Islandia

Informacje ogólne

Strefa czasowa

GMT + 0

Stolica

Reykjavík

Język

Islandzki

Waluta

W Islandii oficjalną walutą jest korona islandzka (ISK, na samej Islandii używa się również skrótu IKR lub KR). Wprawdzie dzieli się na 100 aurar, lecz wszystkie rozliczenia finansowe muszą odbywać się wyłącznie w pełnych koronach islandzkich, bez użycia aurar. Banknoty występują w nominałach: 500, 1000, 2000, 5000 i 10 000 koron.

1 USD – 102,87 ISK
1 EUR – 122,60 ISK
1 PLN – 28,63 ISK

Powierzchnia

103 125 km2

Populacja

360 390

Informacje praktyczne

Informacje wizowe i opłaty lotniskowe

Od obywateli RP, udających się na Islandię, nie są wymagane ani wizy, ani nie przeprowadza się kontroli dokumentów, ponieważ oba te kraje należą do Unii Europejskiej. Nie zwalnia to jednak obywateli polskich od obowiązku posiadania ważnego paszportu lub dowodu osobistego, który należy okazać na życzenie odpowiednich władz.

Szczepienia

Szczepienia przed przyjazdem nie są obowiązkowe. Szczepienia zalecane to błonica i tężec (ok. 80 zł) oraz wirusowe zapalenie wątroby typu B (każda dawka szczepionki ok. 50 zł). Ceny szczepień podano zgodnie z aktualnym cennikiem Centrum Szczepień Krakowskiego Szpitala Specjalistycznego im. Jana Pawła II.

Napiwki

Dawanie napiwków w Islandii nie jest powszechne, tym bardziej, że opłaty za usługi są doliczane do niemal wszystkiego – rachunków w restauracjach, kawiarniach i taksówkach. Oczywiście żaden Islandczyk nie obrazi się, jeśli zostawicie kilkadziesiąt koron więcej.

Ceny jedzenia

Nie ma co ukrywać, Islandia jest naprawdę droga, a ceny jedzenia mogą przerazić. Jeśli chcecie ograniczyć koszty, zakupy możecie zrobić w sklepach sieci Bonus z logo wesołej świnki.

Przykładowe ceny:

Posiłek w taniej restauracji – od 1500 ISK
Kolacja dla dwóch osób w lepszym lokalu – około 4000 ISK
Lokalne piwo w restauracji – od 1000 ISK
Kawa w restauracji – 450 ISK
Woda mineralna 2 l – 237 ISK
Piwo 0,5 l – 200 ISK
Wino 0,7 l – 1500 ISK
Pomarańcze 1 kg – 298 ISK
Coca cola 2 l – 269 ISK
Islandzki, czarny kawior – 429 ISK
Batonik z lukrecją –125 ISK

Jedzenie

Jeśli lubicie ryby i nabiał, to na Islandii poczujecie się jak w raju. Ryby są podstawą jadłospisu tej wyspy, a do ich przyprawiania dodaje się sproszkowane algi morskie. Do lokalnych specjałów należą: selshreifar – kwaszone płetwy foki, harðfiskur, czyli ryby suszone na świeżym powietrzu, a przede wszystkim hakarl, czyli mięso rekina – fermentowane, wędzone i suszone. Specjał ten smakuje jak przejrzały ser camembert, a kosztując go, najlepiej wstrzymywać oddech… Najlepiej smakuje z czarnym razowym chlebem i wysokoprocentową wódką Brennivin, zwaną svarta daudi, czyli czarna śmierć (nazwę te zawdzięcza charakterystycznej etykietce na czarnym tle). Koniecznie spróbujcie wieloryba – jego mięso jest przepyszne, ale tylko na gorąco, więc nie dajcie mu wystygnąć i pałaszujcie, gdy tylko znajdzie się na talerzu.

Wśród islandzkich specjalności ważne miejsce zajmują potrawy z jagnięciny i baraniny, co nie dziwi, jako że owiec jest w tym kraju dwa razy więcej niż mieszkańców. Może macie ochotę na lifrarpylsa, czyli pudding z wątroby owczej z mąką żytnią oraz płatkami owsianymi, albo prawdziwy przysmak – svið – gotowany łeb barani? Delikatesem są wędzone jądra baranie, zwane sursadir hrutspungar, kiełbasa z jąder, statur, czyli mięso, tłuszcz i krew zaszyte w owczym żołądku lub blódmór, czyli tak samo przyrządzone serce, wątroba i płuca owcy. Jeśli chcecie skosztować czegoś mniej egzotycznego, zamówcie hangikjöt – to wędzone mięso baranie z ziemniakami, grochem i sosem.

