Kambodża

Obywatele RP muszą posiadać wizę turystyczną w trakcie pobytu w Kambodży. Wizę można uzyskać odpowiednio wcześniej w ambasadzie Kambodży np. w Berlinie, przez Internet pod adresem: https://www.evisa.gov.kh/ lub bezpośrednio na przejściu granicznym. Aby otrzymać wizę należy posiadać paszport ważny jeszcze przez pół roku od planowanej daty wjazdu do Kambodży, a także przygotować dwa zdjęcia paszportowe i wypełnić odpowiedni wniosek. Koszt wizy uzyskanej na lotnisku wynosi 30 USD. Wyrobienie wizy przez Internet jest 7 USD droższe, kosztuje bowiem 37 USD.

Biuro Podróży nie ponosi odpowiedzialności za nieotrzymanie wizy do kraju, w którym odbywa się impreza turystyczna, oraz krajów tranzytowych. Zdobycie wizy leży w 100% po stronie uczestników wyjazdu.

Przed udaniem się w podróż do Kambodży zaleca się szczepienia przeciwko błonicy i tężcowi (ok. 90 zł), durowi brzusznemu (ok. 230 zł) oraz wirusowemu zapaleniu wątroby typu A i B (ok. 250 zł każda dawka szczepionki). Brak szczepień bezwzględnie wymaganych. Ceny szczepień podano zgodnie z aktualnym cennikiem Centrum Szczepień Krakowskiego Szpitala Specjalistycznego im. Jana Pawła II.

W Kambodży zostawianie napiwków nie jest w żadnym razie wymagane, a system napiwków nie upowszechnił się tutaj do tego stopnia, co w bardziej popularnych destynacjach turystycznych. Nie istnieje z góry ustalona wysokość stawek, jest to raczej kwestia indywidualna. Mimo to, zostawienie dolara lub dwóch napiwku zawsze będzie mile widziane, zwłaszcza z dodatkowym komentarzem i uśmiechem nagradzającym świetną obsługę. Brak napiwków automatycznie doliczanych do rozmaitych usług nie oznacza, że turyści są zwolnieni z dodatkowego nagradzania obsługi, a nawet sami chętnie to robią. Przyjęło się zostawianie napiwków lokalnym przewodnikom słabo opłacanym przez agencje turystyczne, kierowcom, kelnerom, pokojówkom czy bagażowym.

Jak wszędzie w miejscach turystycznych jedzenie jest o wiele droższe, dlatego najlepiej stołować się tam, gdzie jada sporo lokalnych mieszkańców. Jedzenie uliczne pod względem warunków sanitarnych nie stoi tutaj na tak wysokim poziomie jak w Tajlandii, jednak warte jest spróbowania, a przy okazji odpowiednio tańsze. Na lokalnych targach żywności i ryneczkach pożywną i typowo laotańską potrawę można zjeść już za niespełna 2 USD. Najdrożej jest w największych miejscowościach i w pobliżu atrakcji turystycznych, a ponadto w eleganckich restauracjach czy w miejscach, gdzie serwują dania kuchni europejskich. Przykładowe ceny jedzenia: bagietka w formie kanapki z dodatkami 0,50 USD, butelka lokalnego piwa 1,50 USD, duża butelka wody mineralnej 0,50 USD, potrawka z kurczaka w restauracji około 4 USD, makaron z warzywami w knajpce 2 USD, koktajl na bazie kokosa 1,50 USD, kawa ze skondensowanym mleczkiem około 1 USD, piwo Angkor w lokalu 1 USD.

• Najpopularniejszy środek transportu do motorower/skuter, których w samej stolicy jeździ ponad milion, co jest liczbą imponującą, jeśli weźmie się pod uwagę fakt, że Phnom Penh ma nieco ponad półtorej miliona mieszkańców!
• Na targach żywności czy rynkach napoje np. soki serwuje się tutaj w plastikowych woreczkach z małą słomką
• Flaga Kambodży jest jedną z dwóch flag narodowych na świecie przedstawiających budowlę. W przypadku flagi kambodżańskiej jest to słynna świątynia Angkor
• W Kambodży nie ma zwyczaju obchodzenia urodzin. Co więcej, osoby starsze często nie znają nawet swojej daty urodzenia
• Kambodża jest jednym z najbardziej zaminowanych krajów na świecie. Prawdopodobnie jeszcze wiele lat potrwa oczyszczanie tego kraju z min – tak, aby był on w pełni bezpieczny na mniej turystycznych terenach
• Jezioro kambodżańskie Tonle Sap jest największym jeziorem w całej Azji Południowo-Wschodniej
• W Kambodży rozwijała się dyscyplina sportowa, a właściwie sztuka walki o nazwie Bokator związana z kulturą khmerską
• Kambodżańska ludność jest niezwykle młoda – ponad połowa mieszkańców tego kraju to kilkunastolatkowie!
• W niewielu kambodżańskich domach można znaleźć lodówkę, a energia elektryczna nie należy tutaj do najtańszych, dlatego ludzie starają się gromadzić i spożywać żywność na bieżąco, bez konieczności jej przechowywania.

