-
Historia
Dzieje Korei sięgają zamierzchłych czasów. Najwcześniejszymi mieszkańcami Półwyspu Koreańskiego były plemiona będące protoplastami współczesnych Koreańczyków, którzy osiedlili się tu około 4000–5000 lat przed naszą erą. Pierwszym, mitycznym władcą koreańskim miał być Tan-Gun, syn Niebiańskiego Bóstwa i kobiety - niedźwiedzicy, który w 2333 roku p.n.e. na terytorium obecnej stolicy Korei Północnej ustanowił królestwo Gojoseon. U progu naszej ery królestwo to upadło, a dominację w regionie objęli Chińczycy, którzy sprawowali tu władzę przez około 200 lat, lecz w wyniku buntów miejscowej ludności zostali stąd wyparci. Na terenach wyzwolonych spod władzy Chin powstały nowe państwa – Goguryeo, Baekje oraz Silla, czyli tzw. trzy królestwa. Dziś zachowane z tych czasów pozostałości, m.in. unikatowe wyroby ze złota, należą do najstarszych i najcenniejszych zabytków koreanskich. Następujące po sobie okres Balhae i Zjednoczonej Silli oraz Goryeo to czas umacniania się konfucjanizmu i buddyzmu oraz walk z japońskimi piratami. Kres tym niebezpiecznym potyczkom położył generał Yi Seong-gye, który dzięki temu zyskał wsparcie konieczne do obalenia króla Goryeo i sięgnięcia po koronę w 1392 roku. Zapoczątkowana przez niego dynastia Joseon przeniosła stolicę z Phenianu do Seulu i przyjęła konfucjanizm jako religię państwową. Władza tej dynastii trwała aż do 1910 roku, kiedy to została obalona przez Japończyków, odwiecznych wrogów, których najazdy wielokrotnie pustoszyły kraj.
Od początku XIX wieku Korea zmagała się z postępującym kryzysem gospodarczym, który poskutkował wieloma powstaniami. Równocześnie kraj ten starannie pielęgnował swoją izolację, utrzymując stosunki handlowe wyłącznie z Chinami. Dopiero pod koniec tego wieku Korea podpisała, poniekąd wymuszone, traktaty handlowe z Japonią, Wielką Brytanią, Niemcami, Rosją i Francją, jednak nie uchroniło jej to przed staniem się polem rywalizacji konkurujących ze sobą Rosji i Japonii. Przegrana Rosji w wojnie rosyjsko-japońskiej spowodowała, że Korea stała się w całości strefą wpływów Japonii, która w 1910 roku dokonała formalnej aneksji. Kraj ten odzyskał niepodległość dopiero po przegranej przez Japończyków II wojnie światowej, kiedy to po obu stronach 38 równoleżnika formowały się oddzielne państwa: proklamowana w 1948 roku kapitalistyczna Republika Korei na południu i komunistyczna Koreańska Republika Ludowo-Demokratyczna na północy. Wojna między tymi dwoma krajami, która w ciągu trzech lat pochłonęła niezliczoną liczbą ofiar, do dziś nie zakończyła się podpisaniem pokoju, a jedynie zawieszeniem broni. Przez następne lata Korea Południowa zmagała się z dyktatorskimi rządami junty wojskowej, popieranej przez Stany Zjednoczone. Wreszcie w 1988 roku weszła w życie demokratyczna konstytucja i odbyły się demokratyczne wybory do parlamentu, zaś w 1997 roku, gdy w wyborach prezydenckich zwyciężył Kim Dae-jung, rozpoczęły się próby pojednania i nawiązania współpracy między obiema Koreami.
-
Geografia
Korea Południowa, położona w południowej części Półwyspu Koreańskiego, w Azji Wschodniej, oblewana jest od wschodu wodami Morza Japońskiego, od południa Morza Wschodniochińskiego, a od zachodu – Morza Żółtego. Kraj graniczy z Koreą Północną, zaś przez wody terytorialne z Japonią i Chinami. Wzdłuż wybrzeży ciągną się liczne wyspy – na największej z nich, Czedzu, znajduje się najwyższy szczyt całej Korei Południowej, wulkan Halla-san o wysokości 1950 m n.p.m. – i zatoki, a linia brzegowa jest dość urozmaicona.
