Sierra Leone

Informacje praktyczne

1. Informacje wizowe i opłaty lotniskowe

Obywatele RP zobowiązani są do posiadania wizy, by móc przebywać w Sierra Leone w celach turystycznych. Wizę można wyrobić w ambasadzie Sierra Leone w Berlinie (Polska podlega kompetencji terytorialnej tej ambasady), jej koszt to około 100 EUR. Wizy ważne są przez okres 3 miesięcy od daty wydania i upoważniają do pobytu w Sierra Leone do 90 dni. Do uzyskania wizy należy przedstawić między innymi odpowiednie zaproszenie (zawarte w cenie wycieczki), certyfikat szczepienia przeciwko żółtej febrze oraz paszport ważny przynajmniej 6 miesięcy od daty powrotu z Sierra Leone. Czas oczekiwania na wizę wynosi minimum 2 tygodnie.

Wizę jednokrotnego wjazdu do Sierra Leone uzyskać można również on-line na stronie www.visitsierraleone.org/services/visas-and-entry-requirements/sierra-leone-visa-application-form Ważna jest ona przez 3 miesiące od daty wydania i upoważnia do przebywania na terenie kraju maksymalnie 30 dni. Jej koszt to 110 USD za osobę a czas oczekiwania wynosi 3-7 dni roboczych.

Biuro Podróży nie ponosi odpowiedzialności za nieotrzymanie wizy do kraju, w którym odbywa się impreza turystyczna oraz krajów tranzytowych. Zdobycie wizy leży w 100% po stronie uczestników wyjazdu.

2. Szczepienia

Przed wjazdem do Sierra Leone należy wykonać szczepienie przeciwko żółtej febrze (około 220 zł). Dodatkowo zaleca się szczepienia przeciwko polio, błonicy i tężcowi (około 150 zł), durowi brzusznemu (około 230 zł) oraz wirusowemu zapaleniu wątroby typu A i B (około 250 zł każda dawka szczepionki). Ceny szczepień podano zgodnie z aktualnym cennikiem Centrum Szczepień Krakowskiego Szpitala Specjalistycznego im. Jana Pawła II.

3. Napiwki

Napiwki w Sierra Leone są niezwykle powszechne, a dla obsługi w hotelach czy restauracjach nierzadko są jedynym zarobkiem. W zależności od jakości serwisu wysokość napiwków waha się najczęściej od 8 do 20%. Napiwek warto zostawić także bagażowemu (1-2 USD za bagaż), kierowcy czy przewodnikowi (około 10-15% wartości przejazdu lub ceny wycieczki).

4. Ceny jedzenia

Sierra Leone nie uchodzi za zbyt tani kraj, a jeśli chcecie podróżować na poziomie co najmniej europejskim, musicie liczyć się z dość wysokimi kosztami. W większości miejsc obcokrajowcy płacą za te same produkty nierzadko nawet 2 razy więcej, na targach i straganach warto jest się więc targować.

Przykładowe ceny:

Posiłek w niedrogiej restauracji – 70 000 SLL
Trzydaniowy posiłek w restauracji średniej klasy – 350 000 SLL
Piwo lokalne 0,5 l – 35 000 SLL
Piwo importowane 0,3 l – 58 000 SLL
Wino średniej klasy – 150 000 SLL
Cappuccino w kawiarni – 46 000 SLL
Coca cola 0,3 l – 23 000 SLL
Woda 1,5 l – 41 000 SLL
Banany 1 kg – 46 000 SLL

