Grenlandia

Od obywateli RP udających się na Grenlandię nie są wymagane wizy. Należy posiadać ważny paszport, który trzeba okazać na życzenie odpowiednich władz. Grenlandia jest autonomicznym terytorium zależnym Danii, lecz w przeciwieństwie do niej nie jest członkiem Unii Europejskiej.

Przed podróżą na Grenlandię nie ma obowiązku szczepień ochronnych, warto jednak rozważyć zaszczepienie się przeciw tężcowi, błonicy i polio (ok. 150 zł) oraz żółtaczce pokarmowej (ok. 250 zł każda dawka szczepionki). Ceny szczepień podano zgodnie z aktualnym cennikiem Centrum Szczepień Krakowskiego Szpitala Specjalistycznego im. Jana Pawła II.

Na Grenlandii dawanie napiwków nie jest popularne, ponieważ opłaty za obsługę zawarte są w rachunku. Oczywiście, jeśli jesteście wyjątkowo zadowoleni, kilkadziesiąt koron będzie miłym akcentem.

Prawie wszystkie produkty spożywcze pochodzą z importu, więc ceny są tu naprawdę wysokie – wyższe nawet niż w Danii, która jest jednym z najdroższych europejskich krajów. Szczególnie drogie są świeże warzywa, owoce, a nawet lokalne mrożone produkty, jak mięso foki, krewetki, baranina i ryby.

Woda mineralna 0,33 l – 15 DKK
Piwo lokalne 0,5 l – 50 DKK
Piwo importowane 0,33 l – 70 DKK
Kawa – 35 DKK
Coca cola 0,33 l – 20 DKK
Owoce – 35 DKK
Posiłek w lokalnej knajpce – 120 DKK
Posiłek w restauracji – 250 DKK

• Na Grenlandii prawie nie ma dróg i linii kolejowych, a najczęstsza forma transportu to samolot, łódki oraz psie zaprzęgi.
  
• Mieszkańcy wyspy nie chcą, by nazywać ich Eskimosami, jako że słowo to kojarzy się negatywnie – uważa się, że termin ten wywodzi się od wyrażenia „zjadacze surowego mięsa”. Zdecydowanie lepiej używać określenia Inuit, oznaczającego po prostu ludzi.
• Grenlandczyk to kalalek, Grenlandczycy – kalaallit, stąd nazwa kraju Kalaallit Nunaat, czyli Ziemia Grenlandczyków.
• Mimo nazwy „Greenland”, czyli „zielony kraj”, tylko 15% kraju pokrytych jest zielenią. Nazwa ta miała zachęcić do osiedlania się na wyspie.
• Jedyny miesiąc, w którym średnia temperatura wynosi powyżej 0°C, to lipiec.
• Grenlandzki Park Narodowy, jedyny na Grenlandii, to największy i najbardziej wysunięty na północ park narodowy na świecie. Park, o powierzchni 972 000 km2, obejmuje całą północno-wschodnią linię brzegową i wewnętrzne części Grenlandii. Zimą na jego terenie przebywa zaledwie około 30 osób.
• Grenlandię, w owych czasach bezludną, odkryli dla Europy w X wieku Wikingowie. Przodkowie współczesnych Grenlandczyków przybyli z północnego zachodu około 1200 roku.
• Mieszkańcy Grenlandii utrzymują się przede wszystkim z połowów wielorybów, łowiectwa i rybołówstwa, miejsce to cieszy się też coraz większą popularnością wśród turystów.
• Pokrywa lodowa Grenlandii liczy od 400 000 do 800 000 lat, a lodowiec Ilulissat Icefjord, wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, jest największym lodowcem poza Antarktydą.
• Produktem eksportowym Grenlandii jest krystalicznie czysty lód, który pocięty na bloki wysyłany jest do innych krajów, gdzie kończy żywot w drinkach.
• Kraj ten jest geograficznie częścią Ameryki Północnej, ale politycznie i tradycyjnie uważany jest za część Europy.
• „Kajak” i „igloo” to słowa grenlandzkie, które zostały przyjęte przez inne języki.
• Znajdujący się w godle kraju niedźwiedź polarny symbolizuje faunę Grenlandii, a niebieski kolor tarczy – Oceany Atlantyckie i Arktyczne. Barwy flagi natomiast – czerwono-białe koło na biało-czerwonym tle – odnoszą się do lodowców i oceanów, fiordów i gór lodowych.

