Nepal

Obywatele Polski objęci są obowiązkiem posiadania wizy do Nepalu. Wizę można uzyskać w Ambasadzie Nepalu (w Berlinie lub w Delhi) jak również na lotnisku w Kathmandu oraz w punktach granicznych. Koszt wizy turystycznej zależy od czasu pobytu w Nepalu. Wiza 15-dniowa kosztuje 25 USD, 30-dniowa – 40 USD i 90-dniowa 100 USD. Aby uzyskać wizę należy złożyć wniosek, posiadać ważny paszport i mieć jedno zdjęcie. Od turystów poruszających się po drogach samochodami wymagane jest międzynarodowe prawo jazdy, a także specjalna opłata za każdy dzień pobytu.

Biuro Podróży nie ponosi odpowiedzialności za nieotrzymanie wizy do krajów w którym odbywa się impreza turystyczna oraz krajów tranzytowych. Zdobycie wizy leży w 100% po stronie uczestników wyjazdu.

Przed podróżą do Nepalu nie ma obowiązku wykonania szczepień ochronnych. Do szczepień zalecanych należą: żółtaczka typu A i B (ok. 250 zł każda dawka szczepienia), dur brzuszny (ok. 230 zł), wścieklizna (ok. 170 zł każda dawka szczepienia) oraz błonicy i tężcowi (ok. 90 zł). Ceny szczepień podano zgodnie z cennikiem Centrum Szczepień Krakowskiego Szpitala im. Jana Pawła II.

W droższych restauracjach wypada zostawiać standardowy napiwek, nie większy niż 10% rachunku, w tańszych lokalach gastronomicznych stosowny jest mniejszy napiwek. Nie ma natomiast zwyczaju zostawiania napiwków taksówkarzom.

Przykładowe ceny za towary i usługi w rupiach nepalskich:

dal-bhat (danie z ryżu) – 200 NRP
pierożki momo – 70 NRP
czarna herbata – 10 NRP
herbata z imbirem i miodem – 30 NRP
Coca-Cola 0,33l – 70 NRP
piwo nepalskie Everest – 150 NRP
woda mineralna 1 l – 10-20 NPR

• Aż 80% powierzchni kraju znajduje się na wysokości ponad 6 000 m n.p.m.;
• W Nepalu znajdziemy najwyższy szczyt świata – Mount Everest (8850 m n.p.m.), który miejscowi nazywają Sagarmatha (Czoło Nieba). Po trzęsieniu ziemi w 2015 roku jego wysokość zmniejszyła się o 2,5 cm
• Ze względu na warunki geograficzne Nepal jest jednym z najsłabiej zurbanizowanych państw na świecie. Mimo tak nieprzychylnych człowiekowi warunków naturalnych Nepal ma stosunkowo dużą liczbę mieszkańców, która wynosi ponad 28 mln. Nepalczycy stanowią 58,4% społeczeństwa, Biharczycy 18,7%, Tharowie 3,6%, Tamangowie 3%, Newarowie 3 %, pozostali 14 % (m.in. Szerpowie i Gurunkowie)
• Flaga tego kraju, jako jedyna na świecie, nie jest czworokątem
• Zaledwie 18% społeczeństwa (nieco ponad 5 700 000 osób) ma dostęp do Internetu, lecz mają oni ponad 5 430 000 kont na Facebooku
• W Nepalu nie obowiązuje nasz kalendarz, np. Nowy Rok jest obchodzony w połowie kwietnia, a czas jest odmierzany według cyklu Księżyca (tak też wyznaczane są święta, stąd brak ich konkretnych dat)
• To świetne miejsce na zakupy: możecie zaopatrzyć się w wiele pięknych upominków i pamiątek w korzystnej cenie, zwłaszcza jeśli potraficie się targować. Pamiętajcie jednak, że niektóre towary czy usługi nie podlegają negocjacjom, np. żywność, nocleg, bilety wstępu. Warto próbować swych umiejętności na targowiskach pod gołym niebem, ponieważ sklepy trzymają się ustalonych cen. Najpopularniejsze są: ludowe, haftowane stroje, tybetańskie dywany, ceramika, maski, lalki, biżuteria, wyroby z metalu, posążki z drewna, tradycyjne noże Kukhuri, obrazy Thangka.

