Finlandia

Obywatele polscy nie potrzebują wizy w czasie pobytu w Finlandii trwającego poniżej 3 miesięcy. Finlandia należy do układu Schengen, dlatego do wjazdu wystarczającym dokumentem jest dowód osobisty, ale zalecamy zabranie paszportu. Paszport powinien być ważny minimum 6 miesięcy od daty planowanego wyjazdu z Finlandii.

Przed wyjazdem do Finlandii nie ma szczepień obowiązkowych. Zalecane są szczepienia przeciwko błonicy i tężcowi (80 zł). Jeśli w planie są wędrówki po lasach, spływy kajakowe i eskapady w mniej uczęszczane rejony, polecamy szczepienie przeciwko wściekliźnie (160 zł każda dawka szczepionki). Ceny szczepień podano zgodnie z aktualnym cennikiem Centrum Szczepień Krakowskiego Szpitala Specjalistycznego im. Jana Pawła II.

Dawanie napiwków nie jest praktykowane. Czasami napiwki są wliczone w cenę i ujęte w rachunku. Ceny usług (np. fryzjera, mechanika) są około 4 razy wyższe niż w Polsce. Kelner czy bagażowy otrzymawszy napiwek może wręcz poczuć się urażony.

Jedzenie w Finlandii jest droższe niż w Polsce. Ceny nie odbiegają od tych w innych krajach strefy euro. Świeże, lokalne produkty warto kupować poza supermarketami, w halach targowych zwanych kauppahalli. Napoje z zawartością alkoholu powyżej 2,8% są sprzedawane tylko do godziny 21:00. Piwo do 4,7% alkoholu można kupić w supermarketach, inne alkohole tylko w sklepach Alko.

Przykładowe ceny:

Woda mineralna: 1,25 EUR
Lokalne piwo w puszce: 2,5 EUR
Piwo w lokalu: 5 EUR
Kawa w kawiarni: 5 EUR
Obiad w restauracji: od 15 EUR
Zestaw fast food: od 10 EUR

• „Kalevala”, czyli poemat oparty na dawnych legendach i podaniach ustnych ludów bałtycko-fińskich, zainspirował m.in. J.R.R. Tolkiena. W opowiadaniach ze zbioru „Silmarillion” widać wpływy fińskiego dzieła, ponadto Gandalf przypomina czarodzieja Väinämöinen, a tolkienowskie elfy mówią w języku wzorowanym na starofińskim.
• Wyspy Alandzkie, obecnie strefa zdemilitaryzowana, były jedną z baz wypadowych Wikingów.
• Córka Zygmunta Starego, matka Zygmunta II Wazy, Katarzyna Jagiellonka, była żoną księcia Finlandii. W roku 1562 poślubiła późniejszego króla Szwecji Jana III. Wraz z mężem była więziona na zamku w Turku, podobno najstarszym mieście Finlandii. Należał do niej zamek Kastelholm na Wyspach Alandzkich, co potwierdza umieszczony tam herb.
• Narodowy poeta i autor fińskiego hymnu, Johan Ludvig Runeberg podobno każdy dzień rozpoczynał od deseru nazwanego jego imieniem i ponczu. Ciastko Runeberga można kupić dosłownie wszędzie od początku stycznia do 5 lutego, czyli rocznicy urodzin poety.
• Finlandia jako pierwszy kraj na świecie uwzględnił pełne polityczne prawa kobiet. Kobiety zostały uprawnione do kandydowania w wyborach od roku 1906.
• Z Finlandii pochodzi nie tylko Nokia, firma która zasłynęła na ryku elektronicznym. W Finlandii wynaleziono system operacyjny Linux, łyżwy, grę Angry Birds, a także koktajl Mołotowa.
• Finowie nie wymyślili Internetu, ale byli pierwszymi, którzy udostępnili go użytkownikom poza uniwersytetami. Erwise, system stworzony w 1994 roku przez 3 studentów, był pierwszą na świecie przeglądarką internetową z interfejsem użytkownika (UX).
• Martti Ahtisaari, były prezydent Finlandii, w roku 2008 został uhonorowany pokojową nagrodą Nobla. Jego negocjacje dotyczyły miejsc tak odległych od siebie, jak prowincja Aceh na indonezyjskiej Sumatrze, Kosowo i Namibia.
• W Finlandii mandat za przekroczenie prędkości obliczany jest na podstawie rocznego dochodu kierowcy.
• Finlandia jest jedynym krajem na świecie, który w programie radiowym nadaje wiadomości w języku łacińskim. Oznacza to, że jedyna łacina, jaką można współcześnie usłyszeć w mediach, ma fiński akcent.
• W Finlandii znajduje się 6 punktów pomiarowych Południka Struvego, wpisanych na listę UNESCO. Ten projekt badawczy, prowadzony w latach 1816-52, miał na celu określenie dokładnego kształtu i rozmiaru Ziemi. Na Południk Stuvego składa się 265 punktów głównych i 60 mniejszych na terenie 10 państw.