Grenlandzka kuchnia to z pewnością spore wyzwanie! Jedną z najsłynniejszych miejscowych potraw, przygotowywanych na Boże Narodzenie, jest kiviak – obdarte z piór ptaki alka, zawinięte w skórę foki i zakopane na 6 miesięcy w ziemi... Po tym czasie mięso fermentuje, staje się delikatniejsze, a ptaki zjada się w całości – razem z kośćmi, które miękną i nadają się do spożycia. Innymi grenlandzkimi przysmakami są: suszony siwosz, mięso renifera, łososie oraz mattak, czyli skóra wieloryba podszyta zewnętrzną, grubą warstwą tłuszczu. Niegdyś jadło się ją bez dodatków, jednak dziś potrawę tę doprawia się grubą solą i ziołami. Jeśli lubicie zupy, skosztujcie suaasat, będącej narodowym daniem. To gęsty wywar z mięsa wielorybów, reniferów lub ptaków morskich, przyrządzony z dodatkiem cebuli i liści laurowych oraz ryżu i ziemniaków. Inną potrawą, przygotowywaną jak polski rosół, jest zupa z edredona, przypominającego kaczkę ptaka o wyjątkowo miękkim upierzeniu. Równie smaczne są pieczone pardwy i bielaki, często podawane podczas świąt i uroczystości rodzinnych.

Jeśli podczas spaceru po wybrzeżu natraficie na ptasie jaja, możecie je zebrać i poprosić w hotelu o zrobienie jajecznicy. Przyrządzona z mewich jaj jest prawdziwym przysmakiem, którego jednak raczej nie zjecie w restauracji – jaja zbierać można tylko na własny użytek.

Koniecznie skosztujcie pieczonej foki i języka renifera! Oczywiście po upolowaniu spożywa się całe zwierzę, ale to właśnie język jest największym przysmakiem. Smaczną potrawą jest też stek lub żeberka z piżmowoła arktycznego, przypominające nieco wołowinę.

Jeśli Wasza kulinarna wytrzymałość zostanie wystawiona na próbę, możecie zrelaksować się przy świetnym grenlandzkim piwie lub wódce. Produkowane są one przy użyciu wody wprost z pokrywy lodowej, zamrożonej dziesiątki, a nawet setki tysięcy lat temu i zabezpieczonej w ten sposób przed jakimikolwiek zanieczyszczeniami, dlatego smak piwa Godthåb Bryghus lub wódki Sïku, której nazwa oznacza po prostu „lód”, nie mają sobie równych.

Pierwsi ludzie dotarli na Grenlandię około 4500 lat temu. Byli to myśliwi, migrujący po całej wyspie w poszukiwaniu zwierzyny. Ich życie było tak trudne, że w początkach naszej ery zniknęli na ponad tysiąc lat! Kolejni ludzie, Normanowie, czyli ludzie północy, pojawili się tu dopiero w wieku X. Pierwszym z nich był Eryk Rudy (Eirik Raude), który przypłynął tu z Islandii. Po powrocie namówił swych rodaków do wyprawy na nazwany tak przezeń Zielony Ląd, mamiąc ich opowieściami o żyznych łąkach i ogrodach. Z 25 statków, które wyruszyły na Grenlandię, do celu dotarło 14, a liczba osadników szybko wzrastała. W roku 1000 Leif Eriksson przywiózł z Norwegii misjonarzy chrześcijańskich, wskutek czego koloniści grenlandzcy przyjęli chrzest. W czasach rozkwitu kolonii, w XIII wieku, mogło tu mieszkać 2000–6000 ludzi. Jednak do dziś nie wiadomo, dlaczego do końca XV wieku Normanowie całkowicie zniknęli z Grenlandii. Ich miejsce zajęli Inuici, których przodkowie pochodzą z północno-wschodniej Azji. Życie w tym surowym klimacie było wyjątkowo trudne. Utrzymywali się przede wszystkim z polowań na ssaki morskie i inne arktyczne zwierzęta oraz z połowów, lecz ciężkie warunki powodowały, że populacja Inuitów nigdy nie była liczna.

