Włochy oblewane są przez wody czterech mórz: Adriatyckiego, Jońskiego, Śródziemnego, Tyrreńskiego oraz Liguryjskiego, a wybrzeże jest bardzo urozmaicone. Nie brakuje tutaj piaszczystych i kamienistych plaż, widowiskowych klifów oraz ciekawych formacji skalnych.
Zróżnicowanie klimatyczne na obszarze kraju jest znaczne – obszary wysokogórskiej północy posiadają klimat alpejski, Dolina Padu odmianę klimatu kontynentalnego, górzysty interior i północ państwa klimat przejściowy, zaś przybrzeżne obszary południowej części oraz wyspy klimat śródziemnomorski z porastającą teren charakterystyczną roślinnością – makią. W południowej części lata są gorące i suche, a zimy łagodne i deszczowe.
-
Kultura i religia
Przez tysiące lat prężnego rozwoju Włochy wykształciły unikatową i bogatą kulturę. Rozpowszechniając ją na okolicę basenu Morza Śródziemnego i Europę Zachodnią dały bezpośrednie podwaliny innym cywilizacjom. W czasach antycznych, adaptując dziedzictwo Greków i nadając mu swój kierunek, budowali monumentalne świątynie, gigantyczne areny i inne obiekty, które dziś przyciągają rzesze turystów. Włochy uznawane są za stolicę renesansu, a miasta takie jak Rzym, Florencja, Palermo czy Neapol obfitują w reprezentatywne budynki z tego okresu. Przez wieki rozwijało się tam również malarstwo i rzeźba, których głównymi przedstawicielami są między innymi Michał Anioł i Tycjan oraz wszechstronny Leonardo da Vinci. Ogromny wkład mieli oni również w inne dziedziny sztuki, techniki i nauki. Włochy od końca epoki antycznej są krajem chrześcijańskim, w którym mieści się serce Kościoła Katolickiego – Watykan. Tradycje i zwyczaje rozwijające się wraz z duchem chrześcijaństwa, do którego znaczna część społeczeństwa jest bardzo przywiązana, definiują dzisiejszych Włochów. Jednocześnie Włosi są bardzo tolerancyjnym i otwartym narodem.
Mieszkańcy Italii zdecydowanie potrafią korzystać z życia, a więzi społeczne odgrywają wśród nich ogromną rolę. Nietrudno wdać się w rozmowę z przypadkowym przechodniem podczas spaceru czy picia kawy w jednej z ulicznych cafeterii. Wieczorami Włosi gromadzą się tłumnie na placach oraz w restauracjach, celebrując zakończenie dnia po popołudniowej sjeście.
Warto zauważyć, że życie płynie znacznie leniwiej na południu, „które odpoczywa” niż na północy, „która pracuje”. Na południu trzeba liczyć się z tym, że transport publiczny nie przyjedzie według rozkładu, a pobliski sklep zostanie otwarty godzinę później. Nie przeszkadza to jednak w codziennym życiu, które w każdym zakamarku kraju płynie o wiele wolniej niż w wielu innych krajach Starego Kontynentu. Zróżnicowanie między regionami jest znaczne i każdy rozwinął zwyczaje na swój sposób, co dodatkowo uatrakcyjnia eksplorowanie Italii.