W kuchni fińskiej wykorzystuje się dary natury, takie jak ryby i grzyby. Wszystko, nawet drugie danie podawane z ziemniakami, zagryza się doskonałym chlebem na zakwasie. Receptura chleba razowego ruisleipä różni się od polskiej. Chleb serowy juustoleipä najlepiej smakuje z dżemem.

Ryby jada się sezonowo. Śledzie podaje się głównie latem, po prostu z młodymi ziemniakami. Małe rybki muikku, smażone w oleju, to popularne, codzienne danie. Koniecznie trzeba spróbować mięsa renifera czy łosia. W Finlandii nawet łosoś smakuje zupełnie inaczej. Lukrecja jest w powszechnym użyciu. Znajdziecie ją w każdej potrawie, od słodyczy, przez napoje, po zupę. Zapach lukrecji będzie Wam towarzyszył w czasie całej podróży.
Otwarci na nowe smaki mogą spróbować owoców hilla. Po polsku nazywa się je „malina moroszka”. Finowie za nimi przepadają. Owoce są pomarańczowe, a smak nie przypomina malin. Hilla rosną jedynie dziko, na podmokłych terenach północy kraju. Uciążliwość zbiorów i krótki sezon sprawiają, że cena jest dość wysoka, a wrażenie niepowtarzalne.

Najpopularniejsze potrawy:

•eipäjuusto – ser chlebowy z północnej Finlandii. Przypomina oscypka, ale jego smak jest słodszy, a konsystencja bardziej wilgotna;
•pulla – smakowite, słodkie bułeczki cynamonowe;
•makkara – pieczone kiełbaski, drobno mielone, dość szerokie. Przypominają raczej grube parówki. Obowiązkowa przekąska po saunie czy na pikniku;
•runebergintorttu, ciastko Runeberga – ciasto migdałowe nasączone rumem, w charakterystycznej, cylindrycznej formie, dekorowane konfiturą malinową i lukrem. Łatwo dostępne składniki i prosta receptura sprawiła, że zyskało popularność, dla Finów to smak dzieciństwa;
•salmiakki – słone cukierki z lukrecji, o konsystencji żelków, w kolorze czarnym. Kultowa pamiątka, o smaku trudnym do określenia;
•salmiakkikossu – bimber pędzony z cukierków salmiakki, o równie zaskakującym smaku.

Zasiedlenie Finlandii przebiegało wieloetapowo. Kolejne fale przybyszów wypierały dawniejszą ludność coraz bardziej na północ. Przodkowie dzisiejszych Finów przybyli w połowie IV tysiąclecia p.n.e., a na początku I tysiąclecia n.e. ludność ugrofińska wyparła Lapończyków. Wikingowie przez tereny Finlandii pędzili bydło i karawany handlowe. Efektem tych kontaktów był rozwój struktury plemiennej i konsolidacja luźnych do tej pory osad. Fińskie słowo kuningas oznacza zarazem króla i wodza. O najważniejszych sprawach decydowano na käräjät – wiecu plemiennym.

Chrystianizację Finlandii rozpoczął król Szwecji Eryk IX. W roku 1155 na jego polecenie przybył do Turku biskup Henryka z Uppsali. Biskup został wkrótce zabity, Szwedzi podjęli kolejne wyprawy zwane krucjatami. Walki trwały do połowy XIII wieku. Finowie znaleźli się pod panowaniem szwedzkim, zachowując pewną autonomię. Na próby ograniczania praw reagowali buntami i powstaniami.

W XVI wieku przeprowadzono intensywne osadnictwo w środkowej i północnej części kraju. W ciągu 30 lat osiedliło się tam więcej ludzi, niż przez całe średniowiecze. Zmiany klimatu zachodzące w XVII wieku pociągnęły za sobą klęski głodu. Wojny i nieurodzaje sprzyjały emigracji. W 1700 roku fiński duchowny Daniel Juslenius opublikował tekst o konieczności oderwania się od Szwecji, który zapoczątkował budzenie świadomości narodowej.

