Wiedza
-
Historia
Wyspy Cooka wzięły swą nazwę od legendarnego podróżnika, Jamesa Cooka, który przybył do ich wybrzeży w 1773 roku i ochrzcił je mianem Hervey Islands. Mało kto jednak wie, że pierwszym Europejczykiem w tym odległym zakątku globu był kapitan Alvaro de Mendana y Neyrato, który dopłynął tu już w 1595 roku i nadał wyspom imię Świętego Bernarda – San Bernardo. Oficjalnie nazwy Cook Islands zaczęto używać dopiero od 1824 roku – pojawiła się ona po raz pierwszy na rosyjskiej mapie.
Pierwszymi osadnikami Wysp byli Polinezyjczycy, którzy przypłynęli z Tahiti (oddalonej o 1200 km) drewnianymi łodziami około 900 roku n.e. Na kartach historii zapisali się oni jako „wielcy żeglarze Pacyfiku”, którzy nieustraszenie przemierzali rozległy ocean w poszukiwaniu nowych lądów. Dalsza historia Wysp Cooka znana jest dzięki zapiskom pokładowych kucharzy. Zanim trafił tu James Cook, w 1595 roku na Rarotonga przypłynął Hiszpan Alvaro de Mendana, a kilka lat później jego rodak, Pedro Quirosa. Przed Cookiem dotarli tu także Brytyjczycy, w 1764 roku, nazywając wyspy Danger Islands, ze względu na nieprzyjazne przyjęcie oraz plotki o skłonnościach do kanibalizmu Polinezyjczyków. Dopiero w latach 1773–1779 wyspy eksplorował podróżnik James Cook na słynnym statku „Bounty”, ale nigdy nie dotarł do Rarotongi – uwagę skupiał na Wyspach Południowych.
W 1888 Wyspy Cooka zostały oficjalnie objęte protektoratem Wielkiej Brytanii, gdyż obawiano się wojny – prawa do tego terytorium rościły sobie m.in. Stany Zjednoczone i Francja. W 1901 roku kraj włączono w granice Nowej Zelandii. W 1965 Wyspy Cooka uzyskały autonomię i od tamtej pory są samorządnym terytorium w wolnym stowarzyszeniu z Nową Zelandią, o ustroju monarchii parlamentarnej z premierem Henrym Puną na czele i głową kraju Elżbietą II.
-
Geografia
Wyspy Cooka są położone 3500 km na północny wschód od Nowej Zelandii i 1000 km na południowy zachód od Tahiti, na Oceanie Spokojnym, będąc częścią Polinezji. Archipelag obejmuje 15 wysp podzielonych na wulkaniczne Wyspy Południowe i koralowe Wyspy Północne. Największą i najbardziej zaludnioną wyspą jest otoczona przez rafę koralową Rarotonga, na której znajduje się stolica Avarua i jedyne międzynarodowe lotnisko. Najwyższym szczytem na Rarotondze jest Te Manga (652 m n.p.m.).
Wyspy porastają gęste tropikalne dżungle i wiecznie zielona roślinność subtropikalna. Bujnej florze sprzyja wysoka temperatura, utrzymująca się w przedziale 23–29°C przez cały rok (najniższa temperatura, jaką zanotowano, wynosiła 17°C). Temperatura wody wynosi ok. 26°C przez cały rok. W miesiącach od grudnia do marca trwa pora deszczowa i mogą wystąpić sezonowe cyklony. Najlepsze plaże na Wyspach Cooka można znaleźć na Aitutaki, Penrhyn, Manikihi i Pukapuka.
-
Kultura i religia
Kultura Wysp Cooka to interesująca mieszanka dziedzictwa polinezyjskiego, europejskich wpływów i nowozelandzkich tradycji. Mieszkańcy znani są z wybitnych talentów tanecznych i muzycznych – przez wiele lat organizowano gościnne turnieje pomiędzy Wyspami Cooka a Nową Zelandią, jednak zwykle kończyły się one porażką Nowozelandczyków, dlatego zaprzestano tej rywalizacji. Polinezyjczycy to urodzeni artyści – potrafią nie tylko pięknie tańczyć, grać i śpiewać, ale też malować, rzeźbić w drewnie, tkać czy tatuować. To właśnie przez tatuaże wyrażają swoją tożsamość i indywidualność, pomimo tego, że w XIX wieku brytyjscy misjonarze próbowali powstrzymać praktykowanie tej tradycji.
Chociaż kochają zabawę i są przyjaźni, mieszkańcy Cook Island, podobnie jak Tahitańczycy i pozostali Polinezyjczycy, są konserwatywnymi i religijnymi ludźmi, którzy trzymają się swoich tradycji i kultury. Ponad 62% mieszkańców Wysp Cooka deklaruje protestantyzm, w tym 49% wyznawców należy do odłamu Kościoła chrześcijańskiego Wysp Cooka. Katolików jest 17%, mormonów ok. 4% – na Wyspach mieszkają także świadkowie Jehowy i wyznawcy Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego. Polinezyjczycy mają także własną mitologię, przesiąkniętą legendami i historiami bogów i dzielnych bohaterów.