Kuba

Przed przybyciem Hiszpanów na Karaiby Kubę zamieszkiwali Indianie Guanahatabey, pierwotni mieszkańcy tych ziem, a następnie Sibonejowie i Tainowie. W 1492 roku wyspę odkrył Krzysztof Kolumb, w kolejnych latach Kubę kolonizowano, a w 1521 roku włączoną ją do wicekrólestwa Nowej Hiszpanii. Rdzenna ludność praktycznie przestała istnieć, dlatego Hiszpanie zaczęli sprowadzać z Czarnego Lądu niewolników przeznaczonych do pracy na plantacjach trzciny cukrowej. W XVIII wieku Kuba znalazła się czasowo pod protektoratem Anglii, jednak Hiszpanie odzyskali ją, zrzekając się tym samym na rzecz Anglików praw do Florydy. W 1894 roku na wyspie wybuchło powstanie przeciwko hiszpańskiemu oprawcy, na którego czele stanął bohater walk o niepodległość, Jose Marti. Wojna amerykańsko-hiszpańska z końca wieku XIX doprowadziła do zmiany zwierzchnictwa nad Kubą. Odtąd to USA decydowała o losach tego państwa.

Pierwszą połowę XX wieku ogromny wpływ na Kubę wywierała polityka Stanów Zjednoczonych. Uchwalono niekorzystną dla Kubańczyków „poprawkę Platta”, zapewniono rządowi USA możliwość prowadzenia bazy wojskowej w Guantanamo. Władzę na Kubie dzierżyło odpowiednio dwóch dyktatorów – Gerardo Machado y Morales oraz Fulgencio Batista, którego to obaliła kubańska rewolucja wszczęta w latach 50. przez Fidela Castro, jego brata i lekarza z Argentyny znanego pod przydomkiem El Che. Rządy młodego prawnika, kolejnego tyrana Kuby, zapoczątkowały okres intensywnej współpracy ze Związkiem Radzieckim oraz tym intensywniejszego uniezależniania się od Stanów Zjednoczonych. W 2008 roku Fidela Castro zastąpił jego brat, Raul. W najnowszej historii Kuby wyróżnia się kilka, najistotniejszych wydarzeń jak np. inwazję w Zatoce Świń, która na długie lata uniemożliwiła porozumienie między wyspą a USA, wizytę Jana Pawła II czy tzw. kryzys kubański w czasie zimnej wojny. Pod koniec roku 2014 nastąpił przełom w sprawie kubańsko-amerykańskiej, wznowiono bowiem stosunki dyplomatyczne między tymi krajami, zapowiadając tym samym otwarcie się Stanów Zjednoczonych na Kubę. Wydarzenie to zapoczątkuje prawdopodobnie szereg znaczących zmian.

Kuba, największa wyspa na Karaibach, znajduje się na Morzu Karaibskim z dostępem do Zatoki Meksykańskiej, należąc do archipelagu Wielkich Antyli. Linia brzegowa ma długość ponad 3700 metrów i cechuje ją duże zróżnicowanie – pełna jest zatoczek i półwyspów oraz przybrzeżnych wysepek. Do Kuby przynależą administracyjnie liczne wyspy m.in. Cayo Coco, Cayo Santa Maria czy największa – Isla de la Juventud. Wyspa jest w większości nizinna, znajdujące się na niej pasma górskie są raczej niskie z wyjątkiem najwyższych gór – Sierra Maestra, ale mimo to kubański krajobraz bez wątpienia zachwyca różnorodnością. Na Kubie dominuje klimat podrównikowy wilgotny z wysokimi temperaturami, dużą wilgotnością i porą deszczową. Najdłuższa rzeka to Rio Cauto o długości 340 km. Co ciekawe, obszary porośnięte lasami stanowią na wyspie skrajną mniejszość. Na terenie kraju znajdują się za to liczne obszary objęte ochroną, z czego dwa parki narodowe wpisano na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Kubańską faunę zdominowały zwierzęta niewielkich gabarytów: liczne gatunki tropikalnych ptaków morskich i lądowych, gryzonie, a także, poza terenami miejskimi, jadowite owady np. czarne wdowy. Na terenach bagiennych występują krokodyle, zaś na sawannach legwany.

Son, rumba, salsa czy cubaton to tylko niektóre z kubańskich skarbów. Oczywiście najbardziej cenionym aspektem kultury Kubańczyków jest przede wszystkim muzyka, zarówno taniec jak i śpiew, które wypełniają tutejsze ulice, nie dając o sobie zapomnieć jeszcze długo po odbyciu wycieczki na Kubę. Do najbardziej znanych wykonawców i zespołów pochodzących z Kuby należą w pierwszej kolejności Buena Vista Social Club, Celia Cruz, która karierę zrobiła w USA czy Gente de Zona – grupa chłopaków rozsławiona na świecie dzięki popularnemu kawałkowi „Bailando” wyprodukowanemu we współpracy z Enrique Iglesiasem. Aby poznać muzyczną część kultury Kubańczyków nie trzeba jednak przesłuchiwać dyskografii najsłynniejszych twórców. To na ulicy Hawany, Trinidadu czy Santiago de Cuba zobaczycie w akcji lokalnych mieszkańców, którzy tańczą niczym zawodowcy, a w ulicznych zespołach wykonują piosenki Buena Vista Social Club czy słynną Guantanamerę.

Jeśli chodzi o kubańską literaturę, to zdecydowanie największą popularnością cieszą się dzieła Kubańczyków-emigrantów. Uznanie zdobył sobie chociażby były uczeń Gabriela Garcii Marqueza – Eliseo Alberto. Na uwagę zasługuje także twórczość Yossa np. jego zbiór opowiadań pt. „Siedem grzechów kubańskich”. Z lżejszej literatury warto polecić Dainę Chaviano, autorkę romansów traktujących o Kubie i dostarczających czytelników wielu, ciekawych informacji na temat kubańskiej kultury. Znamienne, że ogromny wpływ na świat literatury hiszpańskojęzycznej wywarło właśnie dwóch Kubańczyków, bez wątpienia wybitnych twórców – Jose Lezama Lima i Guillermo Cabrera Infante.

Teoretycznie na Kubie dominuje katolicyzm, jednak w praktyce duża część mieszkańców nawet nie zdaje sobie sprawy z tego, że ich wyznanie ma niewiele wspólnego chrześcijaństwem, a stanowi synkretyczny kult powstały w wyniku zetknięcia się afrykańskich praktyk religijnych z katolicyzmem hiszpańskich konkwistadorów. Hiszpanie zabronili niewolnikom czczenia ich bóstw, ale mimo to wierzeń z Czarnego Lądu nie udało się zlikwidować, a jedynie nieco je zmienić. Oprócz tego na Kubie żyje dość spory, zwłaszcza jak na kraj poddany niegdyś hiszpańskiej konkwiście, odsetek osób bezwyznaniowych.