Kenia

Badania archeologiczne wskazują, że praludzie pojawili się na terenach Kenii już ponad trzy miliony lat temu. Przed naszą erą zaczęli przybywać tam feniccy kupcy, a między VII a X wiekiem naszej ery mieszkańcy Zatoki Perskiej i Arabowie, którzy dobili do brzegów Wschodniej Afryki i zaczęli budować tam miasta. To oni założyli Mombasę i Malindi – jedne z większych miast Kenii. Wraz z ich przybyciem rozpoczął się kontakt Kenii z nowoczesnym światem i mieszanie się kultur. Z połączenia napływowej ludności arabskiej i perskiej z afrykańskimi ludami Bantu wyłoniła się nowa kultura i cywilizacja Suahilili mówiąca swoim własnym językiem.

W 1498 do brzegów dzisiejszej Kenii dobił słynny portugalski odkrywca Vasco da Gama. Portugalczycy jako pierwsi Europejczycy w tamtym regionie utworzyli szlaki handlowe łączące oba kontynenty, później także z Indiami. Sto lat później wskutek ataków ze strony Omanu wpływy portugalskie w Kenii w większości wygasły. Omańskie panowanie we Wschodniej Afryce trwało do XIX wieku, kiedy to Niemcy i Brytyjczycy zaczęli eksplorować nie tylko linię brzegową ale także interior. Na przełomie XIX i XX wieku rząd Brytyjski ogłosił utworzenie Brytyjskiej Afryki Wschodniej, której obszar pokrywa się z dzisiejszą Kenią. Lokalna ludność została zepchnięta w głąb lądu, zaś do wybrzeża mieli dostęp wyłącznie biali mieszkańcy.

W 1895 roku rozpoczęto budowę kolei łączącej Mombasę z Jeziorem Wiktorii. Brytyjczykom szczególnie zależało na tej inwestycji ze względów strategicznych i ekonomicznych. Linia kolejowa otworzyła Kenię nie tylko na europejskich rolników czy misjonarzy, ale także na wpływ programów rządowych Wielkiej Brytanii, które na celu miały likwidację niewolnictwa, chorób czy głodu ale także „czarnej magii”. Mimo że takie działania kolonizatorów uspokoiły chwilowo lokalne bunty, wkrótce nowe pokolenie Afrykanów poczuło niepokój i zagrożenie dla ich dziedzictwa.

Na początku XX wieku wewnątrz Kenii mieszkało już około 30 tysięcy Europejskich osadników, którzy zakładali między innymi plantacje kawy i herbaty. W związku z przyrostem białej populacji zaczęto nakładać podatki oraz ograniczenia możliwości uprawiania kawy, a jakość życia rodowitych mieszkańców ulegała coraz większemu pogorszeniu. W latach 50. dwudziestego wieku Kenię zamieszkiwało już ponad 80 tysięcy osadników.

W 1952 roku rozpoczęło się Powstanie Mau Mau – zbrojne walki tubylców przeciwko kolonialnej administracji Wielkiej Brytanii. Największe z grupy plemion Bantu plemiona Kikuju, Meru i Embusi zaczęły organizować działania na rzecz odzyskania niepodległości. Wskutek dążeń niepodległościowych tysiące tubylców zostało przesiedlonych do rezerwatów lub wypędzonych na tereny niezamieszkane przez osadników imperium brytyjskiego.

W 1957 roku w Kenii odbyły się pierwsze wybory parlamentarne, w których uczestniczyli rdzenni mieszkańcy – głową rządu został Jomo Kenyatta. Pełną niepodległość Kenia uzyskała 12 grudnia 1963 roku. Dokładnie rok później Kenia stała się republiką, a Jomo Kenyatta stał się jej pierwszym prezydentem. Do roku 1991 Kenia była państwem jednopartyjnym, następnie nowelizacja konstytucji zezwoliła na tworzenie innych partii.