Korea Południowa jest krajem górzysto-wyżynnym, a góry zajmują aż 70% jej powierzchni. Najwyższy szczyt kontynentalnej części Korei, Cziri-san, o wysokości 1915 m n.p.m., wznosi się w paśmie Gór Południowokoreańskich. Malownicze doliny rzek, przedzielające masywy górskie, urozmaicają krajobraz, w którym tu i ówdzie występują formy krasowe.
Kraj położony jest na przecięciu dwóch stref klimatycznych, umiarkowanego ciepłego i podzwrotnikowego morskiego. Duży wpływ na pogodę mają monsuny, a temperatury na ogół są łagodne, wahając się zimą od -4oC do 27oC latem. Najobfitsze opady występują latem, zimą natomiast jest bardziej sucho, a w górach może nawet padać śnieg. Korea Południowa szczyci się bardzo bogatą i dobrze zachowaną szatą roślinną – aż 2/3 tego pokrywają lasy, od lasów podzwrotnikowych z bambusami, wawrzynami i kamelią, aż po bory sosnowe. Jest tu niewiele terenów chronionych, a niekontrolowane polowania spowodowały poważne ograniczenie świata zwierząt – z dużych zwierząt występują tu tylko bardzo nieliczne niedźwiedzie himalajskie, tygrysy syberyjskie i jelenie wschodnie.
-
Kultura i religia
Jak w każdym kraju, tak i w Korei życie rządzi się swoimi prawami. Trzeba pamiętać o ich przestrzeganiu, aby nie stać się przedmiotem niechętnych spojrzeń i komentarzy. Podstawową zasadą, jeśli chodzi o wszelkiego rodzaju spotkania jest to, by ukłonić się każdej z osób, pamiętając, że osoba o niższym statusie społecznym bądź młodsza zawsze kłania się pierwsza. W trakcie posiłku nigdy nie należy wskazywać pałeczkami ani wbijać ich pionowo w jedzenie, jako że właśnie tak ustawia się świeczki na pogrzebie. Pamiętajcie też, że choć powinniście skosztować każdej potrawy, to na propozycję dokładki powinniście odmówić – dopiero gdy gospodarz będzie nalegał, możecie się zgodzić. Miejcie jednak na uwadze, że skończonym posiłku talerz powinien być pusty, nie bierzcie więc więcej niż możecie zjeść. Wychodząc należy pożegnać się z każdym z osobna, a na drugi dzień po spotkaniu warto przesłać gospodarzom notkę z podziękowaniami. W gościnę nie wypada iść z gołymi rękoma, ale dobór prezentów to też sztuka sama w sobie: unikajcie powiązań z liczbą 4, która uznawana jest za liczbę śmierci, mile widziane są natomiast prezenty związane z siódemką, zwłaszcza zapakowane w czerwony, żółty czy różowy papier.
Koreańczycy nie okazują uczuć publicznie, ponieważ powstrzymywanie emocji, zgodnie z zasadami konfucjanizmu, jest symbolem kultury osobistej. Wyjątkiem są nastolatki chodzące za rękę, co jest oznaka przyjaźni, oraz dotykanie dzieci, którym w ten sposób okazuje się ciepło. Najważniejszą częścią koreańskiego życia jest rodzina, a zgodnie z konfucjańską tradycją, jej głową jest ojciec, odpowiedzialny za zapewnienie wyżywienia, odzienia i schronienia. Całkiem powszechne jest zjawisko rodziców mieszkających wraz z najstarszym synem i jego żoną. Jest to oznaka dziecięcej pobożności lub poczucia oddania wobec rodziców.
Ponad połowa Koreańczyków nie wyznaje żadnej religii, 19,7% deklaruje się jako protestanci, a 15% – buddyści.