Nieodparty wpływ na kuchnie Kambodży miały sąsiadujące z nią kraje, czyli przede wszystkim Tajlandia i Wietnam, a dodatkowo w tutejszych tradycjach kulinarnych wiele pochodzi od francuskiego kolonizatora.

Podstawowym produktem w jadłospisie mieszkańców Kambodży jest ryż, który występuje w rozmaitych odmianach np. jaśminowej, dzikiej, brązowej czy kleistej. Ta ostatnia odmiana najczęściej spożywana jest w formie deseru, zazwyczaj z owocami i mleczkiem kokosowym. Ryż jada się tutaj właściwie do każdego posiłku, nawet na śniadanie! Na obiad serwuje się go ze świeżą grillowaną rybą lub z zupą. Wiele ze spożywanych w Kambodży ryb pochodzi z jeziora Tonle Sap lub z potężnego Mekongu. Z mięs dość popularne są kurczak i wieprzowina. Dania przyprawia się sezonowymi ziołami i podaje z sałatką z lokalnych warzyw.

Na stołach królują ponadto owoce tropikalne, przede wszystkim duriany, mangostany i pigwice. Oprócz tego mieszkańcy Kambodży chętnie sięgają po kokosy, papaje, ananasy, arbuzy czy banany. Niezwykle charakterystycznym dodatkiem kulinariów kambodżańskich jest prahok, czyli sfermentowana pasta rybna o niecodziennym smaku i aromacie. Do najpopularniejszych potraw kambodżańskich należą m.in. amok (rodzaj curry na mleku kokosowym przyrządzonego, opcjonalnie, z kurczaka, ryby lub krewetek z dodatkiem warzyw) czy Somlah Machou, czyli słodko-kwaśna zupa z kurczakiem lub rybą.

Czasy świetności Imperium Khmerów wiążą się z powstawaniem i rozbudowywaniem jego stolicy, czyli Angkoru. Według archeologów pierwsze budowle powstały już na początku IX wieku i od tego czasu miasto systematycznie się rozrastało. Najbardziej znana świątynia – Angkor Wat – datowana jest na początek XII w. Imperium hhmerskie było między XI a XV wiekiem najpotężniejszym państwem Azji Południowo-Wschodniej, rozciągającym swe wpływy od Morza Południowochińskiego aż do Zatoki Syjamskiej. W roku 1431 Angkor został zdobyty przez Tajów, którzy przenieśli stolicę Państwa do Phnom Penh, a Angkor na ponad 400 lat pochłonęła dżungla.

Po panowaniu tajskim i sporach terytorialnych z Wietnamem, w drugiej połowie XIX wieku nadszedł czas kolonizacji francuskiej – Kambodża została włączona do francuskich Indochin. Wywołało to oczywiście wiele buntów w społeczeństwie, które zaczęło ponownie odbudowywać niepodległy kraj dopiero po II wojnie światowej, kiedy to Kambodża odzyskała niepodległość. Kraj został przyjęty do ONZ, a Francja musiała uznać niezależność kolonii. Dwadzieścia lat szybkiego rozwoju zostało jednak przerwane przez rewolucję Czerwonych Khmerów w latach 70. i objęcie władzy przez Pol Pota, który w brutalny sposób dążył do zniszczenia dorobku kulturowego i intelektualnego kraju. Okres rządów ugrupowania Czerwonych Khmerów jest postrzegany przez wielu historyków jako największe ludobójstwo w dziejach świata.

Kolejne lata także nie przyniosły spokoju. „Wyzwolona” przez Wietnamczyków Kambodża stała się polem kolejnych walk narodowych, które trwały do połowy lat 90. Okres wojny domowej odczuwalny jest do dzisiaj, a Kambodża wciąż pozostaje jednym z najbardziej zaminowanych krajów na świecie. Na szczęście wszystkie miejsca i trakty turystyczne są dawno wyczyszczone z niewybuchów i min przez międzynarodowe organizację takie jak Halo trust, czy CMAC.

