Urlop w miejscu, w którym z morskiej pianki wyłoniła się Afrodyta – czyż nie brzmi to zachęcająco? Jeśli to nie przekonuje Was w pełni do wakacji na Cyprze, to wyobraźcie sobie wybrzeże z urzekającymi plażami i zachęcającym do kąpieli morzem, wzgórza usiane gajami oliwnymi i cytrusowymi, senne wioski, fascynujące pamiątki długiej i burzliwej historii i gościnnych mieszkańców. Dorzućmy do tego starannie wybrane luksusowe hotele, pogodę słoneczną niemal przez cały rok, przepyszną kuchnię i wyborne miejscowe wina… Czy już nabraliście ochotę na wycieczkę na Cypr?
Programy
Hotele
Pogoda
Miejsca
Informacje
Inspiracje
Informacje ogólne
Strefa czasowa
UTC +2
Stolica
Nikozja
Język
nowogrecki, turecki
Waluta
Euro (1 EUR to 100 centów). Banknoty posiadają nominały 500, 200, 100, 50, 20, 10, 5, 2 i 1 EUR, a monety 2 i 1 EUR, a także 50, 20, 10, 5, 2 i 1 centów.
1 USD – 0,9 EUR 1 PLN – 0,23 EUR
Powierzchnia
9251 km2
Populacja
1 221 549
Informacje praktyczne
Informacje wizowe i opłaty lotniskowe
Obywatele RP podróżujący na Cypr nie są zobowiązani do posiadania wiz na okres pobytu do 90 dni, nie mają także obowiązku przechodzenia kontroli dokumentów na wjeździe do kraju, co wiąże się z uczestnictwem w Unii Europejskiej oraz Strefie Schengen. Ważne jest jednak posiadanie ważnego dowodu osobistego bądź paszportu na wypadek kontroli ze strony odpowiednich władz. Jeśli podczas pobytu na Cyprze zechcecie wybrać się do Tureckiej Republiki Północnego Cypru, powinniście mieć ze sobą paszport.
Szczepienia
Przed podróżą na Cypr nie ma obowiązku szczepień ochronnych, warto jednak rozważyć zaszczepienie się przeciw tężcowi, błonicy i polio (150 zł) oraz żółtaczce pokarmowej (każda dawka szczepionki 250 zł). Ceny szczepień podano zgodnie z aktualnym cennikiem Centrum Szczepień Krakowskiego Szpitala Specjalistycznego im. Jana Pawła II.
Napiwki
W restauracjach i barach zostawia się zazwyczaj 5–10% od rachunku, chyba że kwota ta została dopisana do rachunku. Można też dać drobną kwotę taksówkarzom, tragarzom i obsłudze hotelowej.
Ceny jedzenia
Ceny na Cyprze są około 20% wyższe niż w Polsce. Najdrożej jest w miejscach najchętniej odwiedzanych przez turystów, czyli m.in. w Ayia Napa, Pafos czy Limassol, natomiast taniej w mniej znanych kurortach. Najtańsze zakupy zrobicie na targu lub w supermarkecie, np. w sklepach sieci Metro oraz Alphamega.
Przykładowe ceny:
Woda mineralna 1,5 l – 1 EUR Piwo lokalne 0,5 l – 1,2 EUR Piwo importowane 0,33 l – 2 EUR Wino 0,7 l – 7 EUR Coca cola 2 l – 2 EUR Pomarańcze 1 kg – 1,3 EUR Kawa w kawiarni – 3 EUR Posiłek w lokalnej knajpce – 12 EUR Posiłek w restauracji – 25 EUR Zestaw meze – od 5 EUR za małą porcję Grillowany ser halloumi – 5 EUR
Jedzenie
Lekka, zdrowa i bardzo smaczna cypryjska kuchnia zbliżona jest nieco do greckiej, jeśli więc lubicie takie smaki, na pewno nie będziecie zawiedzeni! Z powodu rozmaitych historycznych zaszłości znajdziecie tu też wpływy arabskie, tureckie, orientalne i angielskie.