Na śniadanie lub na deser koniecznie zamówcie skyr, potrawę z przegotowanego mleka zmieszanego z twarogiem i z wystudzonym chudym mlekiem, podawaną np. z solą, cukrem, owocami, bitą śmietaną.

Ciekawostki

Islandczycy bardzo lubią czytać, wydaje się tu najwięcej książek i gazet w przeliczeniu na jednego mieszkańca. Istnieje nawet powiedzenie, że każdy Islandczyk, który nie czyta regularnie książek, po prostu sam je pisze.
Język prawie nie zmienił się od momentu powstania – jest najstarszym używanym w całej Europie, a Islandczycy bez problemu czytają sagi sprzed tysiąca lat.
To jedyny kraj, w którym zachował się stary skandynawski system nazwisk, gdzie nie używa się nazwisk rodowych, tylko utworzonych od imienia ojca lub matki. Oznacza to, że jeśli Jón ma syna, to na nazwisko będzie on miał Jónsson – co dosłownie oznacza syn Jóna, a jeśli córkę, to będzie ona nosić nazwisko Jónsdóttir (córka Jóna).
Najpopularniejsze imię męskie to Jón, żeńskie Guðrún, a wpisy w islandzkiej książce telefonicznej poukładane są według imion.
Pije się tu najwięcej Coca-Coli w przeliczeniu na jednego mieszkańca na całym świecie.
Na wyspie aż do 1989 roku obowiązywała prohibicja, a alkohol – jako że Islandczycy łatwo się od niego uzależniają – jest bardzo drogi i trudno dostępny.
Islandia jest światowym liderem w dziedzinie produkcji energii geotermalnej; jest ona tu tak tania, że zimą niektóre chodniki w miastach są podgrzewane, a mieszkańcom opłaca się hodować banany w szklarniach i to właśnie tutaj otrzymuje się najwięcej tych owoców w całej Europie.
Islandczycy to potomkowie wojowniczych Wikingów, lecz nie utrzymują stałej armii, jednak współczynnik przestępczości należy do najniższych na świecie, a policjanci nie noszą przy sobie broni.
Według sondaży, Islandczycy są jednymi z najbardziej szczęśliwych ludzi na Ziemi – może dlatego, że nie występują tu... komary.
To jedyny na świecie kraj, gdzie zmienia się plany budowlane dróg, by nie przeszkadzać mieszkającym obok elfom.
Na Islandii nie ma kolei, jeżdżą tu wyłącznie autobusy i samochody osobowe, a drogi biegną wzdłuż wybrzeża, omijając surowe wnętrze kraju – ciągle dziewicze i niedostępne.
Pierwszą kobietą-prezydentem wybraną w demokratycznych wyborach była Islandka Vigdis Finnbogadottir, która sprawowała tę funkcję aż przez cztery kolejne kadencje.
Prawdopodobnie najsłynniejszą na świecie Islandką jest pieśniarka Björk.

Poznaj szczegóły o kraju Islandia

Historia

Prawdopodobnie pierwsi ludzie, mnisi irlandzcy, pojawili się na wyspie w VIII–IX wieku, zaś niedługo później przybyli tu osadnicy norwescy, którzy około 874 roku założyli osadę Reykjavík. Niedługo później powstała organizacja państwowa oparta na rządach lokalnych wodzów oraz starszyzny rodowej, wydająca zarządzenia na nadrzędnym wiecu centralnym (Althing). Odbywał się on raz na rok w lecie na równinie Thingvellir i jako najważniejsze wydarzenie na wyspie przyciągał tłumy rolników, kupców, rzemieślników, wędrowców. W 1000 roku Althing uchwalił przyjęcie przez Islandię chrześcijaństwa. Wspaniały rozkwit Islandii i jej kultury przypadł na stosunkowo krótki okres niepodległości (X–XII wiek). To właśnie wtedy powstały najsłynniejsze sagi, opowiadające dzieje rodów islandzkich. Niestety antagonizmy rodowe stały się przyczyną wojny domowej, w wyniku której wyspą zawładnęła Norwegia, która z kolei w 1380 roku przeszła pod panowanie władców Danii. Islandia zachowała swój ustrój i samorządność, lecz pogarszający się klimat, korsarstwo na Oceanie Atlantyckim, ograniczenia handlowe, wybuchy wulkanów i epidemie chorób, m.in. czarnej śmierci, na kilka wieków znacznie ograniczyły rozwój wyspy. Przełom nastąpił dopiero pod koniec XVIII wieku – najtragiczniejszego w historii Islandii, podczas którego klęski głodu i katastrofy naturalne spowodowały gwałtowne zmniejszenie się populacji. Wprawdzie zlikwidowano Althing (nie funkcjonował przez zaledwie 50 lat, co i tak czyni zeń najdłużej działający parlament na świecie), lecz stopniowe ocieplanie się klimatu i zmniejszenie ograniczeń handlowych zapoczątkowały poprawę warunków życia Islandczyków.

