Namibia

Począwszy od pierwszego tysiąclecia przed naszą erą tereny dzisiejszej Namibii zamieszkiwały kolejno następujące ludy: Buszmeni, zbliżony do nich lud Sana, a następnie Hotentoci, którzy zdobyli hegemonię na namibijskim terytorium. Dopiero w XVII wieku zaczęły tutaj przybywać plemienia ludu Bantu prowadzące walki między sobą oraz z plemionami, które wcześniej osiedliły się w Namibii. Przybysze z Europy dotarli w te rejony Czarnego Lądu u schyłku XV wieku – najpierw byli to Portugalczycy, a po nich Holendrzy. Swoje wpływy w Afryce Południowej zdobyły też Wielka Brytania i Niemcy – oba te kraje rywalizowały o hegemonię w Afryce w drugiej połowie XIX wieku.

Na początku lat 80. XIX wieku niemiecki kupiec, Franz Adolf Eduard Lüderitz zaczął szukać porozumienia z lokalnymi plemionami i w ten sposób doprowadził do tego, że Niemcy ustanowili swój protektorat nad częścią kraju. Wynikiem tego był napływ niemieckich osadników na tereny Namibii, a w późniejszym czasie powstania niepodległościowe ludności tubylczej, których tłumienie pociągnęło za sobą rozlew krwi. W 1908 roku odkryto tutaj złoża diamentów, przez co nastąpił prawdziwy boom europejskiego osadnictwa w Namibii. W trakcie pierwszej wojny światowej kraj był okupowany przez Związek Południowej Afryki, który przyczynił się do porażki Niemców na ziemiach afrykańskich.

W 1973 roku ONZ i Organizacja Jedności Afrykańskiej uznały SWAPO (South - West African People’s Organisation) za jedynego przedstawiciela Namibijczyków, co jednak nie zatrzymało działań RPA, które utworzyło konkurencyjny względem SWAPO Demokratyczny Sojusz Turnhalle i zorganizowało wybory powszechne niezaakceptowane przez ONZ. Organizacja Ludu Afryki Południowo-Zachodniej prowadziła walkę zbrojną, którą w dużej mierze umożliwiał Związek Radziecki, inne państwa komunistyczne czy pomoc płynąca z Angoli. Historyczne wydarzenie nastąpiło w 1988 roku po negocjacjach RPA, USA, Angoli i Kuby. Ustalono, że z Angoli zostaną wycofane wojska kubańskie, zaś w Namibii odbędą się wybory powszechne pod nadzorem ONZ. W wyborach większość zdobyło SWAPO. W 1990 roku uchwalono konstytucję. Prezydent Sam Nujoma proklamował niepodległą Republikę Namibii, wchodzącą odtąd w skład brytyjskiej Wspólnoty Narodów i państw członkowskich ONZ.

W 1992 roku doszło do porozumienia z RPA dotyczącego wspólnej granicy. Pod koniec XX wieku w Namibii zaczął działać ruch separatystyczny o nazwie Armia Wyzwolenia Caprivi będąca w porozumieniu z angolską organizacją UNITA. W 1999 roku w południowo-wschodniej części kraju wprowadzono stan wyjątkowy, zaś armie Angoli i Namibii wystąpiły przeciwko UNITA. W latach 1995 i 2000 na prezydenta ponownie wybierano Nujomę, a wybory do parlamentu w kolejnych latach nadal wygrywało SWAPO, której priorytetem była reforma rolna mająca objąć również białych posiadaczy ziemskich. W roku 2015 prezydentem Namibii został członek SWAPO – Hage Geingob.

Namibia jest państwem położonym w Afryce Południowej nad Oceanem Atlantyckim. Graniczy z Angolą, Botswaną, RPA i Zambią. Cztery główne regiony geograficzne to pustynia Namib z równinami na wybrzeżu, płaskowyż centralny, piaski Kalahari i gęsto porośnięte obszary Kavango i Caprivi. W zachodniej Namibii zlokalizowany jest masyw górski Brandberg z najwyższym szczytem kraju – Königstein o wysokości 2606 m n.p.m.

Jedną z najsilniej kojarzonych z Namibią kultur jest lud Buszmenów, którzy jako pierwsi pojawili się w tej części Afryki, a obecnie ich rasa liczy około 80 tysięcy przedstawicieli zamieszkujących tereny nie tylko namibijskie, ale też krajów takich jak Angola, Zimbabwe i Botswana. Buszmeni posługują się językami z rodziny khoisan, które należą do tzw. języków mlaskowych. Warto dodać, że prowadzą oni koczowniczy tryb życia, co jednak skutecznie utrudnia im rozwój przemysłu i zdobycze cywilizacji docierające do najbardziej niedostępnych rejonów Afryki. Istnieją co prawda organizacje zajmujące się ochroną kultury Buszmenów, ale ich działalność prawdopodobnie nie zatrzyma nieuchronnych procesów.

Namibię zamieszkują ponadto ludy: Owambo posługujący się językami zbliżonymi do języków bantu, Herero składający się z około 100 tysięcy przedstawicieli, Koloredzi mówiący językiem afrikaans, Afrykanerzy, czyli biali mieszkańcy Afryki będący potomkami osadników z Holandii, Niemiec i Francji. Niezwykle ciekawy jest zwłaszcza wyznacznik zamożności wśród przedstawicieli ludu Herero, gdzie o stopniu bogactwa decyduje liczba posiadanych krów. O tym, jak ważne są dla tego ludu krowy świadczy również fakt, że kobiety tych plemion noszą na głowach nakrycie przypominające kształtem krowie rogi.

Wśród rozmaitych dziedzin artystycznego wyrazu najsłabiej rozwijała się tutaj literatura, jednak muzyka, taniec, sztuki wizualne czy architektura zasługują na ogromny podziw. W architekturze duże zasługi należą się niemieckim kolonialistom, którzy w wieku XIX własne tradycje zaadaptowali do warunków panujących w Namibii. Najpiękniejsze okazy namibijskiej architektury podziwiać można w takich miastach jak Lüderitz (swoją nazwę wzięło od nazwiska niemieckiego kupca, o którym więcej w rozdziale „Historia”), Swakopmund, Windhoek czy Jugendstil.

W Namibii dominuje religia chrześcijańska. Wśród jej wyznawców większość stanowi kościół ewangelicko-luterański, zaś drugi pod względem wielkości jest kościół katolicki. Razem wyznawcy kościołów chrześcijańskich są grupą stanowiącą ponad 80% ludności Namibii, w tym kościoły protestanckie to około 60% społeczeństwa. Do pomniejszych wyznań należą m.in. Holenderski Kościół Reformowany, Protestancki Kościół Jedności Oruuano, Kościół Adwentystów Dnia Siódmego czy kościół anglikański.