Na początek dnia: mała czarna! Kawa po cypryjsku, mocna i słodka, parzona jest w metalowym tygielku, i doskonale smakuje w towarzystwie słodkich galaretek, tzw. turkish delights, czy bakalii oblanych gęstym sokiem winogronowym. O każdej porze dnia i w każdym miejscu zjeść możecie ser halloumi, produkowany z mleka owczego lub mieszanki mleka owczego, koziego i krowiego, serwowany pod najrozmaitszymi postaciami i z różnymi dodatkami. Zamawiając obiad w restauracji, zacznijcie od meze, czyli serwowanych w małych porcjach przestawek złożonych z kilku-kilkunastu różnych dań, dzięki czemu będziecie mieć okazję poznać różne smaki. Nie nastawiajcie się specjalnie na ryby i owoce morza – są w większości importowane pod postacią mrożonek, ponieważ wody wokół Cypru są raczej ubogie. Zamiast tego możecie delektować się wspaniałymi potrawami mięsnymi: polecamy szczególnie afelię, czyli wieprzowinę marynowaną w czerwonym winie, z dodatkiem kolendry, kminku, papryki i cynamonu, a następnie pieczoną w glinianym piecu, kleftiko – jagnięcinę pieczoną we własnym sosie w tradycyjnym piecu nazywanym ofton, spożywaną z ziemniakami, marchewką, cebulą, fasolą szparagową i pomidorem, oraz souvlaki, czyli pieczone na grillu szaszłyki z różnych mięs. Popularnym daniem jest też stifado, czyli gulasz z mięsa, cebuli, wina, pomidorów, masła oraz przypraw, a także mussaka, zapiekanka z bakłażana, mięsa mielonego oraz sosu beszamelowego. Wegetarianom polecamy dolmades, czyli gołąbki z liści winogron i ryżu (upewnijcie się, czy na pewno są w wersji bezmięsnej) i tradycyjną sałatkę cypryjską z sałaty, pomidorów, fety i oliwek. Jeśli przesadzicie z winem, które produkuje się tu i pije w dużych ilościach, lub z brandy sour, drinkiem z brandy, sokiem z limonki i angosturą, zamówcie avgolemono, zupę przyrządzoną na bazie jajek i soku z cytryny, podawaną w czasie przeziębień i… na kaca.
A gdy o alkoholach mowa, warta polecenia jest też tutejsza sherry, likier pomarańczowy filfar, mosphilo – likier z jagód głogu, i zivania – spirytus pędzony z winogronowych wytłoczek. Pokosztujcie też wina, produkowanego na wyspie już od 2000 lat, którego wytwarza się tu około 40 gatunków. A gdy najdzie Was ochota na coś słodkiego, zamówcie pyszną baklawę, kolokotes – trójkątne pierożki nadziewane dynią, rodzynkami i rozdrobnionymi ziarnami pszenicy albo palouze, czyli galaretkę z soku z winogron posypaną bakaliami.
Ciekawostki
Choć Cypr należy do Unii Europejskiej, to geograficznie położony jest w Azji. Jeszcze do niedawna, czyli do czasów przed brexitem, najbardziej wysunięty na południe punkt Unii znajdował się w Akrotiri, brytyjskim terytorium zamorskim na południowo-zachodnim krańcu wyspy.
Tutejsze plaże należą do najczystszych w Europie – aż 64 z nich otrzymały certyfikat Błękitnej Flagi.
Wyspa podzielona jest na dwie części: Cypr i Turecką Republikę Cypru Północnego, nieuznawane przez żadne z wyjątkiem Turcji państwo zamieszkiwane przez ludność turecką. Stolicą obu tych państw jest Nikozja, jedyna na świecie stolica dzielona przez dwa narody. Żeby sprawę uczynić jeszcze bardziej skomplikowaną, na Cyprze znajdują się także kontrolowane przez Wielką Brytanię terytoria Dhekelia i Akrotiri.
Na południowy wschód od Cypru, między wybrzeżami Syrii i wyspy, mają znajdować się ruiny mitycznej Atlantydy.
Bez wielkiej przesady powiedzieć można, że na Cyprze słońce świeci cały rok – liczba deszczowych, a nawet chmurnych dni nie przekracza 40. Mimo to, Cypryjczycy uwielbiają futra, a sklepy z futrami znajdziecie w każdym mieście! Gdy temperatura spada do 20°C, stają się one ulubionym i popularnym okryciem...
Narodowym drinkiem na wyspie jest brandy sour, przyrządzany z brandy, soku z cytryny i syropu cukrowego.