Kambodża zlokalizowana w Azji Południowo-Wschodniej graniczy tylko z trzema krajami – Tajlandią, Laosem i Wietnamem oraz posiada linię brzegową o długości ponad 400 km. Większość terenów Kambodży zajmuje Nizina Kambodżańska, w obrębie której płynie rzeka Mekong i znajduje się jezioro Tonle Sap. Nizinę otaczają pasma górskie m.in. Góry Kardamonowe i Dangrek. Najwyższy szczyt Kambodży – Phnum Aôral ma wysokość 1813 m n.p.m.

Na terenie kraju panuje klimat zwrotnikowy monsunowy o dwóch wyraźnych porach – deszczowej i suchej. W XX wieku prowadzono tutaj intensywną wycinkę drzew, przez co lasy stanowią obecnie mniej niż połowę terytoriów Kambodży. Pozostałe tereny pokrywają pola ryżowe czy sawanny. W kambodżańskich lasach rosną takie drzewa jak cynamonowce kamforowe, sandałowce i teczyny. Wśród fauny warto wymienić żyjące w Kambodży duże ssaki m.in. bantengi, antylopy garna i tapiry malajskie. Z gadów powszechnie występują tutaj różne gatunki pytonów.

Królestwo Kambodży jest dosyć jednorodne pod względem etnicznym i religijnym. Aż 89% z ponad 13 milionów mieszkańców Kambodży stanowią Khmerowie, czyli rdzenni mieszkańcy tych terenów. Resztę ludności Kambodży stanowią takie mniejszości jak Wietnamczycy (5%), Chińczycy (3%) oraz Czamowie (2%).

Dominującą religią – czy raczej systemem filozoficzno-etycznym – jest buddyzm theravada, który wyznaje 85% ludności Kambodży. Ma on od wieków znaczący wpływ na życie mieszkańców, kreując ich postrzeganie świata, innych ludzi oraz roli jednostki w społeczeństwie. Dość powiedzieć, że większość khmerskich chłopców około 16 roku życia wstępuje na jakiś czas do klasztoru, by zakosztować życia mnicha i uporządkować swój system wartości.

Do 1970 roku, czyli do komunistycznego przewrotu wywołanego przez Czerwonych Khmerów, buddyzm theravada był religią państwową Kambodży. Klasztory były często również ośrodkami edukacyjnymi, a duża część mnichów stanowiła intelektualną elitę, czego przykładem był prowadzony przez nich w Phnom Penh Instytut Buddyjski. Od 1975 roku komuniści tępili wszelkie przejawy religijności zabijając mnichów, burząc świątynie lub przekształcając je w budynki gospodarcze. W ostatnich latach obserwuje się ponowny wzrost liczby wyznawców buddyzmu. Innymi religiami wyznawanymi w Kambodży są wierzenia lokalne (ok. 9% ludności), islam (2%) i chrześcijaństwo (1%).

Wypoczywając w Kambodży należy pamiętać o kilku nienaruszalnych zasadach, których przestrzeganie pozwoli nie urazić żadnego mieszkańca tego kraju. W kontaktach z innymi należy pamiętać, aby nie zwracać stóp w kierunku danej osoby i pod żadnym pozorem nie dotykać jej głowy, co tyczy się również absolutnego zakazu głaskania po głowie małych dzieci. Kobiety nie powinny dotykać mnichów i czegokolwiek im podawać. Dodatkowo warto pamiętać o tym, żeby ograniczać do minimum publiczne okazywanie uczuć.

Angkor to serce i dusza starożytnego Imperium Khmerskiego, które osiągnęło swoje apogeum w okresie od IX do XV wieku. W ciągu tych wieków wzniesiono imponujące świątynie i budowle, które dzisiaj fascynują odwiedzających swym rozmachem i rzeźbiarskim kunsztem. Centralnym punktem kompleksu jest niewątpliwie Angkor Wat, świątynia, której pięć imponujących kondygnacji wznosi się ku niebu. Budowla ta jest oszałamiającym przykładem architektonicznego geniuszu, z jej perfekcyjnie wyważonymi proporcjami, mistycznymi dekoracjami i długimi korytarzami. Najdłuższa płaskorzeźba, jeden z najokazalszych skarbów Angkor Wat, to tzw. kamienny „arras” o długości ponad 900 metrów, przedstawiający około 20 tys. postaci! Warto przyjechać tu na wschód słońca, gdyż wtedy świątynia Angkor Wat wygląda wyjątkowo pięknie. Samą świątynię najlepiej zwiedza się rano bądź pod wieczór, kiedy nie ma zbyt wielu turystów.

