Kanada

Informacje praktyczne

1. Informacje wizowe i opłaty lotniskowe

Obywatele RP udający się w podróż do Kanady nie muszą posiadać wizy turystycznej do tego kraju, jednak przed wycieczką należy zarejestrować podróż w systemie Elektronicznej Autoryzacji Podróży (eTA) i dokonać opłaty w wysokości 7 CAD (kartą kredytową lub debetową), za pośrednictwem oficjalnej strony rządowej www.canada.ca/en/immigration-refugees-citizenship/services/visit-canada/eta/apply-passport-information.html. Aby tego dokonać, należy posiadać paszport biometryczny ważny co najmniej 6 miesięcy. Elektroniczna Autoryzacja Podróży jest połączona elektronicznie z paszportem podróżnego – przed wylotem personel linii lotniczej skanuje paszport, aby potwierdzić, czy eTA jest ważna. Jeśli nie – nie można wejść na pokład samolotu. ETA jest ważna przez okres nie przekraczający pięciu lat lub do czasu wygaśnięcia ważności paszportu i uprawnia do przyjazdów do Kanady dowolnie często, na pobyty nie przekraczające każdorazowo sześciu miesięcy. Podróżni, przybywający do Kanady drogą lądową lub morską (autobusem, pociągiem lub statkiem, w tym statkiem wycieczkowym), nie potrzebują eTA.

Biuro Podróży nie ponosi odpowiedzialności za nieotrzymanie wizy do kraju, w którym odbywa się impreza turystyczna, oraz krajów tranzytowych. Zdobycie wizy leży w 100% po stronie uczestników wyjazdu.

2. Szczepienia

Przed wyjazdem do Kanady nie obowiązują szczepienia ochronne, warto jednak rozważyć zaszczepienie się przeciw tężcowi i błonicy (ok. 90 zł) oraz wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (ok. 90 zł każda dawka szczepionki). Ceny szczepień podano zgodnie z aktualnym cennikiem Centrum Szczepień Krakowskiego Szpitala Specjalistycznego im. Jana Pawła II.

3. Napiwki

W Kanadzie dawanie napiwków jest powszechną praktyką. Przyjęte jest, że w restauracja zostawia się obsłudze 15–20% wartości rachunku, w taksówce – 10–15%, personelowi hotelu ok. 1–2 CAD.

4. Ceny jedzenia

Ceny jedzenia w Kanadzie są wyższe niż w Polsce o ok. 20%. Trzeba też pamiętać, że ceny w sklepach często podawane są bez podatku, który doliczany jest dopiero przy kasie.

Przykładowe ceny:

Woda mineralna 1,5 l – 2,5 CAD
Piwo lokalne 0,5 l – 2,8 CAD
Piwo importowane 0,33 l – 3,4 CAD
Wino – 15 CAD
Kawa – 2,9 CAD
Coca cola 1,25 l – 2 CAD
Owoce 1 kg – 4 CAD
Posiłek w taniej restauracji – 17 CAD
Posiłek w lepszej restauracji – 35 CAD

5. Ciekawostki
• Dewiza Kanady brzmi: „Od morza do morza”. I słusznie! Kraj ten oblewają wody aż trzech oceanów – Atlantyckiego od wschodu, Arktycznego od północy i Spokojnego od zachodu. Kanada może też poszczycić się najdłuższą linią brzegową świata, która ma ponad 200 tys. kilometrów.
  