Gdy w XVI wieku Norwegia i Dania połączyły się, Grenlandia zaczęła być uważana za własność Danii, przez kilka wieków jednak nie utrzymywano kontaktu z wyspą. Sytuacja zmieniła się dopiero wraz z rozwojem wielorybnictwa, kiedy do wybrzeży przybijały statki, oprawić i przygotować do transportu zabite wieloryby. Bardzo długo jedynymi mieszkańcami wyspy pozostawali Inuici, kultywujący tradycyjny styl życia i wierzenia. Kolonizacja duńska miała głównie charakter handlowy – na Grenlandii nie zamierzano się osiedlać, uważając ją za zbyt niegościnną krainę. Co ciekawe, kolonizując wyspę nigdy nie użyto siły – można wręcz powiedzieć, że Grenlandia była najbardziej humanitarnie zarządzaną kolonią na świecie. Była przy tym też jednym z najbardziej izolowanych miejsc – kres temu położyła dopiero II wojna światowa. Powstały tu bazy wojskowe, a Grenlandczycy po raz pierwszy zetknęli się z ludźmi o zupełnie innej kulturze. Po wojnie wkroczyła tu nowoczesność. Jednak dopiero w 1953 roku Grenlandię włączono do Danii, a jej mieszkańcy stali się pełnoprawnymi obywatelami duńskimi. Zaczęły powstawać przetwórnie rybne i inne zakłady, a żyjących dotąd w ziemiankach myśliwych przesiedlono do bloków, co powodowało duże niezadowolenie. W 1979 roku Grenlandia zyskała autonomię. Nieco później jej mieszkańcy zdecydowali o wystąpieniu z Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej, nie jest też częścią Unii Europejskiej, a tendencje niepodległościowe są tu bardzo silne.

Grenlandia, prawie siedem razy większa od Polski, rozciąga się na długości około 2670 km z północy na południe i ponad 1050 km ze wschodu na zachód. Dwie trzecie wyspy mieści się w kręgu polarnym, a jej północny kraniec położony jest w odległości mniejszej niż 800 km od bieguna północnego. Najbliższym sąsiadem Grenlandii jest znajdująca się zaledwie 26 km na północ kanadyjska Ellesmere Island, zaś najbliższym krajem europejskim – Islandia. Geograficznie wyspa połączona jest z Ameryką Północną – jest przedłużeniem Tarczy Kanadyjskiej, płaskowyżu na północy Kanady, zbudowanego z twardych skał prekambryjskich.

Najbardziej charakterystycznym elementem krajobrazu Grenlandii jest jej masywna pokrywa lodowa, której średnia grubość wynosi 1500 metrów i obejmuje ponad 1 800 000 km2, czyli ponad cztery piąte całkowitej powierzchni lądowej Grenlandii. Wolne od lodu jest jedynie 15% obszaru, które latem pokrywa bujna zieleń, tłumacząca nazwę nadaną wyspie przez Wikingów. Łańcuchy górskie biegną równolegle do wschodniego i zachodniego wybrzeża wyspy, a najwyższym szczytem jest góra Gunnbjørn (3 700 m n.p.m.) na południowym wschodzie. Długie, głębokie fiordy wrzynają się głęboko we wschodnie i zachodnie wybrzeża Grenlandii, tworząc wspaniałe, lecz trudno dostępne krajobrazy. Wzdłuż wielu miejsc pokrywa lodowa styka się bezpośrednio z morzem. Gdy odrywają się od niej duże kawały lodu i wsuwają do wody, powstają góry lodowe.

Panujący tu klimat jest arktyczny, tylko nieznacznie łagodzony przez wpływ Prądu Zatokowego w południowo-zachodniej części kraju. Powszechne są tu gwałtowne zmiany pogody, od pełnego słońca do potężnych zamieci śnieżnych. Średnia temperatura zimą waha się od -7°C na południu do około -34°C na północy, zaś latem – od 7°C do 4°C. Lato to także czas, gdy słońce nie zachodzi – występuje tu dzień polarny. Zjawiskiem analogicznym jest zimowa noc polarna, gdy przez pewną liczbę dni w roku Słońce przebywa poniżej linii horyzontu przez 24 godziny na dobę.