W 2002 roku ówczesna głowa państwa, Moi bezskutecznie próbował osadzić swojego syna na stanowisku prezydenta. Spotkał się wtedy z ogromnym sprzeciwem społeczeństwa i ostatecznie w wyborach prezydenckich i parlamentarnych zwyciężył Mwai Kibaki wraz z partią demokratyczną.

Kenia leży w Afryce Wschodniej, nad Oceanem Indyjskim i rozciąga się po obu stronach równika. Graniczy z Etiopią, Somalią, Sudanem Południowym, Tanzanią i Ugandą, a długość jej linii brzegowej wynosi 536 km. Najwyższy szczyt, góra Kenia, sięga 5119 m n.p.m.

Większość powierzchni Kenii zajmuje Wyżyna Wschodnioafrykańska przecięta przez Wielki Rów Wschodni, którego szerokość wynosi około 50-70 km, zaś głębokość nawet do 900 metrów.

Całe terytorium Kenii leży w strefie klimatu podrównikowego, suchego, z wyjątkiem części południowo-zachodniej w pobliżu Jeziora Wiktorii oraz wybrzeża Oceanu Indyjskiego, gdzie jest bardziej wilgotno. Temperatury są dość wysokie – praktycznie nie spadają poniżej 20 stopni. Najgoręcej jest na wschodzie, na wybrzeżu.

Przy najwyższych szczytach gór Kenia i Elogn temperatury przez cały rok nie wzrastają powyżej 10 stopni. Często zdarzają się tam przymrozki, a najwyższe partie gór pokrywa śnieg.

W Kenii znajduje się dużo parków narodowych, w których można obserwować migracje dzikich zwierząt oraz życie lokalnej ludności. Park Narodowy Góry Kenia został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Kenia to kraj wielokulturowy – nie ma tam jednej dominującej kulturowości, jest natomiast wiele ciekawych elementów, niekiedy bardzo od siebie różnych. Obecnie najpowszechniej wyznawaną religią jest chrześcijaństwo, które przybyło tutaj wraz z portugalskimi kolonizatorami, przynależność do tego wyznania deklaruje aż 82,5% społeczeństwa. Następnie Islam wyznaje około 11,1%, zaś religie plemienne niecałe 2% populacji. Tylko niewielki procent stanowią hindusi.

Największe miasta Kenii łączą w sobie lokalne tradycje z wkraczającą w nie nowoczesną kulturą zachodu. W większych miastach znajdują się kina, dyskoteki i parki rozrywki, lecz nie zmienia to faktu, że tradycje pozostają wciąż bardzo ważne dla Kenijczyków. Rytuały i zwyczaje są dobrze udokumentowane, a przekazy ustne spisywane przez etnografów i drukowane przez lokalnych wydawców. W Nairobi znajduje się muzeum narodowe oraz biblioteka narodowa.

Kenijska muzyka popularna jest bardzo niejednorodna i wyróżnia się na tle całej Afryki, gdyż czerpie inspiracje ze źródeł europejskich, arabskich i indyjskich. Wykształcił się tam osobny gatunek zwany benga, gdzie bas, gitara i perkusja są dominującymi instrumentami, oraz muzyka swahili śpiewana w tymże języku. Na wschodzie kraju popularny jest gatunek taarab inspirowany rytmami arabskimi. W połowie lat 20. XX wieku pojawiły się w Mombasie pierwsze kluby taneczne, w których grano europejską muzykę dla chrześcijan.

Najbardziej popularnym sportem w Kenii jest piłka nożna, mimo że narodowa drużyna Harambee Stars, nie odniosła szczególnych sukcesów na skalę międzynarodową. Inne rozpowszechnione dyscypliny sportowe to koszykówka i siatkówka. Zdecydowanie najmocniejszą stroną kenijskiego sportu są biegi różnej kategorii. W roku 1968 na olimpiadzie w Meksyku aż trzech przedstawicieli Kenii wygrało złote medale w tej dyscyplinie. Od tego czasu zdobywają najwyższe nagrody na olimpiadach i wyścigach na całym świecie.