Nowa Kaledonia

Historia wysp i osadnictwa sięga nawet 1500 roku przed naszą erą – to właśnie na te lata datuje się zasiedlenie wysp. Następnie już w XI wieku na wyspę dotarli mieszkańcy Polinezji, którzy wymieszali się przez następne pokolenia z pierwotnymi mieszkańcami. Współczesna historia regionu zaczyna się dopiero w roku 1774, kiedy to kapitan James Cook odkrył wyspy podczas swojej drugiej wyprawy dookoła świata. Kształty wysp przypominały żeglarzom wybrzeża Szkocji – stąd odniesienie do nazwy historycznej krainy Kaledonii, położonej na północy Wielkiej Brytanii, jedynej części tej wyspy, która nie została podbita przez Rzym.

Historia Nowej Kaledonii od roku 1853 roku jest związana z Francją. Najpierw istniała tu kolonia karna dla uczestników Komuny Paryskiej, a w kolejnych latach, stosując represyjne dekrety, ograniczano wolność rdzennych mieszkańców, którzy stanowili siłę roboczą dla nowych władców. Liczne powstania, w których Kanakowie starali się wyzwolić spod władzy kolonialistów, nie przyniosły zmiany sytuacji. Podczas II wojny światowej znajdowała się tu strategiczna baza wojsk alianckich na Pacyfiku. Dopiero po okresie wojennym, podobnie jak na całym świecie, tak i tu przyśpieszyły procesy dekolonizacyjne i przywracanie swobód obywatelom oraz ustanowienie równości wobec prawa – w przypadku Nowej Kaledonii symboliczną datą jest rok 1957, kiedy to Kanakowie uzyskali pełne prawa wyborcze.

Procesy niepodległościowe i referenda nad uzyskaniem niepodległości trwają od lat 70. Od 1998 roku Nowa Kaledonia jest terytorium zamorskim o specjalnym statusie i jest w pełni samodzielna administracyjnie. W 2018 roku odrzucono referendalnie pomysł oddzielenia się od Francji. Kolejne referenda zapowiedziano na lata 2020 i 2022.

Nowa Kaledonia leży około 1300 km od wschodniego wybrzeża Australii, w odległości nieco ponad 2 godzin lotu z Sydney, Brisbane czy Auckland. W ich skład wchodzi Wyspa Główna ze stolicą Numea oraz archipelag kilku mniejszych wysepek – Wyspy Lojalności, Ile des Pins i Wyspy Chesterfield. Krajobraz jest w większości dość górzysty, a klimat łagodny i tropikalny. Wzdłuż wybrzeży występują rafy koralowe, jedne z najdłuższych na świecie, a sama linia brzegowa jest dość urozmaicona: nie brakuje tu skalistych klifów, zatoczek i półwyspów wcinających się w wody oceanu. Amatorzy sportów wodnych nie będą zawiedzeni, zaś miłośnicy plażowania również znajdą pocztówkowe krajobrazy kojarzące się z pacyficznymi wyspami i wypoczynkiem pod palmami.

Najwyższe szczyty na wyspie sięgają powyżej 1600 metrów i mają pochodzenie wulkaniczne, wraz z gęstą i wiecznie zieloną szatą roślinną tworząc fantastyczne miejsca dla przyrodników i aktywnych turystów. Wieloletnia izolacja spowodowała, że wyspy zamieszkuje dla wiele endemicznych gatunków fauny i flory: szczególnie warto wspomnieć o ptakach i życiu podwodnym, które bez problemów można podziwiać podczas nurkowania – to jeden z najlepszych nurkowych kierunków na świecie. Przybyszom sprzyja też dobra czy nawet świetna pogoda, utrzymująca się przez większą część roku: słonecznych dni jest ponad 300, temperatury rzadko kiedy spadają poniżej przyjemnych 17-20°C i równie rzadko sięgają powyżej 30°C.

W kulturze widoczne są tradycje pierwotnych mieszkańców wyspy, w których życiu taniec i muzyka odgrywały ważne role. Nawet nowoczesna muzyka próbuje łączyć aktualne brzmienia rockowe, reggae czy soulowe właśnie z muzyką Kanaków. Na co dzień widać oczywiste wpływy francuskich i europejskich zwyczajów czy stylu życia, jednak dla rdzennych mieszkańców wciąż ważne są tradycyjne formy wyrażania szacunku, więzi społecznych czy uczuć. Szczególnie istotne i obecne są ceremonie powitalne i zaproszenie kogoś do swojego domu czy wioski. W tradycyjnej sztuce dominowało snycerstwo (totemy, maski, biżuteria) i wyplatanie koszy.

Podobnie jak we Francji, tak i tu dominuje chrześcijaństwo i występuje wolność wyznania. Rdzenni mieszkańcy oraz Kanakowie posiadają własne, tradycyjne – animalistyczne i prymitywne – wierzenia, jednak już rzadko kultywowane. Obecne są tu również wyznania takie jak islam, którego wyznawcy to głównie potomkowie Indonezyjczyków i Algierczyków z epoki kolonializmu, oraz buddyzm, wprowadzony przez mniejszości społeczne z Azji.