Szczepienia przed podróżą na Zanzibar i do Tanzanii – zalecenia i wymagania

Zanzibar i Tanzania kuszą różnorodnością – od rajskich plaż Oceanu Indyjskiego po majestatyczne równiny Serengeti i potężny masyw Kilimandżaro. Podróżując w te strony, przenosicie się do krainy, w której afrykańska kultura miesza się z arabskimi wpływami, a aromat przypraw unosi się w powietrzu tak samo intensywnie jak dźwięki lokalnej muzyki. Zanzibar zachwyca bielą piasku, turkusem lagun i klimatycznym Stone Town, wpisanym na listę UNESCO, podczas gdy Tanzania kontynentalna kusi bogactwem parków narodowych, dziką przyrodą i przygodą na każdym kroku. Podróż w ten region to spotkanie z innym klimatem, odmiennymi zwyczajami i zupełnie nowym środowiskiem przyrodniczym, a wysoka wilgotność powietrza, intensywne słońce oraz egzotyczna flora i fauna mogą stanowić wyzwanie dla Waszego organizmu. Zmiana strefy klimatycznej i kontakt z lokalną kuchnią, pełną aromatycznych przypraw i świeżych owoców, to doświadczenie niezwykle przyjemne, ale wymagające od Was pewnej odporności. Wasze zdrowie w czasie podróży zależy nie tylko od codziennych nawyków, ale także od przygotowania jeszcze przed wylotem – w tropikalnych warunkach łatwiej o infekcje przenoszone przez owady czy choroby wynikające z innej jakości wody i żywności. Zachowanie dobrego samopoczucia pozwoli Wam bez przeszkód poznawać lokalne obyczaje, delektować się wyjątkową kuchnią i odkrywać miejsca, o których marzyliście. Wasza przygoda w Afryce Wschodniej może być równie bezpieczna, co fascynująca – pod warunkiem, że zadbacie o siebie z taką samą starannością, z jaką planujecie każdy etap podróży.

Zdrowie w podróży na Zanzibar

Podczas podróży na Zanzibar i do Tanzanii szczególną uwagę powinniście zwracać na higienę oraz sposób odżywiania: tropikalny klimat sprzyja szybkiemu namnażaniu się bakterii i pasożytów, dlatego pijcie wyłącznie wodę butelkowaną lub przegotowaną, a napoje z lodem zamawiajcie tylko tam, gdzie macie pewność co do jego źródła. Unikajcie surowych owoców i warzyw, które mogły być myte w wodzie o niepewnej jakości, chyba że sami możecie je obrać. Dania z ulicznych straganów wybierajcie ostrożnie – najlepiej, gdy są przygotowywane na Waszych oczach i serwowane gorące.

W czasie wycieczki po Tanzanii i na Zanzibarze dbajcie o ochronę przed słońcem – promieniowanie UV jest tam wyjątkowo silne, dlatego stosujcie kremy z wysokim filtrem, noście przewiewne, ale zakrywające ciało ubrania oraz nakrycia głowy, unikajcie długiego przebywania na słońcu w godzinach południowych, aby zmniejszyć ryzyko udaru cieplnego i poparzeń i pamiętajcie też o odpowiednim nawodnieniu – pijcie często małe porcje płynów, nawet jeśli nie odczuwacie pragnienia. Ze względu na obecność owadów, zwłaszcza komarów, chrońcie się przed ukąszeniami: używajcie repelentów z wysokim stężeniem DEET lub innych skutecznych substancji, a nocą śpijcie w pomieszczeniach z moskitierami lub klimatyzacją. W ciągu dnia wybierajcie lekkie ubrania z długim rękawem i nogawkami, szczególnie w rejonach o dużej wilgotności.