Jednakże Angkor to o wiele więcej niż tylko Angkor Wat. Rozciągający się na obszarze około 400 km² kompleks kryje w sobie wiele innych imponujących budowli, z których każda ma swoją unikalną historię i znaczenie. To chociażby Ta Prohm, którą zdobią intrygujące korzenie drzew wplątane w mury, tworząc malowniczy i tajemniczy krajobraz, czy też Bayon, z charakterystycznymi kamiennymi twarzami, będąc przykładem wyrafinowanej sztuki rzeźbiarskiej tamtego okresu.

Jednym z najbardziej fascynujących aspektów Angkor jest fakt, że przez wiele stuleci leżał on zapomniany i pochłonięty przez dżunglę. To centrum kulturowe i polityczne imperium khmerskiego istniało od IX do XV wieku naszej ery i było największą metropolią ówczesnego świata. Kompleks zajmował pierwotnie powierzchnię ok. 1 tys. km² i liczył ok. milion mieszkańców. Schyłek tej potęgi nastąpił w XV wieku, po śmierci ostatniego wielkiego władcy Dżajawarmana, i po najeździe Tajów, gdy stolicę przeniesiono do Phnom Penh. To dopiero w XIX wieku europejscy odkrywcy przywrócili mu uwagę świata. To wpisane na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO miejsce jest obowiązkowym punktem programu podczas wycieczki do Kambodży.

Tonle Sap, największe jezioro w Kambodży, to nie tylko zbiornik wodny o imponujących rozmiarach, ale także miejsce, w którym kształtuje się unikalna kultura pływających wiosek. Te osiedla, unoszące się na tafli jeziora, stanowią przykład zdumiewającego współżycia człowieka z wodnym środowiskiem. Główną cechą tych pływających osiedli jest ich mobilność. W zależności od pory roku i poziomu wody Tonle Sap, wioski mogą przemieszczać się na inne obszary jeziora, co umożliwia mieszkańcom dostosowanie się do zmieniających się warunków. Ta elastyczność jest kluczowa w kontekście wahającego się stanu wody w Tonle Sap, który podlega cyklicznym zmianom sezonowym i opadom deszczu – podczas pory deszczowej jezioro zwiększa swą powierzchnię pięciokrotnie, a poziom wody podnosi się o kilka metrów. Dlatego mieszkańcy żyją w domach opierających się na beczkach, na fragmentach łodzi lub na palach sięgających 10 metrów.

Życie w pływających wioskach jest zintegrowane z rybołówstwem i rolnictwem. Mieszkańcy polegają na jeziorze jako źródle pożywienia i dochodu, łowiąc ryby i uprawiając ryż na podmokłych terenach. Te tradycyjne praktyki stanowią podstawę ich egzystencji i kultury. Pływające szkoły, kościoły i sklepy są codziennymi elementami życia w tych społecznościach, a ich istnienie ukazuje niezwykłą zdolność ludzi do dostosowania się do trudnych warunków.

Jeśli podczas podróży do Kambodży zdecydujecie się na wizytę w pływających wioskach, bez problemu wykupicie taką wycieczkę w jednym z wielu lokalnych agencji turystycznych. Zdecydowanie polecamy odleglejsze i większe wioski Kampong Klaeng lub Kampong Pluk, ciekawsze od turystycznego Chong Kneas.

Jeśli w czasie wakacji w Kambodży szukacie prawdziwie rajskich i nieskażonych miejsc, to nie mogliście lepiej trafić! Na Koh Rong, drugiej co do wielkości wyspy Kambodży, znajdują się zaledwie cztery wioski, a drogi to nic innego, jak wąskie, uklepane ścieżki. Znajdziecie tu nieco hoteli i dostosowaną do potrzeb turystów infrastrukturę, jednak miejsce to wciąż zachowuje dziewiczą atmosferę, kusząc podróżnych swoją naturalną urodą, spokojem i nietkniętym pięknem. Ze swoimi białymi piaskami, turkusowymi wodami i bujną roślinnością, wyspa stanowi prawdziwy azyl dla podróżnych pragnących oderwać się od miejskiego hałasu i pośpiechu. Interior wyspy pokrywają lasy, w których poszukać można pełnych uroku sezonowych wodospadów, natomiast wybrzeże to doskonałe miejsce dla amatorów nurkowania – wokół wyspy znajduje się wiele spotów nurkowych. A jeśli Koh Rong wyda się Wam zbyt komercyjna, możecie wybrać się na island hopping i zatrzymać się na całkowicie bezludnych wysepkach, doskonałych do snorkelingu i opalania się. A nocą możecie wybrać się na plażę i ucieszyć oczy widokiem świecącego planktonu, kiedy woda rozświetla się tysiącami bioluminescencyjnych punkcików.