Z powodu swojego położenia oraz wielowiekowych wpływów, kuchnia nepalska jest bardzo zbliżona do kuchni indyjskiej, jednak nie jest tak urozmaicona. Potrawy przyrządzane są z dużą ilością pikantnych przypraw i dość tłuste. Narodową potrawą Nepalu jest dhal bhat tarkami – zupa z soczewicy z ryżem, podawana z duszonymi warzywami. Mieszkańcy jedzą ją codziennie, do każdego posiłku. Jeśli wybierzecie się na trekking, także i wy nie unikniecie bliższego zapoznania się z tą potrawą – jest to najprostsze danie do przygotowania w trudnych warunkach, nie wymagające zbyt wielu składników. Dużą popularnością cieszy się też momo – rodzaj przypominających pierogi klusek, z mięsem lub wegetariańskich. Należy pamiętać, że ze względów religijnych spożywanie wołowiny jest zakazane.

Koniecznie spróbujcie lassi, rozrzedzonego kwaśnego mleka w różnych smakach, i chiya – słodzonej herbaty podawanej z mlekiem i przyprawami. Nepalczycy pijają też jasne piwa i fermentowany z jęczmienia zang, bardzo popularne jest również procentowe tongba – napój z zalanych wrzątkiem sfermentowanych nasion prosa, podawany w dużym, drewnianym kuflu. Oczywiście koniecznie trzeba też spróbować sera żółtego zrobionego z mleka samicy jaka, a także wyśmienitych wypieków – Nepalczycy celują m.in. w szarlotkach, sernikach i pasztecikach.

Pierwsze ślady osadnictwa na terenie dzisiejszego Nepalu, w Kotlinie Kathmandu i Taraj, pochodzą z okresu 800 p.n.e. – 1200 n.e. Najdawniejsi mieszkańcy Nepalu należeli do plemion indyjskich i tybetańskich, które w III wieku p.n.e. podbite zostały przez panującą w Indiach dynastię Maurów. Po jej upadku Nepal dostał się pod wpływy państw sąsiednich, w tym Tybetu. Gdy w II wieku kraj najechany został przez Indie, panujący tu do tej pory buddyzm stracił na znaczeniu – zastąpił go hinduizm, a Hindusi wprowadzili system kastowy, który przetrwał do dnia dzisiejszego. Dopiero w XIII wieku władzę zdobyła dynastia rdzennie nepalska – Mallów. W tym okresie królestwo cieszyło się jednością polityczną i spokojem, wskutek czego nastąpił rozkwit państwa. W XV wieku doszło do rozpadu państwa na cztery mniejsze: Patan, Bhadgaun, Kathmandu, Banepa, tym niemniej był to czas szczególnego rozwoju sztuki, a zwłaszcza budownictwa buddyjskich stup, powstawały liczne pagody, hinduistyczne świątynie i pałace.

Podzielony kraj połączył w 1768 roku władca Gurkhów, Prithwinarajan Śah, który podbił Kathmandu, Patan i Bhaktapur. Jednak już niebawem królestwo znalazło się pod silnymi wpływami Imperium Brytyjskiego, prowadzącego na tym terenie walkę o wpływy z Rosją. Brytyjczycy zaanektowali część kraju, co spowodowało rebelię, w wyniku której władzę zdobył premier. Królowie odzyskali władzę dopiero w połowie XX wieku, zaś w 1923 roku Królestwo Nepalu uzyskało suwerenność i stało się niepodległym państwem, choć wciąż pozostającym bardzo mocno pod wpływami brytyjskimi. W 1962 roku uchwalono nową konstytucję. W 1996 r. wybuchła, trwająca do dziś, rebelia maoistyczna. Partyzanci domagają się zniesienia monarchii i wprowadzenia systemu komunistycznego. W 1996 roku wybuchła w Nepalu wojna domowa między rządem a maoistami, połączona z masakrą, do której doszło w 2001 roku w pałacu królewskim. Zginął wówczas ówczesny król Birendra wraz z większością członków swojej najbliższej rodziny. Koronę odziedziczył wówczas król Gyanendra Bir Bikram Shah Dev, który w 2005 roku wprowadził w Nepalu stan wyjątkowy. Po wielu uzgodnieniach i porozumieniu z maoistami ostatecznie w 2008 roku Zgromadzenie Narodowe oficjalnie zniosło monarchię i proklamowało federalną republikę demokratyczną. Po głosowaniu w parlamencie królowi i jego rodzinie nakazano opuszczenie pałacu królewskiego w ciągu 15 dni. Konstytucja Nepalu została ostatecznie przyjęta w 2015 roku.

