Honduras

W czasach przed konkwistą, Honduras zamieszkiwany był przez wiele indiańskich grup etnicznych, w tym przez Majów, którzy zajmowali zachodnią część kraju – rejon miasta Copan, przy granicy z Gwatemalą. Natomiast na wschodzie po dziś dzień mieszka druga najliczniejsza grupa etniczna – Lencas. Przez wieki, ludność na tych terenach znajdowała się pod silnym wpływem politycznym i handlowym społeczności pochodzących z rejonów Meksyku.

Krzysztof Kolumb dotarł na te tereny podczas swojej czwartej wyprawy, w 1502 roku. Nadał tym ziemiom nazwę Honduras (głębina) od głębokich wód opływających wybrzeże. Kraj został skolonizowany jednak dopiero w 1524 roku przez hiszpańskiego konkwistadora Cristobala de Olid, który wbrew woli Corteza sam ogłosił się gubernatorem kolonii. W ciągu kolejnych lat władza nad kolonią przechodziła z rąk do rąk, napotykając przy tym na silny opór Indian Lenca dowodzonych przez kacyka o imieniu Lempira – dziś bohatera narodowego, od którego nazwę wzięła waluta kraju. Finalnie, w 1535 roku Honduras wszedł w skład Wicekrólestwa Nowej Hiszpanii i był jego częścią do roku 1821.

Honduras uzyskał niepodległość w 1838 roku, jednakże nadal przez dekady trawiły go konflikty graniczne z sąsiadami. Ogromny wpływ na gospodarkę kraju miały amerykańskie koncerny (w tym United Fruit Company), które opanowały uprawę bananów w Hondurasie oraz ich eksport, uzależniając tym samym państwo od USA. Pierwsza połowa XX wieku naznaczona została wewnętrznymi rozłamami partyjnymi, powstaniami, próbami zbrojnego przejęcia władzy i rebeliami wojskowymi. W dalszej kolejności spowodowały one stagnację gospodarczą, korupcję władz i defraudację finansów publicznych. W 1969 roku miał miejsce krótkotrwały konflikt Hondurasu z El Salvadorem, nazwany przez Ryszarda Kapuścińskiego „wojną futbolową”, które to określenie zostało rozpowszechnione przez media na całym świecie. Przegrany przez Honduras mecz z El Salvadorem, w rozgrywkach mistrzostw świata w piłce nożnej, stał się wówczas punktem kulminacyjnym trwającego między sąsiadami konfliktu granicznego.

W 1978 roku władzę w kraju przejęła junta wojskowa, która sprawowała kontrolę nad państwem do lat 90. Od 1993 roku, gdy do władzy powróciła Parta Liberalna, rozpoczęła się stopniowa demilitaryzacja kraju, wprowadzono reformy ekonomiczne i rozpoczęto działania w celu zaprzestania fali przemocy i przestępstw.

Honduras jest drugim, po Nikaragui, najmniejszym państwem Ameryki Środkowej. Jest krajem bardzo górzystym – ponad połowę jego powierzchni zajmują tereny położone powyżej 900 m n.p.m. Najwyższym szczytem jest Cerro Las Minas (2890 m n.p.m.) w paśmie Cordillera Merendon. Południowy obszar Hondurasu to tereny aktywne wulkanicznie, natomiast nadmorskie regiony na północy i południu kraju zajmują niziny. Od północy Honduras oblewany jest przez wody Morza Karaibskiego, podczas gdy na południu, na odcinku 70 km wciśniętym pomiędzy El Salvador a Nikaraguę, kraj ma dostęp do Pacyfiku. W centrum znajduje się wiele cennych rezerwatów przyrody i parków narodowych, m.in. Santa Barbara i Azul Mámbar, położone w rejonie jeziora Yojoa – największego w Hondurasie. Okoliczne lasy równikowe zamieszkiwane są przez wiele gatunków dzikich zwierząt (jaguary, pumy, oceloty, małpy) i oferują wiele atrakcji – trekkingi po dżungli, raftingi czy też odkrywanie wodospadów i jaskiń.

U wybrzeży Morza Karaibskiego znajduje się Mezoamerykańska Rafa Koralowa, która sprawia, że Honduras jest jednym z najlepszych miejsc do nurkowania. Turyści mogą wybrać na miejsce wypoczynku małą wysepkę Utila lub większy Roatan, który dzięki bogatej bazie hotelowej jest centrum turystyki masowej Hondurasu.

W Hondurasie występuje kilka grup etnicznych, w tym Lencas i Chorti Maya, jednakże zdecydowaną większość stanowią metysi (90%). Na wybrzeżu karaibskim oraz na wyspie Roatan mieszka afrokaraibska ludność Garifuna, która stanowi 2% całej populacji Hondurasu. Posługują się oni swoim dialektem z rodziny językowej arawak. Zdecydowaną większość społeczeństwa stanowią katolicy, ale w ostatnich dekadach zwiększył się udział ruchu ewangelickiego. Wśród grup etnicznych nadal praktykowane są rdzenne wierzenia i obyczaje.

Honduras naznaczony jest przez społeczne nierówności, biedę i niestety także – przemoc. Jest uważany za jeden z najbardziej niebezpiecznych krajów w Ameryce Środkowej. Trudne warunki życia zmuszają mieszkańców do ucieczki do Stanów Zjednoczonych. Stanowią oni sporą grupę wśród nielegalnych emigrantów przekraczających granicę z USA. Pomimo trudnych warunków życiowych Honduranie są ludźmi bardzo otwartymi, serdecznie nastawionymi do innych i gościnnymi. Kochają muzykę i taniec, o czym najlepiej można się przekonać na corocznym karnawale odbywającym się na ulicach miasta La Ceiba. Kilkanaście dużych scen z różnego rodzaju muzyką i tancerzami ze wszystkich regionów Hondurasu robi ogromne wrażenie i jest prawdopodobnie największą tego typu imprezą w Ameryce Środkowej.