W czasach wojen napoleońskich położenie Finlandii okazało się strategiczne. W roku 1809 kraj przeszedł pod panowanie rosyjskie. Car przyłączył do Finlandii ziemie zagrabione jeszcze w XVIII wieku, przeniósł stolicę i uniwersytet z Turku do Helsinek, zamówił plan miasta wzorowany na Petersburgu. Stan ten nie trwał długo – od lat 80. XIX wieku język rosyjski został językiem urzędowym, zniesiono fińską monetę i planowano wcielić fińską armię do rosyjskiej. Do protestów włączyli się wszyscy, w tym kompozytor Jean Sibelius. Gdy Rosja przegrała wojnę z Japonią w roku 1905, zarzucono rusyfikację. Niepodległość Finlandii ogłoszono w roku 1919. W czasie II wojny światowej Finlandia została zaatakowana przez ZSRR i pokonana, podpisała traktat pokojowy. W roku 1941 przystąpiła do układu Państw Osi przeciwko ZSRR, ale do roku 1944 nie toczono tu walk. Następnie kraj skapitulował i poparł Aliantów. Po wojnie Finlandia utraciła część terytorium, ale zachowała niepodległość.

Po II wojnie światowej Finlandia przeszła przemianę od kraju rolniczego, do państwa słynącego z nauki i technologii. Finlandia jest członkiem Unii Europejskiej. Rozpiętość dochodów jest tu jedną z najniższych na świecie, podatki wynoszą około 45%, a wyniki fińskich uczniów w międzynarodowych testach PISA budzą uznanie na całym świecie.

Na krajobraz Finlandii największy wpływ wywarły lodowce. Efektem ich przemieszczania się są liczne jeziora i wzgórza morenowe. Ukształtowanie terenu na północy kraju jest bardziej zróżnicowane. Znajduje się tam góra Haltiatunturi (1324 m n.p.m), najwyższy szczyt kraju. Na północy łatwiej spotkać na szosie renifera niż samochód. Poza częścią kontynentalną, Finlandię tworzą także wyspy. Archipelag Wysp Alandzkich liczy podobno najwięcej wysp na świecie. To rozdrobnienie nadaje mu szczególną malowniczość. Większość wysp pozostaje niezamieszkana i nie można się na nich osiedlać.

Finlandia leży w strefie klimatu kontynentalnego, łagodzonego prądami morskimi. Opady są niskie, a burze zdarzają się sporadycznie. Jedyne ekstremalne zjawisko pogodowe to opady śniegu. Lasy pokrywają aż 74% powierzchni kraju. Ochroną przyrody zajmują się wszyscy. Parki narodowe, których jest aż 30, są chętnie odwiedzane, a wstęp na ich teren jest wolny. Można spotkać głównie ssaki, od niedźwiedzi przez rosomaki po wiewiórki. Na wybrzeżu żyją foki nerpy, na północy renifery. Z ptaków najliczniejsze są głuszce i cietrzewie.

Finowie określają siebie za pomocą trzech „s”: sauna, Sibellius i sisu. Sisu oznacza charakter, określają go takie cechy, jak determinacja, wytrwałość, upór, siła woli. W pierwszym odbiorze Finowie wydają się małomówni. Nie prowadzą kurtuazyjnych small talk, ale milczenie nie jest niekomfortowe. Patrzenie w oczy w czasie rozmowy jest powszechną, podstawową oznaką szacunku. Dla Finów pocałunek na powitanie jest bardziej problematyczny niż przebywanie nago w saunie: nagość jest naturalna, a dotyk niekoniecznie. Religia jest dla Finów sprawą prywatną, o której się nie rozmawia i której nie należy eksponować. Noc Świętojańska i najdłuższy dzień w roku to okazja do wspólnego świętowania.

Ważną rolę w kulturze i obyczajach odgrywa sauna. Sauny znajdują się przy domach, ale też w blokach i miejscach publicznych. Zaproszenie do prywatnej sauny jest zaszczytem, którego nie należy odrzucać. Sauna jako rytuał sprzyja ważnym rozmowom. Z sauny korzysta się nago, zazwyczaj w grupach rozdzielnopłciowych. W grupach mieszanych dopuszczalny jest ręcznik. Długofalowe stosowanie sauny wzmacnia odporność, ale jednorazowa kąpiel może nasilić objawy przeziębienia. Tradycyjna sauna znajduje się obok mokki, czyli domku letniskowego, w lesie. Piec opala się drewnem. Para löyly wytwarza się na skutek polewania rozgrzanych kamieni. Brzozowymi gałązkami okłada się ciało, co pobudza krążenie krwi. Za progiem sauny jest jezioro, w którym można się schłodzić. Jedyną istotną zasadą korzystania z sauny jest troska o komfortowe samopoczucie. Po kilku minutach można wyjść, napić się wody, ochłonąć i wrócić. Częstotliwość i liczba powtórzeń to sprawa indywidualna. Często powtarzane sugestie, by wchodzić 3 razy na 15 minut, nie muszą być odpowiednie dla każdego.