Wiek XIX przyniósł początek starań o niezależność Islandii. Za ich głównego inicjatora uważa się Jóna Sigurðssona, przywódcę ruchu narodowego, w wyniku którego działań Islandia otrzymała w 1874 roku – w tysiąclecie przybycia pierwszych osadników – ograniczoną autonomię. Niepodległym państwem, choć wciąż w unii personalnej z Danią, Islandia stała się w roku 1918. Zerwanie tej unii, a zarazem przyjęcie republikańskiej formy państwa, nastąpiło jeszcze podczas trwania II wojny światowej, w 1944 roku.

Geografia

Państwo Islandia położone jest na wyspie pochodzenia wulkanicznego o tej samej nazwie, obejmuje też liczne przybrzeżne wysepki na północnym Atlantyku. Wyspa Islandia jest drugą pod względem wielkości w Europie (pierwsza to Wielka Brytania) i zajmuje powierzchnię 103 125 km2. Z północnego wschodu na południowy zachód przebiega szczelina między płytami kontynentalnymi, co szczególnie dobrze jest widoczne w okolicy Thingvellir. Temu właśnie położeniu na Uskoku Północnoatlantyckim wyspa zawdzięcza niezwykle urozmaicony krajobraz, z wulkanami, kraterami, gejzerami, polami lawy oraz źródłami geotermalnymi.

Aż 11,5% powierzchni kraju zajmują lodowce, pośród których wymienić trzeba największy w Europie i trzeci na świecie Vatnajökull. Linia brzegowa jest dobrze rozwinięta, a podróż wzdłuż wybrzeża obfituje we wspaniałe pejzaże zatok, klifów i głęboko wrzynających się w ląd fiordów. 26 czynnych wulkanów (najaktywniejsze: Grímsvötn 1719 m, Hekla 1491 m, Katla 1363 m), trzęsienia ziemi i gejzery powodują, że życie na tym aktywnym sejsmicznie terenie z pewnością nie należy do spokojnych. Ludność zamieszkuje tereny nadmorskie, ponieważ interior jest niegościnny i trudny do zasiedlenia. Ta skalista, najeżona wulkanami i oblodzona wyspa stawia przed swymi lokatorami niemałe wymagania.

„Jeśli nie podoba Ci się aktualna pogoda, poczekaj pięć minut” – z tego islandzkiego powiedzonka wynika, że tutejszy klimat jest wyjątkowo zmienny – do tego stopnia, że jednego dnia można doświadczyć wszystkich czterech pór roku! Przepływającemu tu ciepłemu prądowi Golfsztromowi wyspa zawdzięcza łagodniejsze warunki klimatyczne, niż mogłoby to wynikać z jej położenia blisko koła podbiegunowego. To typowy klimat oceaniczny, z chłodnym i wilgotnym latem oraz łagodną, choć długą i wietrzną zimą. Średnie temperatury w Reykjaviku to 11°C w lipcu i -1°C w lutym. Lato jest dość krótkie, choć letnie dni – wyjątkowo długie, słońce chowa się tylko na kilka godzin.

Bogactwa naturalne wyspy to energia geotermalna czerpana m.in. z sąsiedztwa wulkanów i gejzerów (wykorzystywana np. do ogrzewania szklarni, gdzie Islandczycy uprawiają banany, melony i tropikalne kwiaty), torf, wapień, bazalt i granit. Zagrożenia naturalne to trzęsienia ziemi, aktywność wulkaniczna, a także lawiny śnieżne.