Roślinność jest dosyć uboga i występuje jedynie w miejscach wolnych od pokrywy lodowej. Zobaczycie tu przede wszystkim roślinność tundrową, składającą się z różnych traw, mchów i porostów. Wśród około 500 gatunków roślin występuje 5 odmian orchidei, zaś narodową rośliną Grenlandii jest delikatny, różowy kwiat niviarsaq, tzn. „młoda dziewczyna”. Na wyspie żyje kilka gatunków ssaków lądowych, w tym niedźwiedzie polarne, woły piżmowe, renifery, lisy polarne, zające śnieżne, gronostaje i lemingi, zaś foki i wieloryby, dawniej główne źródło pożywienia dla Grenlandczyków, zamieszkują okoliczne wody.

Bogate tradycje Inuitów poznano dzięki badaniu tych grup, które pod władanie kolonistów dostały się najpóźniej. Panujące tu trudne warunki życia spowodowały, że tutejsza kultura nie ma sobie podobnych. Do jej szczególnych osobliwości należy sposób rozwiązywania konfliktów – pokojowo, najczęściej za pomocą przerzucania się żartami. Inuici w niebanalny sposób podchodzili też do pojęcia własności i przynależności, tak przedmiotów, jak i osób – od czasu do czasu praktykowano okresową wymianę żon, czy to dla zabawy, czy to z powodów religijnych, np. dla zapewnienia sobie obfitych łowów. Małżonkowie dawali sobie zresztą dużo swobody, a dzieci ze wszystkich związków były ogromną radością.

Wbrew ogólnemu mniemaniu, bynajmniej nie wszyscy Grenlandczycy mieszkali w igloo, co znaczy po prostu dom. Takie schronienia budowali jedynie zimą, podczas podróży, mieszkańcy dalekiej północy. Pozostali zamieszkiwali domy z kamieni, torfu i darni, z których latem, dla lepszej wentylacji, zdejmowano dachy. Popularnym środkiem transportu były kajaki oraz większe łodzie, tzw. umiaq, w których wiosłowały kobiety, a także psie zaprzęgi – w północnej części wyspy, gdzie morze zamarza zimą. Stroje i letnie namioty szyto ze skór, łączonych nićmi ze ściegiem, natomiast kości używano do wykonywania narzędzi i wytrzymałych konstrukcji.

Znaczna większość Grenlandczyków to luteranie, lecz religia nie pełni w ich życiu zbyt dużej roli. Duży odsetek duchownych stanowią kobiety. Na niektórych terenach wyspy obecne są też tradycyjne wierzenia inuickie, nieujęte w sztywne ramy, polegające przede wszystkim na czczeniu dusz zmarłych przodków i wierze w dobre i złe moce rządzące światem.

Jedną z rzeczy, która przyciąga na Grenlandię spragnionych wrażeń podróżników, są góry lodowe. Jeśli i Wy chcielibyście zobaczyć te lodowe formacje, możecie wybrać się w luksusową podróż na Grenlandię o każdej porze roku! Podobnie jak chmury, tak i lód może przybierać najbardziej niewiarygodne, surrealistyczne formy. Tylko spójrzcie: przed Wami lodowy słoń, foka lub niedźwiadek polarny! Wybierzcie się na przejażdżkę łodzią lub kajakiem, żeby obserwować te fantastyczne kształty z bliska, lub przelećcie się helikopterem – ciekawe, jak prezentują się z tak odmiennej perspektywy.

Podczas Waszej ekskluzywnej wycieczki na Grenlandię zobaczycie co najmniej dwa rodzaje lodu: utworzone ze słodkiej wody góry lodowe, które oderwały się od lądolodu, oraz lód dryfujący, nieco podobny do kry. A jeśli chcecie dokładnie dowiedzieć się, w jaki sposób lodowce się cielą (tak, cielą!), zapraszamy na luksusową wycieczkę na Grenlandię!