• To drugi, po Rosji, największy kraj na świecie, prawie 32 razy większy od Polski, mieszka tu jednak o 3 miliony osób mniej niż u nas. Jedynym sąsiadem Kanady są Stany Zjednoczone, a amerykańsko-kanadyjska to najdłuższa międzypaństwowa granica na świecie – mierzy aż 8893 km.
• Kanada bywa nazywana Krajem Klonowego Liścia, co nie dziwi, jako że pochodzi stąd niemal 80% światowej produkcji syropu klonowego. Liść klonu widnieje na kanadyjskiej fladze, w godle i na monetach, a narodową słodkością jest nie co innego, jak syrop klonowy.
• To właśnie z Kanady pochodził współtwórca najsłynniejszego z superbohaterów, Supermana. Inni znani Kanadyjczycy to m.in. James Cameron, Jim Carrey, Alanis Morissette, Celine Dion, Bryan Adams czy Ryan Gosling.
• Od czasów II wojny światowej Holendrzy wysyłają do Kanady co roku tysiąc cebulek tulipanów. To wyraz wdzięczności za schronienie udzielone podczas wojny przez Kanadyjczyków holenderskiej księżniczce Julianie. Pamiątką tego wydarzenia jest też odbywający się w Ottawie Festiwal Tulipanów.
• Jeśli podczas pobytu w Churchill – zwanym Światową Stolicą Niedźwiedzi Polarnych – przydarzy się Wam spotkanie z niedźwiedziem polarnym, nie bójcie się! Tutejsi kierowcy zostawiają otwarte drzwi do aut, aby każdy mógł się w nich schronić przed rozeźlonym lub po prostu głodnym misiem. Co więcej, przyłapane w Churchill niedźwiedzie często trafiają do więzienia, gdzie czeka je głodówka, mająca zniechęcić te zwierzęta do kontaktów z ludźmi.
• Święty Mikołaj bynajmniej nie mieszka w Laponii. Jest Kanadyjczykiem i mieszka na biegunie! Aby się o tym przekonać, wystarczy wysłać list na adres: Santa Claus, North Pole, Canada, H0H 0H0 i cierpliwie czekać na odpowiedź, która na pewno nadejdzie.
• Kanada może poszczycić się kilkoma oryginalnymi rekordami. To tu znajduje się najdłuższa ulica świata – mierząca 1896 kilometrów Yonge Street, która łączy jeziora Ontario i Simcoe oraz najmniejsze więzienie świata, Sark Prison, mogące pomieścić jednocześnie zaledwie dwóch więźniów. Kanadyjczycy też produkują i jedzą najwięcej sera żółtego na świecie – na osobę przypada aż 9 kg rocznie!
• Lubicie pizzę hawajską? A czy wiecie, że powstała ona wcale nie na Hawajach, a w Ontario?
• Denerwuje Was zalewający skrzynkę mailową spam? Kanadyjczycy rozwiązali ten problem! Kara za wysyłanie niechcianej poczty dla osoby prywatnej wynosi milion dolarów, zaś dla przedsiębiorstwa – dziesięć razy tyle.

Jedzenie

Kuchnia kanadyjska, podobnie jak i sama Kanada, jest bardzo urozmaicona i widać w niej wpływy wszystkich narodów, które składają się na to wielokulturowe społeczeństwo: jeden z kanadyjskich premierów określił ją nawet jako „stół szwedzki złożony z innych kuchni”. Serwowane tu potrawy różnią się z zależności od regionu, jest jednak kilka, które zyskały niemal światowy rozgłos. Na pewno jedną z nich jest narodowe danie Kanady, poutine czyli frytki z sosem i serem, do których dodać można m.in. wieprzowinę, boczek i wędzone mięso. Daniem o znaczeniu historycznym jest tourtiere, placek z grubą skórką, wypełniony mięsem, którego recepturę przywieźli ze sobą pierwsi francuscy osadnicy. Podobnie długi rodowód mają wspaniałe tarty maślane, zrobione z masła, cukru, syropu, wanilii i jajek, oraz Figgy Duff, pudding z bułki tartej, rodzynek, brązowego cukru, melasy, masła, mąki i przypraw. Amatorom słodyczy na pewno do gustu przypadną też batoniki Nanaimo, przygotowywane z miękkich wafli, budyniu i czekolady. A może coś z kuchni indiańskiej? Bannock to okrągły, płaski chleb, podstawowe pożywienie szczególnie myśliwych, którzy z łatwością przygotowywali go na ognisku. Smakuje wybornie zwłaszcza z boczkiem, tzw. peameal, nieco chudszą wersją klasycznego boczku wieprzowego, obtoczonym w mące kukurydzianą. Początkowo obsypywano go proszkiem z suszonego grochu i stąd też bierze się jego nazwa. Z kolei brewis to wyjątkowe danie wykonane z solonego dorsza i suchego chleba, moczonych przez kilka godzin, gotowanych razem i okraszonych skwarkami z solonego tłuszczu wieprzowego. Na przekąskę natomiast polecamy bajgle – świeże, ręcznie robione i pieczone w piecu opalanym drewnem smakują wybornie z twarogiem i wędzonym łososiem. Warto skosztować też beavertails: wbrew pozorom nie są to ogony bobrów, lecz przypominające je kształtem pyszne, chrupiące, smażone w głębokim tłuszczu ciasto, smarowane Nutellą, masłem orzechowym czy innymi słodkimi pastami. Nie można też zapomnieć o syropie klonowym, którego Kanada jest największym producentem, oraz o pizzy hawajskiej, wynalezionej właśnie w tym kraju.