Flaga Cypru to biały prostokąt, w którego centralnej części umieszczono zarys mapy kraju oraz dwie gałązki oliwne, symbolizujące pokój między dwoma narodami zamieszkującymi wyspę – Grekami i Turkami. Żółto-złoty kolor mapy Cypru nawiązuje do łacińskiego pochodzenia nazwy kraju, czyli cuprum, oznaczającego miedź.
Jednym z najpopularniejszych zwierząt na wyspie jest kot! Zwierzęta te zostały sprowadzone na wyspę w IV wieku, przez świętą Helenę, matkę Konstantyna Wielkiego. Miały one zaradzić pladze jadowitych węży, które rozpleniły się na wyspie. Otoczone troskliwą opieką, bardzo się rozmnożyły i dziś można spotkać je na każdym kroku. Mieszkańcy lubią je i dokarmiają, a choć koty w większości są bezpańskie, nie sprawiają wrażenia zaniedbanych.
U wybrzeży Cypru narodziła się Afrodyta, grecka bogini piękności i płodności, wynurzając się z morskiej piany. Niedaleko Pafos znajduje się owiana legendami Skała Afrodyty – ponoć jeśli opłyniecie ją 10 razy, to Afrodyta odejmie Wam 10 lat!
Poznaj szczegóły o kraju Cypr
Historia
Pierwsi mieszkańcy pojawili się na Cyprze już 8000 tys. lat temu, a położenie na szlakach handlowych pomiędzy Europą, Azją i Afryką powodowało, że wyspa często przechodziła z rąk do rąk, będąc łakomym kąskiem dla kolejnych zdobywców. W latach 2500–1050 p.n.e. wyspą rządzili Egipcjanie, później kolejno Mykeńczycy, Fenicjanie, Asyryjczycy, Persowie, Rzymianie i Bizantyjczycy. W 1191 roku Cypr został zajęty przez krzyżowców, przybyłych tu pod wodzą króla Anglii, Ryszarda Lwie Serce, który następnie sprzedał ją francuskiej dynastii Lusignanów. W 1571 roku wyspę podbili Turcy, co spowodowało napływ sporej grupy tureckich wyznawców islamu, zamieszkujących Cypr do dziś, jednak Turcy nie stosowali przymusowej islamizacji i zezwalali ludności na swobodę praktyk religijnych, co sprawiło, że w następnych wiekach biskupi prawosławni osiągnęli ogromne wpływy.
W XIX wieku Cypr przeszedł pod kontrolę Wielkiej Brytanii, która w 1914 roku formalnie anektowała wyspę, by w roku 1925 uznać ją za swoją kolonię. Jednak już od lat 30. zaczęły wybuchać tu powstania antybrytyjskie, w których coraz większą popularnością cieszyła się idea zjednoczenia z Grecją. W latach 50. przeobraziła się ona w organizację EOKA, stosującą metody terrorystyczne i atakującą obiekty administracji brytyjskiej, czego rezultatem było wprowadzenie stanu wyjątkowego. Ostatecznie, po długotrwałych rozmowach grecko-turecko-brytyjskich, w 1960 roku Cypr uzyskał niepodległość, choć temat przyłączenia do Grecji wciąż powracał. W 1974 roku pogłoski te doprowadziły do tureckiej inwazji na wyspę i zajęcia jej północnej części. W 1983 roku Turcy ogłosili powstanie Republiki Tureckiej Cypru Północnego, kraju nieuznawanego przez żadne państwo z wyjątkiem Turcji. Pomimo prób mediacji ONZ Cypr pozostaje podzielony i trudno przewidzieć, jak sytuacja potoczy się dalej.
Geografia
Cypr, państwo położone na trzeciej co do wielkości wyspie Morza Śródziemnego, w zachodniej Azji we wschodniej części Morza Śródziemnego, graniczy z brytyjskimi bazami Akrotiri i Dhekelia oraz z nieuznawaną na arenie międzynarodowej Turecką Republiką Cypru Północnego. Powierzchnia wyspy wynosi 9,3 tys. km², a linia brzegowa ma długość 648 km. Wybrzeże obfituje w doskonałe, piaszczyste plaże, z których większość znajduje się na południowym wybrzeżu, cechującym się wysokimi klifami, w które wcinają się liczne zatoki. Większość terenu Cypru zajmują góry, z których najwyższą jest Olympos (1951 m n.p.m.). Terytorium Cypru dzieli się na cztery główne krainy geograficzne: porośnięte lasem cyprysowym góry Kyrenia, u których podnóża znajdują się liczne plantacje oliwek, pokryty wielkimi lasami Masyw Troodos, Równinę Centralną Mesaoria z plantacjami drzew oliwnych i eukaliptusowych, a wreszcie niziny nadbrzeżne, tworzące wąski pas wzdłuż wybrzeża z plantacjami owoców cytrusowych i winnej latorośli. Na południu wyspy występują dwa słone jeziora, które w okresie letnim wysychają, pokrywając się warstwą białej soli.
