-
Historia
Dzisiejsza Chorwacja to region, który był w przeszłości zasiedlany przez niejeden naród – w czasach starożytnych mieszkali tu Grecy, następnie rejon zwany Dalmacją przejęli Rzymianie, zaś w VII wieku na te tereny wprowadzili się Słowianie, a wśród nich plemię zwane Hrvati, czyli Chorwaci. IX stulecie przyniosło formowanie się państwa chorwackiego, małe księstwa zrzeszały się w jedno, a Tomisław koronował się na króla Chorwacji. Niepodległość państwa nie trwała jednak długo, wybrzeże było bowiem atrakcyjnym terenem dla bogatszych królestw. Zaczęło się od najazdu Węgrów w 1089 roku i aż do XIX wieku Chorwacja była pod panowaniem obcych mocarstw, władzę sprawowali tu między innymi Turkowie Osmańscy, Wenecjanie, Francuzi, Habsburgowie, a w końcu Austro-Węgry.
Ruchy niepodległościowe zaczęły się wraz z nastaniem Wiosny Ludów, jednak osiągnięcie niezależności nie było proste. U schyłku Wielkiej Wojny powstało państwo jednoczące Serbów, Chorwatów i Słoweńców, które z czasem przekształciło się w Jugosławię. Chorwaci w przededniu wybuchu drugiej wojny światowej zdołali uzyskać autonomię, ale wciąż w ramach kraju jugosłowiańskiego. Rok 1941 przyniósł zmiany – Niemcy najechały Jugosławię, do władzy w Chorwacji doszli faszystowscy ustasze wspierani przez Włochów. Powstało Państwo Chorwackie wspomagane przez Niemcy, jednak nie obyło się bez ofiar: kraj utracił część swoich poprzednich terenów, a w zamian przyłączono doń Bośnię i Hercegowinę. Po zakończeniu II wojny światowej państwo zostało wcielone do komunistycznej Jugosławii. W roku 1991 ogłosiło niepodległościową wojnę z komunistycznymi rządami i po trzech latach, aktywnie wspierana przez ONZ i organizacje międzynarodowe, Chorwacja wreszcie stała się niepodległym państwem. 2009 rok przyniósł członkostwo w NATO, a w 2012 roku ponad 60% procent Chorwatów głosowało w referendum za przyjęciem postulatów Unii Europejskiej. Ostatecznie 1 lipca 2013 roku Chorwacja dołączyła do Zjednoczonej Europy.
-
Geografia
Chorwacja jest niedużym krajem o łącznej powierzchni 56 594 km2 – to niewiele więcej od województw mazowieckiego i podlaskiego mierzonych razem. Republika Hrvatska graniczy z Węgrami, Słowenią, Serbią, Czarnogórą, Bośnią i Hercegowiną oraz od strony Adriatyku z Włochami. Chorwacja jest atrakcyjnym turystycznych kierunkiem przede wszystkim dzięki imponującej linii brzegowej, ciągnącej się przez prawie 6 tysięcy km. W skład wybrzeża wchodzą też wyspy (których jest aż 1185, w tym zamieszkanych tylko 60), zatopione fragmenty lądu i pozostałości wulkaniczne. Nad morzem wznosi się łańcuch Gór Dynarskich, ze szczytami takimi jak Biokovo, Velika Kapela czy Petrova Gora. Pasma górskie to obszar krasowy, w którym występują liczne polja, podziemne strumienie i jaskinie. Na terenie kraju znajdują się także jeziora i rzeki – nurt tych ostatnich wykorzystuje się w transporcie międzynarodowym i w żegludze.
Chorwacja podzielona jest na trzy regiony geograficzne: przymorską – zwaną Dalmatyńską, górzystą – położoną w głębi lądu i stanowiącą centralną część państwa oraz rzeczną, inaczej Posawską lub Panońską z dolinami rzecznymi Sawy, Drawy, Dunaju czy Bosy.
Chorwacja leży w strefie klimatu śródziemnomorskiego na wybrzeżu i kontynentalnego wewnątrz kraju. Nad morzem temperatura powietrza wynosi średnio od 3°C w styczniu i około 27°C w lipcu. Letnia pora roku jest sucha i gorąca – w Dubrowniku od czerwca do września słońce świeci nawet dziesięć godzin dziennie. Zimą słupek rtęci na termometrze rzadko spada poniżej pięciu stopni, ale często wieje chłodny wiatr i zdarzają się opady. W głębi lądu lato jest nieco łagodniejsze – temperatura powietrza wynosi ok. 25°C, ale częściej występuje deszcz, w styczniu zaś termometr pokazuje około 2-3°C. Występujący w górach klimat typowy dla wyżynnego ukształtowania terenu sprawia, że pogoda jest często nieprzewidywalna – zdarzają się nagłe opady deszczu. Zimą występują nawet ujemne temperatury, latem zaś średnie wartości to około 17°C.
-
Kultura i religia
Choć tereny dzisiejszej Chorwacji przez stulecia były zdominowane przez narody różnych wierzeń i kultur – wystarczy wspomnieć o Węgrach, Habsburgach, czy tureckich Osmanach – dziś prawie 90% mieszkańców kraju deklaruje, że wyznaje chrześcijaństwo, w tym ponad 80% katolicyzm. Religia jest tu często łączona z tożsamością narodową i odróżnia naród chorwacki od sąsiadów: Serbowie kultywują prawosławie, a Bośniacy islam. Lata braku autonomii państwowej sprawiły, że Chorwaci są bardzo przywiązani do tradycji i podkreślają swoją niezależność wobec innych nardów Półwyspu Bałkańskiego – lepiej nie nazywać Chorwacji Jugosławią i nie porównywać jej do sąsiadujących krajów, bo może to być duże faux pas!
Chorwaci słyną nie tylko z przywiązania do własnego kraju, ale też z gościnności i ze wspaniałego podejścia do odwiedzających ich turystów. Tutejsza tradycja nakazuje, by pan domu zaproponował gościom coś do picia. Najczęściej jest to wino, nie tylko dlatego, że chorwackie odmiany winogron uchodzą za jedne z najlepszych w Europie, ale przede wszystkim ze względu na swój wyjątkowy obyczajowy status. Mieszkańcy Bałkan wierzą, że czerwony napój bogów ma uzdrawiającą moc i, szczególnie podczas Wielkanocy, należy raczyć się nim jak najczęściej.
Taniec stanowi istotny element kultury chorwackiej. W kraju tańczy każdy, bez względu na to, czy mieszka na słonecznym wybrzeżu, czy w wietrznych górach. Ludowe tany w akompaniamencie śpiewu zaczynają się spokojnie – uczestnicy ruszają się powoli we wspólnym okręgu. Tempo stopniowo wzrasta, głosy milkną i finalnie taniec zmienia się w ekspresyjny korowód pełen żywiołowych par. Tradycyjne pląsy pokazują naturę Chorwatów, którzy są przecież otwarci, weseli i życzliwi wobec przyjezdnych!