Nepal położony jest w Azji Południowej, w samym sercu Himalajów. Od północy graniczy z Chinami, a od południa, wschodu i zachodu z Indiami. Kraj jest niezwykle zróżnicowany pod względem ukształtowania terenu. Co ciekawe, różnica wysokości pomiędzy najniższym a najwyższym punktem w Nepalu wynosi aż 8780 metrów! Te kontrasty powodują, że wyróżnia się tu aż pięć pięter klimatycznych, w których panuje odmienny klimat: zwrotnikowy-monsunowy (do 1200 m n.p.m.), piętro z klimatem umiarkowanym odmiany monsunowej (od 1200 do 2100 m n.p.m.), klimat umiarkowany chłodny (od 2100 do 3300 m n.p.m.), alpejski (od 3300 do 5000 m n.p.m.) i klimat wysokogórski – tundrowy (powyżej 5000 m n.p.m.). Takie zróżnicowanie klimatu znajduje odzwierciedlenie w szacie roślinnej Nepalu, gdzie wyróżnia się kilka pięter roślinnych, co wpływa na bardzo duże urozmaicenie krajobrazu. Wieczne śniegi i lodowce stanowią aż 15% powierzchni kraju! Południowa część Nepalu porośnięta jest tropikalnym lasem, przy granicy z Indiami rozciąga się część ogromnej Niziny Hindustańskiej – Taraj. Na północy rozciąga się pasmo Himalajów z najwyższym szczytem świata Mont Everest (Czomolungma) – 8850 m n.p.m. oraz siedem innych szczytów powyżej 8000 m. W środkowej części Nepalu położone są Himalaje Małe o wysokości szczytów 2400–4300 m n.p.m., równie chętnie odwiedzane przez turystów.

Wertując przewodniki po Nepalu, oglądając plakaty czy tabliczki w górach, na pewno zobaczycie hasło: „Nepal jest, by zmieniać Ciebie, a nie po to, byś Ty go zmieniał”. To przesiąknięty duchowością, tajemniczy kraj położony pomiędzy „chińskim smokiem” a „indyjskim słoniem”. Nie bez kozery za jego odkrywców dla szerszego świata uważa się poszukujących oświecenia hippisów, którzy przybywali tu licznie podczas barwnej dekady lat 60. i 70. Aby zrozumieć nepalską kulturę trzeba mieć świadomość, jak bardzo mocno powiązana jest ona z religią. Najdobitniejszym tego przykładem jest tutejsza architektura – większość unikatowych zabytków to budowle poświęcone boginiom i bogom. Szczególnie wiele z nich podziwiać można w Dolinie Kathmandu. Zobaczycie tu piękne, buddyjskie stupy (zwane też pagodami lub czortenami; „starożytne, monumentalne relikwiarze, kiedyś budowane dla królów i bohaterów, przetransformowane w głęboką ekspresję wiedzy. Właściwie zinterpretowana zarówno przez rozum jak i przez intuicję, Stupa odzwierciedla harmonię i perfekcję uniwersalnych zasad i zaprasza ludzką świadomość do rozwinięcia jej pełnych możliwości” – ten cytat z Lamy Anagariki Gowindy najlepiej wyjaśnia, czym są stupy i dlaczego się je buduje), świątynie hinduistyczne czy też liczne monastyry. Nie ustępują im wspaniale zdobione pałace w Kathmandu, Bhadgaun czy Patanie.

Ludność nepalska w ok. 90% wyznaje hinduizm, ok. 7% buddyzm, ok. 3% to muzułmanie. Religia odgrywa bardzo ważną rolę w życiu całego społeczeństwa, a święta religijne, festiwale, są niezwykłymi i bardzo barwnymi wydarzeniami. Podstawą organizacji społecznej większości ludów jest patriarchalna rodzina. Co więcej, grupy kastowe jako jednostkę społeczną zniesiono tu dopiero w 1963 roku.