Panujący na Cyprze klimat podzwrotnikowy śródziemnomorski charakteryzuje się średnią temperaturą 10–12°C w styczniu i 26–28°C w sierpniu , choć niekiedy potrafi ona sięgnąć nawet 45°C. Opady są tu bardzo skąpe, a liczba słonecznych dni w roku dochodzi do 420.
Kultura i Religia
Cypr podzielony jest na dwie części zarówno politycznie, jak i kulturowo i religijnie. Różnice te zauważyć można już na pierwszy rzut oka: południowa część, zajmowana przez prawosławnych Greków, pełna jest zabytkowych cerkwi, zaś północna, zamieszkiwana przez wyznających islam Turków, charakteryzuje się smukłymi wieżami minaretów, wznoszącymi się przy eleganckich meczetach. Dla prawosławnej większości najważniejszym świętem jest hucznie obchodzona Wielkanoc, a także Święto Potopu, które upamiętnia ocalenie Arki Noego, kiedy to zgromadzeni nad morzem ludzie wzajemnie oblewają się wodą. W rzeczywistości to przejęta przez chrześcijan starożytna ceremonia ku czci Afrodyty, która właśnie na Cyprze miała wyłonić się z morskiej piany. Do świeckich zwyczajów należy m.in. majowe święto kwiatów, festiwal muzyki, tańca i sztuk, odbywający się w średniowiecznym zamku w Pafos oraz festiwal wina połączony z degustacją tego trunku. Dla islamskiej społeczności najważniejsze święta to Ramadan, miesiąc ścisłego postu, oraz Kurban Bajram, upamiętniający ofiarę Abrahama. Odbywają się tu też występy folklorystyczne organizowane przy zbiorach owoców. Na południu Grecki Kościół Prawosławny cieszy się powszechnym szacunkiem i dysponuje znaczną siłę polityczną i społeczną. Frekwencja w kościele jest wysoka, a niedzielne wizyty w kościołach i klasztorach są popularnym sposobem spędzania wolnego czasu. Na północy, chociaż mieszkają tu muzułmanie, poziom religijności jest znacznie niższy – rzadko usłyszycie tu wezwanie do modlitwy, weekend to sobota i niedziela, a nie jak w innych muzułmańskich krajach piątek i sobota, nie ma też żadnych problemów z kupnem alkoholu.
Dużą wartością w życiu Cypryjczyków jest rodzina i nierzadko zobaczyć można duże grupy biesiadujące razem w restauracji czy piknikujące na plaży. Panuje powszechny szacunek dla osób starszych i kobiet w ciąży, a dzieci uważane są za pępek świata, dlatego powstrzymajcie się od zwracania uwagi nawet tym najbardziej nieznośnym – możecie spotkać się z agresją. Choć miasta idą z duchem czasu, na wsiach patriarchalne postrzeganie świata ma się świetnie: kobiety zajmują się prowadzeniem domu i wychowywaniem dzieci, podczas gdy mężczyźni siedzą w kawiarniach, czytają gazety lub grają w nardy. Starsi Cypryjczycy wciąż są dość konserwatywni, jednak młodzi coraz bardziej otwierają się na wartości współczesnego świata.
Cypr położony jest w strefie klimatu śródziemnomorskiego, w głębi kraju przechodzącego w suchy. Wiosną, trwającą tu od marca do maja, oczekiwać można temperatur 14–18°C, podobnie jak jesienią, w październiku i listopadzie, co sprzyja zwiedzaniu i aktywnemu odkrywaniu wyspy. W marcu i kwietniu może popadać, jednak już w maju, wraz ze wzrostem temperatury do 20°C, deszcze ustają. Sezon na plażowanie to czerwiec – wrzesień, gdy słupki rtęci sięgają nawet 30°C. Zimy są łagodne – najchłodniej jest w grudniu, ok. 10°C, co przypomina nieco polską wiosnę.