5. Ciekawostki
• Nazwa kraju w języku portugalskim oznacza lwie lub ryczące góry.
• Sierra Leone to jeden z 27 krajów, które nie posiadają obiektów wpisanych na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
• Zagraniczni ludzie nazywani są tu „oporto”. Znaczy to niemal tyle co „mzungu” we wschodniej części Afryki lub też „gringo” w Ameryce Południowej.
• Mieszkańcy Sierra Leone są niezwykle ciepli i przyjaźni, przez co przygotujcie się na przywitania czy krótkie rozmowy na ulicy bądź w lokalnym transporcie. Biali są też tu często utożsamiani z pracownikami organizacji pozarządowych lub agencji ONZ, nie zdziwcie się więc, jeśli zostaniecie też poproszeni o pomoc finansową.
• Sierra Leone to jeden z najrzadziej odwiedzanych krajów na świecie. Rokrocznie przybywa tu niewiele ponad 60 tysięcy zagranicznych turystów. Dla porównania – najpopularniejsze kraje Afryki, takie jak Egipt, Maroko czy RPA notują co roku ponad 10 milionów przyjezdnych.
• Puchowiec pięciopręcikowy rosnący w centrum Freetown – stolicy Sierra Leone – uważany jest niekiedy za najstarsze drzewo tego gatunku na świecie.
• Od lat Sierra Leone uchodzi za jeden z 10 najmniej rozwiniętych krajów świata.
• Obok sąsiedniej Liberii oraz Wybrzeża Kości Słoniowej, Sierra Leone jest jednym z 3 krajów na świecie, gdzie w naturalnych warunkach spotkać możecie hipopotamka karłowatego. Odrębna odmiana tego gatunku występuje także na wybrzeżu Nigerii.
• Podróżując po Sierra Leona spotkać możecie także jeden z największych na świecie gatunków ślimaka. Żyjąca tu achatina zwyczajna osiąga nawet 30 cm długości, a na zachodzie uważana jest za wyszukany przysmak lub też… urocze zwierzątko domowe.
• W Sierra Leone odbywa się jeden z największych maratonów Afryki. Zorganizowany przez brytyjską organizację charytatywną Street Child odbywa się w okolicach miasta Makeni wszystkie zebrane fundusze przeznacza na projekty edukacyjne w całym kraju.
• W jednym z rezerwatów dzikiej przyrody – Tiwai Island Wildlife Sanctuary – na powierzchni zaledwie 12 km² spotkać możecie także aż 11 przedstawicieli gatunku naczelnych. Należą do nich m.in. koczkodan diana, mangaba szara, szympans czy też potto wielki.
• Sierra Leone nazywane jest także krainą targów. Samo targowanie nie jest tu jedynie powszechne, ale i oczekiwane, a większość sprzedawców wcale nie ma w zamiarze oszukać tym klienta.
  
• W stolicy kraju – Freetown – znajduje się największy naturalny port całej Afryki.

Jedzenie

Podstawą kuchni Sierra Leone jest ryż, przez co na terenie kraju powszechne jest powiedzenie, że jeśli nie jadłeś tu właśnie ryżu, nie jadłeś tak naprawdę niczego. Jego najpopularniejsze formy to kukhri – podawane z sosem warzywnym lub mięsnym oraz jollof, w którym smażony ryż zmieszany jest z gotowaną fasolą oraz pikantnym sosem cebulowym. Zarówno sam ryż, jak i większość pozostałych dań tradycyjnie przygotowywana jest jedynie przez kobiety w dużych garnkach na kamiennych piecach, a samo jego spożywanie jest tu niemal rytuałem. Wszyscy przed jedzeniem myją ręce, a następnie gromadzą się wokół ustawionego na środku talerza. Do jedzenia należy używać jedynie prawej ręki, a w trakcie posiłku nie powinno się rozmawiać ani pić. Pomimo że dzielenie się jest ważną częścią kuchni Sierra Leone, kolejność jedzenia ma tu także duże znaczenie. Tradycyjnie mężczyźni i kobiety jadają osobno, a najstarsi lub najważniejsi członkowie rodziny rozpoczynają ucztę dostając najlepsze części każdego z dań.

Ze względu na dużą diasporę bliskowschodnią – głównie libańską – na terenie Sierra Leone przyjęły się także tamtejsze przysmaki, między innymi hummus czy tabbouleh. Ze względu na bliskość oceanu i tropikalny klimat z łatwością spróbować można tu również najrozmaitszych ryb, owoców morza i setek egzotycznych owoców. Wraz z popularnymi tu orzeszkami ziemnymi dodawane są one nierzadko do przeróżnych gulaszy czy też ciast, a jednym z najpopularniejszych tu deserów jest bananowe plassas. Z napojów szczególnie popularne jest bezalkoholowe piwo imbirowe – nierzadko wzbogacone o goździki lub sok z limonki, a także nieco specyficzne wino palmowe.