A jeśli przyjdzie Wam ochota na coś mocniejszego, skosztujcie koktajlu Cezar – to narodowy drink Kanady, złożony z wódki, clamato (soku pomidorowego z przyprawami i ekstraktem z suszonych małż), sosu Tabasco i sosu Worcestershire, ozdobiony łodyżką z selera.

Wiedza

1. Historia

Dzieje Kanady sięgają zamierzchłych czasów. Jej pierwszymi mieszkańcami byli Indianie (obecnie nazywani „członkami pierwszych narodów”), którzy dotarli tu ok. 35 tys. lat temu, oraz Inuici, przybyli ok. 1–3 tys. lat temu. Europejczycy pojawili się tu dopiero pod koniec XV wieku: odkrycia wschodniego wybrzeża dokonał pływający pod angielską banderą John Cabot, zaś rejon rzeki św. Wawrzyńca zbadał i podbił francuski żeglarz Jacques Cartier. Pierwsze osiedla europejskie – Port Royal i Quebec – zaczęły powstawać dopiero na początku XVII wieku i już wtedy kanadyjskie terytoria stały się areną walk między Francuzami, Anglikami i mieszkającymi tu Indianami. Spór toczył się nie tylko o ziemię, ale przede wszystkim o dostęp do największych bogactw Kanady – cennych i kosztownych futer.

W 1763 roku, w myśl Królewskiej Proklamacji, Kanada stała się kolonią brytyjską – do dziś, mimo uzyskania niepodległości, kraj pozostaje monarchią konstytucyjną, z Elżbietą II jako głową państwa. W 1774 roku Wielka Brytania wydala Quebec Act, który gwarantował ludności francuskiej prawo do posługiwania się językiem francuskim, czego ślady widać m.in. w dwujęzyczności kanadyjskich mieszkańców. W 1867 cztery kolonie wchodzące w skład Brytyjskiej Ameryki Północnej uchwaliły Konfederację Kanady, powołując do życia nowe państwo – Kanadę. Pierwsza połowa XX wieku to czas szybkiego rozwoju gospodarczego kraju oraz wzrost jego samodzielności politycznej, ukoronowany w 1931 roku uzyskaniem niepodległości oraz statutu członka Brytyjskiej Wspólnoty Narodów, jednak dopiero w 1981 roku uchwalono konstytucję i całą władzę ustawodawczą przekazano parlamentowi kanadyjskiemu. Obecnie wielokulturowa, zamożna i bardzo spokojna Kanada uważana jest za jedno z najlepszych na świecie miejsc do życia.