Kultura i Religia

Islandzka kultura jest bardzo bogata i zróżnicowana, lecz tym jej składnikiem, który najbardziej przebił się do powszechnej świadomości, są wielkie sagi, opisujące m.in. mitologię nordycką, dzieje norweskich królów, ich bohaterskich czynów oraz historię pierwszych osadników islandzkich. Powstały one w XII, XIII i na początku XIV wieku i aż do dziś są tak potężną opoką, że Islandczycy, którzy pełną niepodległość zyskali dopiero w latach 40. XX wieku, oparli na niej całą swoją tożsamość narodową. Język islandzki, dzięki odosobnieniu wyspy i zamknięciu na wpływy zewnętrzne, ewoluował w tak nieznacznym stopniu, że współczesny Islandczyk potrafi czytać sagi w oryginale. Co więcej, ich ciągłe czytanie i interpretowanie jest dzisiaj równie popularne jak w czasach, kiedy je napisano. Najlepszym na to dowodem jest fakt, że każdego dnia w najlepszym czasie antenowym w radio czyta się sagi, a następnie dyskutuje o problemach poruszonych w przedstawionym fragmencie. Tak głęboko zakorzeniona tradycja czytelnictwa powoduje, że w tym kraju wydaje się relatywnie najwięcej książek na świecie. Sztuki piękne rozkwitły tu dopiero w XIX wieku, lecz nawet najbardziej znani islandzcy malarze i rzeźbiarze nie zyskali większej popularności.

Teoretycznie większość populacji kraju należy do państwowego kościoła ewangelicko-luterańskiego, lecz w rzeczywistości Islandia jest jednym z najbardziej ateistycznych krajów w Europie. Islandczycy, przywiązujący ogromną wagę do niezależności, samodzielności oraz równości płci, rzadko zawierają formalne związki, nie czynią różnicy pomiędzy dziećmi małżeńskimi i pozamałżeńskimi, jednogłośnie przyjęli ustawę legalizującą małżeństwa osób tej samej płci oraz umożliwili im adopcję dzieci.

Trudno się dziwić, że tak bajkowy kraj na swoją ojczyznę wybrały elfy, trolle i krasnale. Część z nich mieszka w ukryciu, w górach, jaskiniach i przy klifach – trolle na przykład muszą wystrzegać się słońca, ponieważ jego promyk zamienia ich w skały. Inni sami decydują, czy chcą być widziani: choćby „ukryci ludzie”, czyli dzieci, których Ewa nie zdążyła umyć i ukryła przed Bogiem. Jeśli spotkacie nieśmiałego, staromodnie ubranego farmera, to niemal na pewno „ukryty człowiek”, jeżeli natomiast zgubicie jakiś przedmiot, a później znajdziecie go w miejscu wielokrotnie wcześniej sprawdzanym, musicie wiedzieć, że mieliście do czynienia z búálfarem, czyli elfem mieszkalnym! Islandczycy traktują wszystkich tych niezwykłych mieszkańców wyspy z pełną powagą. Projektowane dziś mosty, drogi i ulice omijają wzgórza elfów i skały krasnali, ponieważ doświadczenia nauczyły Islandczyków, że próby budowania na siedzibach „małego ludu” nie mogą dobrze się skończyć...

Wycieczka na Islandię

Wodospady i gejzery Islandii

Krajobrazy Islandii to piękno, którego słowami oddać nie sposób. Dość powiedzieć, że stykają się tu ze sobą zjawiska skrajnie kontrastowe, które jednak w niezwykły sposób tworzą zaskakującą harmonię. Tak właśnie jest z dwoma żywiołami: wodospadami i gejzerami.

Tych pierwszych na wyspie nie brakuje. Wybierając się na luksusową wycieczkę na Islandię pamiętajcie zwłaszcza o kilku: Selfoss i Dettifoss, najpotężniejszy wodospad w Europie, położone są w Parku Narodowego Vatnajokull, podczas gdy Svartifoss, w Parku Narodowym Skaftafell, uchodzi za najbardziej oszałamiający wodospad nie tylko w Europie, ale także na świecie. A może chcecie zobaczyć wodospad od tyłu? W takim razie wybierzcie się nad Seljalandsfoss, który podziwiać możecie z niewielkiej jaskini za wodospadem. Widok podświetlonej słońcem wodnej kurtyny robi niezapomniane wrażenie. Z kolei najpiękniejszym islandzkim wodospadem jest Skogafoss, często ozdobiony barwnymi łukami dwóch tęczy. To właśnie gdzieś tutaj jeden z pierwszych osadników ukrył skrzynię za skarbem, więc kto wie…?