Choć Helsinki nie imponują wielkością, to z pewnością bez wizyty w tym mieście Wasze luksusowe wakacje w Finlandii byłyby uboższe. Już samo ich położenie, m.in. na kilkunastu wyspach, może być atrakcją, tym bardziej, że gdy zima jest wystarczająco sroga, a mróz siarczysty, między poszczególnymi wyspami można poruszać się pieszo po zamarzniętym Bałtyku.

To jednak dopiero pierwsza z długiej listy ciekawych miejsc w Helsinkach, które zobaczyć można podczas ekskluzywnej wycieczki do Finlandii: jeśli zaskoczy Was pomnik cara Aleksandra II, to musicie wiedzieć, że w przeszłości Finlandia pozostawała pod panowaniem Rosji, a gdy Wasza ekskluzywna wycieczka do Finlandii przypadnie na okres świąteczny, na pewno spodoba się Wam pięknie przystrojona główna ulica, Esplanada. Inne ciekawe atrakcje Helsinek to Sobór Uspieński, położony na wyspie fort Suomenlinna i bardzo zajmujący skansen na wyspie Seurasaari.

Haik, whoa, gee, haw – wiecie, co to znaczy? Jeśli nie, to czas wybrać się na luksusową wycieczkę do Finlandii! Za tymi słowami kryją się proste komendy wydawane psim zaprzęgom, dzięki którym zwierzęta dokładnie wiedzą, czego oczekują od nich przewodnicy. Przejażdżka takim zaprzęgiem to z pewnością nietypowy rodzaj kuligu, a pęd sanek po zaśnieżonych leśnych ścieżkach może zmrozić krew w żyłach nawet najbardziej odpornym na ziąb. Ubierzcie się więc porządnie, żeby Wasze ekskluzywne wakacje w Finlandii upłynęły Wam w przyjemnym cieple.

A jeśli mimo ciepłego ubrania zmarzniecie? Nic nie rozgrzeje Was tak, jak porządna fińska łaźnia, traktowana przez Finów jak miejsce święte i magiczne zarazem. Według starego fińskiego przysłowia, „jeśli sauna cię nie uleczy, to nic ci nie pomoże”, dlatego skoro podczas Waszych luksusowych wakacji w Finlandii będziecie mieć okazję skorzystać z tej przyjemności, nie wahajcie się ani chwili. Może nawet trafi się Wam tradycyjna sauna, postawiona nad jeziorem, do którego trzeba potem wskoczyć? To na pewno byłby mocny akcent takiej ekskluzywnej wycieczki do Finlandii!

Luksus hoteli w Finlandii to coś, czego trudno doświadczyć gdzie indziej na świecie – bo co może równać się z zorzą polarną, zaglądającą wprost przez przeszklony sufit? Na kresach Finlandii, w odległej, mroźnej Laponii, zamieszkacie w takich właśnie luksusowych domkach, np. w Aurora Village lub Northern Lights, gdzie będziecie mogli cieszyć się kawałkiem nieba na własność. W Helsinkach natomiast czeka Was luksus w iście królewskim stylu: pięciogwiazdkowy Kamp to jeden z najstarszych hoteli w kraju, a zarazem miejsce, w którym zatrzymują się władcy i gwiazdy wielkiego ekranu i estrady. Czy można wyobrazić sobie bardziej luksusowe hotele w Finlandii?

Luksusowa wycieczka do Finlandii to istny kalejdoskop wrażeń! Na początek kameralne, przyjazne Helsinki, zwane „Córką Bałtyku”. Ale wizyta w tej barwnej stolicy to dopiero początek Waszej ekskluzywnej podróży do Finlandii: przed Wami prawdziwa przygoda! Wyruszycie nocą na skuterach śnieżnych w poszukiwaniu zorzy polarnej, przejedziecie się psimi zaprzęgami, nakarmicie renifery i ruszycie na zasypany śniegiem szlak na biegówkach. Waszą luksusową wycieczkę do Finlandii uzupełni relaks w fińskiej saunie.