Maroko

Dzieje Maroka sięgają zamierzchłych czasów. Jego najwcześniejszymi mieszkańcami byli Berberowie, dalecy kuzyni starożytnych Egipcjan, którzy osiedlili się tu około 3000 lat przed naszą erą. Nieco później przybyli tu Fenicjanie, których osady przejęli w IX wieku p.n.e. Kartagińczycy. Następnie ziemie te przechodziły z rąk do rąk, stając się własnością Rzymian, germańskich Wandalów, Bizancjum, by wreszcie w VII wieku przypaść Arabom. Dzisiejsza specyfika i unikatowość Maroka wynika właśnie z tej oryginalnej mieszanki, łączącej pierwiastki arabskie i berberyjskie.

Maroko bardzo szybko odpadło od kalifatu, a władzę w nim objęły lokalne dynastie. Okres rozkwitu kraju przypadł na XI–XIII wiek, kiedy to rządzili tu Almohadzi, którzy przyłączyli do niego Andaluzję, Tunezję, Algierię oraz Trypolitanię. Od XV wieku w Maroku pojawiać się zaczęli Europejczycy, zwłaszcza Hiszpanie i Portugalczycy, dla których kraj ten odgrywał dużą rolę w ekspansji kolonialnej. O kontrolę nad nim rywalizowały też Anglia i Francja. Rok 1666 to początek panowania dynastii Alawitów, do dziś rządzącej Marokiem. Uważany za największego sułtana w historii Mulaj Ismail wzniósł wówczas nową stolicę – Meknes – oraz próbował zjednoczyć państwo, wypędzając brytyjskich i hiszpańskich osadników. Dynastia ta zapewniła Maroku stabilność władzy, tworząc stałą armię i reformując finanse. Dzięki temu było ono jedynym krajem Maghrebu (regionu północno-zachodniej Afryki), który nie znalazł się po panowaniem osmańskim. Dopiero XIX wiek przyniósł stopniowe osłabienie potęgi Maroka, co poskutkowało objęciem go w 1912 roku protektoratem przez Francję. Kraj odzyskał niepodległość w 1956 roku, gdy sułtanem był Muhammad V. Rok później sułtanat przekształcono w królestwo. Po śmierci Muhammada V królem został Hassan II, ogłoszono pierwszą konstytucję, a w 1963 roku odbyły się pierwsze wybory parlamentarne. Dziś problemem, z którym zmaga się Maroko, jest temat niepodległości Sahary Zachodniej, oraz odwieczny już konflikt między ludnością arabską i berberyjską.

Maroko położone jest na północno-zachodnim krańcu kontynentu afrykańskiego, zaledwie kilkanaście kilometrów od Europy, i zaliczane do tzw. państw Maghrebu. To jedno z mniejszych, a zarazem ludniejszych państw Afryki. Europejska nazwa kraju, który mieszkańcy nazywają Królestwem Zachodu – Al-Mamlaka al-Maghribija, pochodzi od nazwy jego dawnej stolicy – Marrakeszu. To najbardziej górzyste państwo Afryki, od reszty kontynentu oddzielone wysokimi i rozległymi masywami górskimi i piaskami Sahary. To właśnie Atlas i Antyatlas, zajmujące znaczną część kraju, decydują o specyfice krajobrazowej i klimatycznej Maroka, dzieląc kraj na dwie odmienne części.

Najwyższym szczytem Maroka jest Toubkal (4176 m n.p.m.), położony w zachodniej części Atlasu Wysokiego. Równolegle do tego pasma górskiego ciągnie się Atlas Średni na północy i Antyatlas na południu. Południową i południowo-wschodnią część kraju zajmują rozległe, kamieniste i piaszczyste pustynie Sahary, zaś wzdłuż wybrzeży Oceanu Atlantyckiego znajdują się urodzajne, najgęściej zaludnione niziny.

Maroko leży w dwóch strefach klimatycznych: na północny panuje klimat podzwrotnikowy, zaś na południu – zwrotnikowy. Zimą bywa tu chłodno, około 10-12°C (w wyższych górach nawet mroźnie i śnieżnie), zaś latem jest dość gorąco, około 24-28°C. Opady są zróżnicowane w zależności od miejsca i wahają się między 200 mm rocznie na południu kraju do 1000 mm w Atlasie Średnim.

Maroko to kraj o bardzo bogatej kulturze, wrota do Afryki, a zarazem brama do niezwykle obecnie zróżnicowanego świata islamu. W kraju tym konserwatyzm religijny styka się ze zwolennikami nowoczesności, a islam, będący tu przeważającą religią, pokojowo współistnieje z innymi wyznaniami i w większych miastach można znaleźć katolickie kościoły, a także cerkwie i synagogi. W tutejszej religii zachowało się wiele elementów wywodzących się jeszcze z czasów berberyjskich, spośród których najbardziej charakterystyczny jest kult świętych – marabutów.

Stosunek Marokańczyków do obcokrajowców jest bardzo przyjazny, nie zdziwcie się więc, jeśli zostaniecie zaproszeni do domu. W takim przypadku gospodarzom trzeba ofiarować drobny upominek... i przygotować się na długą listę pytań o rodzinę, dzieci i małżonków. Nic w tym dziwnego, ponieważ jakkolwiek Maroko zmienia się i modernizuje, to rodzina nadal pozostaje w centrum zainteresowania. Marokańczycy uwielbiają rozmawiać i łatwo nawiązują kontakty, pamiętajcie jednak o tym, religia, polityka i seks są tematami tabu, a chociaż są tolerancyjni i otwarci, należy uszanować ich uczucia religijne: powstrzymać się od publicznego okazywania sobie uczuć, picia alkoholu czy noszenia nazbyt skąpego ubioru. Drażliwym czasem jest także okres ramadanu, kiedy to muzułmanie poszczą od wschodu aż do zachodu słońca, lepiej więc powstrzymać się wtedy od jedzenie czy picia na ulicach.

Dużą rolę w życiu Marokańczyków odgrywa muzyka, silnie związana z mistycznym prądem islamu, sufizmem. Prawdopodobnie niejednokrotnie natkniecie się na muzyków grających na tradycyjnych instrumentach. Rolą takich utworów jest pomoc przy wprowadzeniu się w zbliżający do Boga trans. Jednym z najważniejszych świąt jest Święto Ofiarowania, Id el Kebir, które upamiętnia ofiarę, jaką Abraham złożył Bogu. Każda pobożna rodzina kupuje wówczas barana, którego następnie składa w ofierze.