Mniejsza, bo długa na zaledwie 10 km i słabiej rozwinięta jest wyspa Koh Rong Sanloem. Także i tu możecie wybrać się na trekking po dżungli, nurkować, snorkelować, wybrać się na island hopping lub rejs wędkarski. Tutejsze plaże słyną z zachodów słońca, a rajska wyspa stanowi prawdziwą ucieczkę od rzeczywistości.

Hotele w Kambodży stanowią harmoniczne połączenie luksusu, autentyczności i niezwykłego piękna tego kraju. W dużych miastach, takich jak Phnom Penh i Siem Reap, można znaleźć hotele klasy międzynarodowej, które oferują najwyższy standard usług i komfortu. Te hotele często posiadają bogate zaplecze, takie jak baseny, spa, restauracje o różnorodnej kuchni oraz profesjonalne udogodnienia biznesowe. To m.in. elegancki pięciogwiazdkowy Raffles Hotel Le Royal w Phnom Penh oraz również pięciogwiazdkowe Heritage Suites i Zannier Phum Baitang w Siem Reap.

Jeśli celem Waszej podróży po Kambodży są plaże i spokojne wybrzeża, to kraj ten również ma wiele do zaoferowania. Wyspy Koh Rong i Koh Rong Sanloem są domem dla licznych ośrodków wypoczynkowych i kurortów, które oferują niezwykłe doświadczenia na plaży. Od bungalowów na plaży po luksusowe willi, te hotele pozwalają podróżnym zanurzyć się w sielankowym otoczeniu i cieszyć się urokami Morza Południowochińskiego. Do wyboru macie nowoczesny, obszerny The One Resort lub klimatyczne bungalowy wprost na plaży – Secret Paradise Resort.

Ceniący bliskość z przyrodą i autentyczną kulturą podróżni również znajdą w Kambodży hotele spełniające ich oczekiwania. Wioseczki na wodach Tonle Sap oferują niezapomniane doświadczenia, pozwalając poznać życie lokalnych rybaków i zobaczyć, jak ludzie dostosowali się do wodnego otoczenia. Ponadto, rosnąca popularność ekoturystyki w Kambodży oznacza, że można znaleźć hotele ekologiczne, które respektują środowisko i promują zrównoważony rozwój.

Warto również zwrócić uwagę na hotele o wyjątkowym charakterze historycznym. Kambodża ma wiele rezydencji i budynków, które są związane z długą historią kraju. Jednym z takich hoteli, mieszczącym się w budynku dawnej ambasady, jest kolonialny White Mansion.

Kambodża to kraj o bogatej historii, kulturze i dziedzictwie. To miejsce, w którym łączą się wspaniałe zabytki, malownicza przyroda i niezwykłe tradycje, tworząc fascynującą mozaikę atrakcji, którą poznacie podczas wycieczki do Kambodży. Jednym z najsłynniejszych i najważniejszych miejsc jest kompleks świątyń Angkor. W sercu tego kompleksu stoi monumentalna świątynia Angkor Wat, będąca symbolem narodowym Kambodży. Angkor Wat zachwyca swoją architekturą, rzeźbami i mistycznym wydźwiękiem. Oprócz niego, inne świątynie takie jak Bayon z charakterystycznymi kamieniami twarzami czy Ta Prohm z korzeniami drzew wplecionymi w mury, stanowią niewiarygodnie piękne przykłady architektury i ducha ludzkiego twórczego geniuszu. Na południu Kambodży znajdują się niezwykłe wybrzeża, a szczególnie nie można przejść obok dziewiczych wysp Koh Rong i Koh Rong Sanloem. Te rajskie wyspy zachwycają białymi plażami, błękitnymi wodami i tropikalnym klimatem. To idealne miejsce dla miłośników relaksu, nurkowania i obserwacji podwodnej fauny. Świadectwem ciężkich czasów kraju jest Tuol Sleng Genocide Museum w Phnom Penh, dawne więzienie, które stało się symbolem okrucieństwa reżimu Czerwonych Khmerów. Innym miejscem o ogromnym znaczeniu historycznym jest kompleks świątynny Banteay Chhmar, który mimo że mniej znany niż Angkor, wciąż zachwyca swoją architekturą i bogactwem detali rzeźbiarskich. Warto odwiedzić też Battambang, w którym przeplata się typowo miejska atmosfera, z wyluzowanym i spokojnym klimatem małych kawiarenek i bulwarów ciągnących się wzdłuż rzeki, odkryć piękną kolonialną i chińską architekturę Siem Reap i sprawdzić, czy w Kampot rzeczywiście... pieprz rośnie!