A gejzery? Dość powiedzieć, że samo słowo wywodzi się z Islandii i bierze nazwę od położonego w Parku Narodowym Thingvellir Geysir. Choć obecnie pozostaje w uśpieniu, niegdyś tryskał na wysokość niemal 200 metrów! Ale nie przejmujcie się, tuż obok niego znajduje się Strokkur, który niemal na pewno ochlapie Was wodą…

Rejs po lodowej lagunie

Luksusowa wycieczka na Islandię w blasku diamentów? Oczywiście! Wystarczy tylko wybrać się na rejs po Jokulsarlon, jednym z najpopularniejszych miejsc na wyspie – pełnej ogromnych brył lodu lagunie lodowcowej. Rozrzucone na powierzchni wody i na pobliskiej czarnej plaży pecyny lody skrzą się w słońcu i wyglądają tak, jakby ktoś rozsypał worek drogich kamieni, obmywanych przez północny Atlantyk. Jeśli więc macie ochotę na te nieziemskie widoki, wybierzcie się w rejs amfibią lub szybką łodzią Zodiac, którą dopłynąć można do lodu niemalże na wyciągnięcie ręki!

Islandzkie sagi

Wybierając się w podróż na Islandię możecie sięgnąć do opowieści opowiadających o legendarnych lub historycznych postaciach i zdarzeniach rozgrywających się w początkowym okresie osadnictwa na wyspie – w X i XI wieku. Choć literacko nie wciągają aż tak, jak „Saga o wiedźminie” czy „Saga o ludziach lodu”, są bezcennym źródłem wiedzy na temat historii, wierzeń i życia codziennego wikingów. Szczególnie dobrą okazją do zajrzenia w świat bogatych islandzkich opowieści będzie wizyta w Borgarnes, gdzie w IX wieku żyć miał Skallagrim Kveldulfsson, ojciec najsłynniejszego skandynawskiego skalda (a przy tym pirata i rozbójnika) Egila Skallagrimssona. Dziś w położonej na północny zachód od Borgarnes farmie Borg a Myrum, w którym podobno mieszkał, mieści się muzeum. Sami zobaczycie, że mimo upływu ponad tysiąca lat od opisywanych w „Sadze o Egilu” zdarzeń jej bohaterowie wciąż żyją w pamięci mieszkańców miasteczka!

Luksusowe hotele w Islandii

Największym atutem Islandii są jej zapierające dech w piersi krajobrazy i pejzaże, które nikogo nie pozostawiają obojętnym. Czy w takich okolicznościach przyrody trzeba jeszcze oczekiwać luksusów zakwaterowania? Okazuje się, że choć ekskluzywnych hoteli na Islandii nie jest zbyt wiele, to jednak można znaleźć kilka zaskakujących, butikowych perełek. Zdecydowanie naszym faworytem jest hotel Grimsborgir, w którym zatrzymać się możecie podczas zwiedzania Złotego Kręgu. Urządzony z dyskretną, chłodną, skandynawską elegancją zaskakuje Gości ustawionymi na wolnym powietrzu wannami z gorącą wodą, z których podziwiać można ośnieżone szczyty. Najlepszy skandynawski styl prezentuje też Kvosin Downtown, zlokalizowany w samym centrum historycznej dzielnicy Reykjaviku. Luksusowe hotele na Islandii na pewno różnią się od swych odpowiedników na kontynencie, ale czyż nie na tym polega ich urok?

Islandia – miejsca warte zobaczenia

Islandia to kraj, którego miłośnikom pierwszorzędnych krajobrazów przedstawiać nie trzeba! Znajdziecie tu wszystko, o czym tylko można zamarzyć: lodowce i plaże, wulkany i gorące źródła, śródlądowe szczeliny, którymi płynie woda nawet latem na granicy zamarznięcia i tryskające gejzery, czarne pola lawy i łąki pokryte kobiercami kwiatów. W czasie luksusowej wycieczki na Islandię przemierzycie słynny Złoty Krąg, zobaczycie zwany Islandią w pigułce półwysep Snaefellsnes, odkryjecie mało znane wschodnie fiordy i popłyniecie w rejs po lodowej lagunie. Wasza ekskluzywna podróż po Islandii to istny kalejdoskop wrażeń!