Ekskluzywna wycieczka na Grenlandię może być doskonałą okazją do wyprawy w poszukiwaniu wielorybów. Wyruszcie na fotograficzne safari, zobaczcie z bliska te olbrzymie zwierzęta, które można porównać do ożywionych gór lodowych i przekonajcie się, z jak przeczącą ich niezwykłej masie gracją ślizgają się po falach i pomykają po fiordach.

Największa szansa zobaczenia tych majestatycznych zwierząt pojawia się od kwietnia do maja w pobliżu Qeqertarsuaq w Disco Bay, jeśli więc macie ochotę na spotkanie twarzą w twarz (a raczej nos w nos, choć ostrzegamy – wieloryby nie pachną zbyt atrakcyjnie), to właśnie ten czas wybierzcie na swą luksusową podróż na Grenlandię. Oczywiście może się zdarzyć, że zobaczycie te wielkie ssaki także w innym miejscu i w innych okresie – w końcu grenlandzkie wody zamieszkuje aż 15 gatunków wielorybów.

Trwająca całą dobę noc lub słońce nigdy nie chowające się za horyzont? Chciałoby się powiedzieć, że takie rzeczy to tylko na Grenlandii, lecz nie byłoby to zgodne z prawdą (spośród krajów, które mamy w swojej ofercie, zjawisko to występuje także na Islandii i na Antarktydzie). Teoretycznie mogłoby się wydawać, że trwająca dwa miesiące, między styczniem a lutym noc, nie ma w sobie żadnego powabu, lecz byłby to błąd! Jeśli chcielibyście zobaczyć zorzę polarną w pełnej krasie, to okres ten będzie doskonały na krótką, luksusową wycieczkę na Grenlandię.

Z kolei dzień polarny, trwający od maja do końca lipca, kiedy słońce niemal na chwilę nie chowa się za widnokręgiem, to czas, gdy na Grenlandii robi się ciepło (oczywiście jak na tutejsze warunki...), a ziemia pokrywa się kobiercem barwnego kwiecia. To idealny moment, żeby wybrać się w ekskluzywną podróż na Grenlandię i ruszyć w rejs pośród gór lodowych – promienie słońca, kładąc się pod niezwykle niskim kątem, wydobywają z nich przebogate, ciepłe kolory.

Powiedzmy sobie wprost: luksusowe hotele na Grenlandii to oksymoron! Tutejsze budynki są niewielkie, kompaktowe, przytulone do ziemi na tyle mocno, by znosić porywy gwałtownego wiatru, a wyrafinowane dekoracje ustąpić muszą funkcjonalności i wygodzie. Trudno zresztą oczekiwać czegoś więcej, skoro na całej Grenlandii liczba hoteli (wliczając w to prywatne apartamenty) nie przekracza stu. Choć jednak tutejszy standard może odbiegać od europejskich luksusów, to jednak widoki rozciągające się za oknem potrafią zrekompensować te drobne niedogodności. Dodatkowym atutem hoteli na Grenlandii jest świetna i przyjazna obsługa, która potrafi zorganizować doskonałe wycieczki w najpiękniejsze zakątki Grenlandii.

Luksusowa wycieczka na Grenlandię to coś, czego nie da się zapomnieć! Tutejsze krajobrazy zapierają dech w piersi, skąpane w wodzie lodowe góry, zatoki i nagie surowe wzgórza rwą oczy, a bezkres bieli od czasu do czasu przełamuje kolor nielicznych zabudowań. Wystarczy przelot helikopterem do Tasiilaq, by tuż za progiem tego miasta stanąć twarzą w twarz z niezwykłymi cudami tej okolicy, które odkrywać możecie na najrozmaitsze sposoby: pieszo, kajakiem, łodzią, a nawet psim zaprzęgiem czy skuterami śnieżnymi. Ekskluzywna podróż na Grenlandię to też wyborna okazja do pojeżdżenia na nartach, zapoznania się z inuicką kulturą, a latem – do przekonania się, jak zielona potrafi być ta wyspa, której nazwa oznacza wszakże „Zieloną Krainę”!