Wiedza

1. Historia

Początki udokumentowanej historii Sierra Leone sięgają pierwszych kontaktów z Europejczykami z przełomu XV i XVI wieku, choć dzięki znaleziskom archeologicznym szacuje się, że tereny te zamieszkane są nieprzerwanie od co najmniej 2500 lat. Kolejne dziesięciolecia mijały tu pod protektoratem kolejno portugalskim, holenderskim, francuskim i brytyjskim, zaś pod koniec XVIII wieku utworzone zostało Towarzystwo Sierra Leone, które nadal pod władzą Brytyjczyków miało stać się domem dla uwolnionych niewolników zamieszkujących tereny państw europejskich. Rzeczywistą autonomię kraj uzyskał dopiero w roku 1958, a pełną niepodległość – kolejne trzy lata później. Kolejne rządy wraz z agresywną ekspansją zagranicznych koncernów diamentów doprowadziły do niemal całkowitego upadku kraju oraz kilku zamachów stanu, których skutkiem była panująca przez niemal 12 lat wojna domowa. Od jej zakończenia na początku XXI wieku Sierra Leone zmaga się z wysokim poziomem analfabetyzmu, bezrobocia i ubóstwa oraz z jedną z najniższych na świecie długości życia, jednak dzięki działaniom lokalnych i międzynarodowych organizacji rokrocznie sytuacja stale się poprawia.

2. Geografia

Sierra Leone to niewielki kraj – o powierzchni około dwa razy większej od województwa mazowieckiego – leżący w zachodniej części Afryki, graniczący z Liberią, Gwineą oraz Oceanem Atlantyckim. Kraj ten charakteryzuje się wilgotnym klimatem tropikalnym, a roczna suma opadów waha się od 1900 milimetrów na północnym zachodzie po aż 4000 mm na wybrzeżu Atlantyku, co czyni Sierra Leone jednym z najbardziej wilgotnych krajów całej Afryki. Geograficznie Sierra Leone podzielić należy na cztery odrębne regiony. Strefę przybrzeżną, rozciągającą się wzdłuż Oceanu Atlantyckiego, pokrywają liczne równiny i bagna, z wyjątkiem gęsto zalesionego półwyspu Sierra Leone i okolic górzystego terenu Western Area National Park, będącego wyodrębnionym subregionem. W głębi kraju ląd staje się już bardziej pofałdowany, a teren dzieli się na wewnętrzne równiny oraz płaskowyż i region górski interioru.

3. Kultura i religia

Na terenie Sierra Leone wyróżnić można co najmniej 18 grup etnicznych, jednak niemal 70% społeczeństwa to członkowie grup Temne oraz Mende. Obie z nich wykazują dość sporo podobieństw – ich społeczeństwo jest mocno zhierarchizowane, a mężczyźni i kobiety posiadają odrębne obowiązki i codzienne zajęcia. Znaczna większość społeczeństwa zamieszkuje niewielkie osady skupione najczęściej wokół domu spotkań, siedziby najważniejszego (świeckiego lub duchowego) wodza czy też po prostu przy regionalnej drodze. Znaczna większość mieszkańców Sierra Leone zajmuje się tradycyjnie rolnictwem, jednak rokrocznie współczynnik urbanizacji oraz udziału przemysłu w ogólnym podziale nieznacznie wzrasta. Lokalne społeczności mają też znaczny wpływ na religię, przez co pomimo że oficjalnie około ¾ społeczeństwa to muzułmanie, a kolejne ponad 20% stanowią wyznawcy chrześcijaństwa, wierzenia te nierzadko podparte są domieszką tradycyjnych wierzeń i lokalnych kultów.

Wycieczka