2. Geografia

Tak ogromny (drugi pod względem wielkości na świecie) kraj jest – siłą rzeczy – wyjątkowo zróżnicowany. Położona w Ameryce Północnej Kanada od zachodu oblewana jest wodami Oceanu Spokojnego, od wschodu – Oceanu Atlantyckiego, zaś od północy – Oceanu Antarktycznego. Jedynym sąsiadem Kanady są Stany Zjednoczone, z którymi kraj graniczy od południa i północnego zachodu. Linia brzegowa Kanady jest bardzo urozmaicona zatokami, półwyspami i fiordami, zaś na tutejszych wodach występują liczne archipelagi, składające się niekiedy z setek wysp. Stolicą kraju jest Ottawa, a do pozostałych największych miast należą: Toronto, Montreal, Calgary, Edmonton, Vancouver i Quebec. Większość obszaru północnej Kanady stanowi tzw. Tarcza Kanadyjska, tworząca rozległy płaskowyż, natomiast rzeźba Kanady zachodniej – Kordyliery, w skład których wchodzą Góry Skaliste, Góry Nadbrzeżne oraz Góry Mackenzie – jest górzysta. Środkową część kraju zajmuje kraina Wielkich Równin, wschód – kilka niewysokich pasm górskich, zaś część południowo-wschodnia jest nizinna, a tworzą ją Kraina Wielkich Jezior oraz Nizina Lauretańska (Nizina Rzeki Św. Wawrzyńca).

Klimat w Kanadzie zależy od szerokości geograficznej. Na północy występuje klimat subpolarny i polarny, w centrum – kontynentalny chłodny, zaś na południu umiarkowany ciepły. Między poszczególnymi częściami kraju występuje bardzo duża rozpiętość temperatur, np. na północy średnia temperatura lipca wynosi -5°C, zaś na południu – 21°C. W styczniu temperatury wahają się od -35°C na północy do 1–4 °C na południowym zachodzie. Cechą charakterystyczną tego kraju są też obfite opady śniegu oraz zimne, północne i północno-wschodnie wiatry.

3. Kultura i religia

Bogactwo i zróżnicowanie kanadyjskiej kultury to skutek przenikania się różnych wpływów: przede wszystkim tradycyjnych – rdzenne indiańskich i inuickich, brytyjskich i francuskich, lecz także wielu, wielu innych, jako że Kanadę tworzą przybysze z całego świata. Zgodnie z konstytucją, jest to kraj wielokulturowy, którego rząd ma obowiązek wspierać rozwój mniejszości kulturowych. Szczególną opieką otaczani się prześladowani przez lata Indianie i Inuici (ci ostatni mocno protestują przed nazywaniem ich Eskimosami – słowo to, oznaczające „zjadaczy surowego mięsa”, uważane jest za obraźliwe), słynący m.in. z fantastycznych rzeźb z kamienia, kości i drewna. Na cały świat natomiast Kanadę rozsławili jej pisarze i muzycy – któż nie słyszał o Lucy Maud Montgomery, autorce cyklu powieści o Ani z Zielonego Wzgórza, Margaret Atwood i jej „Opowieści podręcznej”, czy wreszcie o Leonardzie Cohenie i Joni Mitchell. Bardzo ważną częścią kanadyjskiej tożsamości, znajdującą odzwierciedlenie w folklorze, literaturze, muzyce, sztuce i mediach, jest... humor! Jego podstawowe cechy to ironia, parodia i satyra.

Podróżując po Kanadzie łatwo zobaczyć można różnice pomiędzy jej francuską i angielską częścią, zauważalne nie tylko w języku, lecz także w architekturze, religii, muzyce czy kuchni. Ośrodkiem francuskiej kultury jest Quebec, wykazujący silną potrzebę autonomii, tu też spotkać można największy odsetek katolików. Ogólnie rzecz biorąc, wśród mieszkańców Kanady dominuje chrześcijaństwo: 38,7% określa się jako katolicy, 36% jako protestanci, podczas gdy 24% nie identyfikuje się z żadną religią. Kanada jest państwem świeckim, a zdecydowana większość jej mieszkańców uważa religię za sprawę wyłącznie prywatną oraz nieistotną w codziennym życiu. Bardzo dużym poparciem społecznym cieszy się polityka rządu, kładącego nacisk na wielokulturowość, integrację społeczną i tłumienie skrajnie prawicowej retoryki, liberalne podejście do praw kobiet i praw LGBTQ.

Wycieczka