Belize

Historia Belize sięga 1500 roku p.n.e., gdy na tych terenach rozciągało się imperium Majów, po których pamiątką są ruiny piramid i świątyń. Hiszpanom, przybyłym tu pod wodzą Hernana Cortesa w roku 1525, nie udało się utrzymać panowania w tym miejscu. W początkach XVII wieku osiedlono tu brytyjskich niewolników – przybywających z Jamajki czarnoskórych drwali. Oficjalnie w połowie XIX wieku kraj został kolonią brytyjską, jedyną w kontynentalnej części Ameryki Środkowej, nosząc wówczas nazwę Honduras Brytyjski. Belize uzyskało niepodległość dopiero w roku 1981, lecz – podobnie jak Kanada czy Australia –formalnie pozostaje częścią Korony brytyjskiej, odrzucając propozycję przyłączenia się do Gwatemali. Obecnie Belize jest demokracją parlamentarną w ramach Wspólnoty Narodów, głową państwa jest monarcha Wielkiej Brytanii, lecz władza wykonawcza pozostaje w rękach rządu.

Po uzyskaniu niepodległości Belize borykało się z wieloma problemami: przestępczością, biedą, zagadnieniami związanymi z ochroną środowiska i nacjonalizacją przemysłu. Swego rodzaju rozwiązaniem okazała się ekoturystyka, która mogła rozwinąć się dzięki temu, że duże połacie kraju, zwłaszcza tropikalne lasy, bogate w zasoby egzotycznej flory i fauny oraz wspaniała rafa koralowa, pozostawały w stanie niemal dziewiczym. W latach 90. rząd zaczął inwestować w promocję i rozwój turystyki, zakładając m.in. parki narodowe i rezerwaty leśne oraz morskie. Ochroną objęte zostało ponad 40% terytorium kraju, w tym 80% lasu deszczowego. Pod koniec XX wieku turystyka była najszybciej rozwijającym się sektorem gospodarczym Belize, równocześnie też rozpoczęto prace nad ożywieniem i utrwaleniem majańskiej kultury, uważanej obecnie za powód do dumy narodowej.

Belize leży w Ameryce Środkowej, na półwyspie Jukatan, granicząc z Gwatemalą i Meksykiem, nad Morzem Karaibskim. Powierzchnia kraju to zaledwie niespełna 23 000 km², a gęstość zaludnienia wynosi 14 osób na km². Stolicą, po zniszczeniu w latach 60. XX wieku w wyniku katastrofy naturalnej Belize City, jest Belmopan.

Belize jest krajem nizinnym, znajdującym się pod wpływem klimatu równikowego wilgotnego. Pora sucha trwa krótko – od grudnia do kwietnia, zaś amplitudy temperatur wynoszą maksymalnie 10°C, wahając się od 20°C do 30°C. Kraj leży w obszarze nawiedzanym przez huragany, zwłaszcza latem i wczesną jesienią. Wyspy Belize są pochodzenia koralowego, a znajdująca się u wybrzeży kraju rafa koralowa, wpisana na listę UNESCO, jest drugą największą na świecie. Prawdziwą perełką jest słynna Great Blue Hole – jaskinia koralowa, jedna z najgłębszych na świecie.

Przyroda jest wielkim atutem Belize. Lasy równikowe są niestety wycinane ze względów gospodarczych, wciąż jednak pokrywają znaczną część kraju. Można w nich spotkać gady, z boa dusicielem na czele, pumy czy jaguary polują na mniejsze ssaki, żyją tu też małpy i tapiry – to ostatnie zwierzę jest oficjalną, państwową maskotką. Wiele jest ptaków, w tym różnych gatunków papug, zaś narodowym ptakiem Belize jest często spotykany tutaj tukan.

W Belize zachowały się architektoniczne świadectwa kultury Majów, m.in. w San Jose, Lubaantum, Puslha, Nohochtunich, Xunantunich i Altun Ha można spotkać pozostałości świątyń, piramid, steli i boisk do gry w piłkę – w sumie w kraju jest około 900 stanowisk z ruinami z epoki przedkolumbijskiej. Nie wiadomo, dlaczego Majowie opuścili te tereny – może przyczyną były klęski żywiołowe, wyjałowienie gruntów uprawnych czy powstania chłopskie przeciw panującej kaście kapłańskiej – tego zapewne nie dowiemy się nigdy.

W Belize przez wieki osiedlali się (lub osiedlano ich przymusowo, jako wyrzutków) przedstawiciele różnych narodów i ras. Biali stanowią jedynie 2% społeczeństwa. 50% mieszkańców to Murzyni i Mulaci, pozostali to Metysi, Indianie, czarnoskórzy Karibowie, a nawet Azjaci. We wnętrzu kraju spotyka się Indian – potomków Majów. Mimo że są chrześcijanami, ich obrzędy stanowią mieszankę tradycji przyniesionych przez Kościół oraz dawnych, odwiecznych wierzeń. Aktywna jest także konserwatywna, pełna prostoty społeczność menonitów. Można spotkać nurkujących w okolicach swoich prywatnych wysp celebrytów – na przykład Leonarda di Caprio czy Martina Scorsese.