Ekwador

Do czasu podbicia terytorium Ekwadoru przez siły inkaskiego imperium w XV wieku, kraj ten zamieszkiwany był przez różnorakie plemiona indiańskie. W latach 20. kolejnego wieku przybyli tutaj Hiszpanie, którzy wraz z Francisco Pizarro na czele włączyli ekwadorskie tereny do Wicekrólestwa Peru, a także założyli takie miasta jak Quito czy Guayaquil – z czego to pierwsze stało się centrum życia wicekrólestwa ze względu na swą zasobność w złoto i srebro. W 1739 roku Ekwador przyłączono do Wicekrólestwa Nowej Granady. W kolejnych latach ziemie te nękały niepokoje społeczne, wynikające z niezadowolenia miejscowej ludności, której działania niepodległościowe sprawiały hiszpańskim osadnikom coraz większe problemy.

W 1822 roku Ekwador dołączył do Republiki Kolumbii (właśc. Wielkiej Kolumbii, z hiszp. Gran Colombia), aby ostatecznie opuścić federację w 1830 roku i ogłosić się odrębnym, niepodległym państwem. Wiek XIX naznaczyły w Ekwadorze walki dwóch frakcji politycznych – konserwatystów z liberałami, a także konflikty zbrojne na granicy z Peru i Kolumbią. W 1895 roku władzę w kraju przejęli liberałowie, którzy dzierżyli ją przez kolejne pięćdziesiąt lat. W pierwszej połowie XX wieku Stany Zjednoczone czy Wielka Brytania poczyniły tutaj szereg inwestycji. Na mocy porozumienia z 1942 roku zakończył się również wieloletni konflikt z Peru, w wyniku którego Ekwador utracił znaczną część swoich terytoriów w Amazonii.

Ekwador przyłączył się do drugiej wojny światowej po stronie aliantów, dzięki czemu Stany Zjednoczone wsparły jego gospodarkę, tym samym jednak budując bazę wojskową na wyspach Galapagos w ramach zabezpieczenia Kanału Panamskiego. Lata po wojnie upłynęły pod znakiem rządów Jose Maria Velasco Ibarra, który był wielokrotnie wybierany na prezydenta i chciał m.in. większej niezależności Ekwadoru względem polityki USA. W gospodarce kraju coraz większą rolę odgrywał eksport kakao, następnie bananów, a także odkrywane tutaj złoża ropy naftowej. W 1973 roku Ekwador przystąpił do OPEC (Organizacja Krajów Eksportujących Ropę Naftową), aby odejść z organizacji w 1992 roku i powrócić do niej ponownie przed kilkoma laty.

Koniec XX i początek kolejnego wieku był w Ekwadorze czasem dochodzenia do władzy i obalania kolejnych prezydentów oraz prób uniezależnienia się od Stanów Zjednoczonych np. zlikwidowania ich bazy wojskowej. W 2007 roku prezydentem Ekwadoru został kandydat lewicy – Rafael Correa. W ostatnich latach doszło m.in. do kryzysu dyplomatycznego między Ekwadorem i Kolumbią, którego bezpośrednią przyczyną było bezprawne przekroczenie ekwadorskiej granicy przez wojsko kolumbijskie mające rzekomo ścigać przedstawicieli organizacji partyzanckiej FARC. Wybrany na drugą kadencję prezydent Correa postulował chociażby niemożność spłacenia przez Ekwador długu zagranicznego, który uważał za bezprawny, ponieważ w dużej części zaciągnięty przez reżim wojskowy.

Ekwador leży nad Oceanem Spokojnym, w północno-wschodniej części Ameryki Łacińskiej, granicząc z zaledwie dwoma krajami tj. Peru i Kolumbią. W kraju występuje zarówno krajobraz nizinny, jak i wysokie góry – pasmo Andów. Linia brzegowa Ekwadoru ma długość ponad 2230 km, jest ona słabo rozwinięta, z zaledwie kilkoma zatokami, wśród których największą jest Zatoka Guayaquil.

Terytorium Ekwadoru obejmuje również Archipelag Galapagos, który składa się z trzynastu większych i kilkudziesięciu mniejszych wysp pochodzenia wulkanicznego. Wyspy leżą dość daleko, bo około 1000 km od części kontynentalnej kraju. Dobrze rozwinięta jest sieć rzeczna, zwłaszcza na wschodzie kraju. Najdłuższa rzeka to Napo, o długości 800 km, należąca do dorzecza Amazonki.

Na terenie kraju panuje klimat równikowy, a w Andach występuje ponadto piętrowość klimatyczna. Około 50% powierzchni Ekwadoru stanowią lasy – równikowe, wiecznie zielone oraz suche. W lasach tropikalnych rosną mahoniowce, palisandry czy kauczukowce. Z kolei bogactwo fauny obejmuje gatunki charakterystyczne dla regionu amazońskiego, czyli tapiry, kapibary, liczne gady i płazy. Z kolei w Andach powszechnie występującymi gatunkami są kondory i lamy. Na wyspach Galapagos podziwiać można albatrosy, legwany i żółwie słoniowe.

Ekwador leży w obrębie tzw. pacyficznego pierścienia ognia, a więc na terenie szczególnej aktywności wulkanicznej i częstych trzęsień ziemi. W obrębie kraju znajduje się wiele wulkanów, również takie o naprawdę imponującej wysokości. Chimborazo mierzy 6268 m n.p.m., a Cotopaxi o wysokości 5897 m n.p.m. jest oprócz tego najbardziej aktywnym wulkanem na świecie.

Ekwadorczycy uchodzą za niezwykle dumnych z naturalnego piękna swojego kraju, ale styl życia każdego z nich różni się zależnie od pochodzenia czy położenia geograficznego konkretnego miejsca, w którym mieszkają na co dzień. Około 65% mieszkańców Ekwadoru stanowią metysi, czyli osoby mieszanych korzeniach – indiańsko-europejskich (najczęściej ze związku Hiszpana/Hiszpanki z przedstawicielem lokalnych Indian). Potomkowie rdzennej ludności tych ziem to 25% ludności, około 7% populacji to Hiszpanie, zaś kolejno 3 i 1% to osoby czarnoskóre i inne grupy etniczne.

Wiele z mieszkańców tego kraju żyje sportem – jak w całej Ameryce Łacińskiej (właściwie chyba tylko poza Kubą) najpopularniejsza jest tutaj piłka nożna. Równie chętnie Ekwadorczycy emocjonują się meczami siatkówki, walkami byków oraz walkami kogutów. Warto jednak dodać, że wpływy europejskie, zwłaszcza hiszpańskie, mimo że niezwykle silne, nie zdominowały w Ekwadorze kulturowości i obyczajowości rdzennych mieszkańców. Potomkowie pierwotnych mieszkańców tych ziem stanowią bardzo dużą grupę na skalę całego kontynentu. Niestety, to właśnie oni cierpią zazwyczaj największą biedę – prawie połowa obywateli Ekwadoru żyje poniżej granicy ubóstwa.

Charakter narodowy Ekwadorczyków jest rożny, zależnie od miejsca, w którym żyją. Ludzi mieszkających na wybrzeżu nazywa się costeños (z hiszp. costa – wybrzeże), zaś ludzie zamieszkujący obszary górskie to serranos (z hiszp. sierra – łańcuch górski). W kraju daje się zauważyć oprócz tego wyraźny podział między mieszkańcami miasta Quito i prowincji o tej samej nazwie a mieszkańcami Guayaquil – historycznie stolica była zawsze bardziej konserwatywna, zaś największe miasto Ekwadoru i jego główny port wyraźnie sprzyjały poglądom liberalnym.