Podróżując po Tanzanii, będziecie często zmieniać wysokość i warunki klimatyczne – szczególnie jeśli planujecie wyprawy w góry, jak na Kilimandżaro, czy do parków narodowych położonych w wyższych partiach terenu. Dajcie organizmowi czas na aklimatyzację, unikajcie forsowania się pierwszego dnia i zwracajcie uwagę na objawy choroby wysokościowej. Pamiętajcie, że tropikalny klimat i intensywne zwiedzanie mogą powodować szybkie zmęczenie, planujcie więc dni tak, aby znaleźć czas na odpoczynek i regenerację. Sen w chłodnym, przewiewnym miejscu wspiera odporność i pozwala zachować energię na kolejne dni.

W kontaktach z lokalną fauną zachowujcie ostrożność – nie dotykajcie dzikich i bezpańskich zwierząt, nawet jeśli wydają się przyjazne. W parkach narodowych i podczas safari stosujcie się do zaleceń przewodników, trzymając bezpieczny dystans od dzikich zwierząt.

Safari w Tanzanii z wypoczynkiem na Zanzibarze

Tanzania i Zanzibar | Arusza, Ngorongoro, Serengeti, Tarangire, Stone Town

Szczepienia na Zanzibar i do Tanzanii – lista obowiązkowych i zalecanych szczepień dla turystów

Planując wakacje na Zanzibarze lub w Tanzanii, musicie pamiętać, że oprócz paszportu i biletów lotniczych niezwykle ważne jest zadbanie o zdrowie. Region ten, mimo swojego turystycznego uroku, stawia przed odwiedzającymi wyzwania wynikające z odmiennych warunków klimatycznych, innej flory i fauny oraz chorób, z którymi w Europie spotykamy się rzadko lub wcale. Właściwe szczepienia i profilaktyka mogą uchronić Was przed poważnymi problemami zdrowotnymi i pozwolą w pełni cieszyć się podróżą bez niepotrzebnego stresu.

• Żółta febra – to wirusowa choroba przenoszona przez komary, a objawia się gorączką, bólami mięśni, nudnościami i w ciężkich przypadkach może prowadzić do uszkodzenia wątroby, krwotoków i śmierci. Władze Tanzanii i Zanzibaru wymagają szczepienia, jeśli przylatujecie z kraju, w którym żółta febra występuje endemicznie, lub jeśli mieliście międzylądowanie w takim kraju trwające ponad 12 godzin. Sam Zanzibar nie wymaga szczepienia dla osób lecących bezpośrednio z Europy, jednak w podróżach wieloetapowych może być ono konieczne. Szczepienie wykonuje się jednorazowo, co najmniej 10 dni przed wyjazdem, a ochrona utrzymuje się przez całe życie.
• Wirusowe zapalenie wątroby typu A – choroba przenoszona drogą pokarmową poprzez skażoną wodę, jedzenie lub brudne ręce, objawia się gorączką, bólami brzucha, złym samopoczuciem i żółtaczką. Ryzyko zakażenia na Zanzibarze jest wysokie z uwagi na inne standardy higieniczne. Szczepienie obejmuje dwie dawki w odstępie 6–12 miesięcy, a pierwsza zapewnia ochronę już po około dwóch tygodniach.
• Wirusowe zapalenie wątroby typu B – zakażenie następuje poprzez kontakt z krwią lub płynami ustrojowymi, na przykład podczas zabiegów medycznych lub kontaktów seksualnych. Objawy mogą być łagodne, ale choroba często przechodzi w stan przewlekły, prowadząc do marskości lub raka wątroby. Szczepienie obejmuje trzy dawki w schemacie 0–1–6 miesięcy, z możliwością przyspieszenia cyklu.
• Dur brzuszny – wywołuje go bakteria Salmonella Typhi, przenoszona przez zanieczyszczoną wodę i żywność. Choroba powoduje wysoką gorączkę, bóle brzucha, biegunkę lub zaparcia oraz wysypkę. Szczepienie można wykonać w formie jednorazowego zastrzyku lub serii kapsułek doustnych, a ochrona utrzymuje się przez 2–3 lata.
• Tężec, błonica, krztusiec (Tdap) – to choroby bakteryjne, które mogą wystąpić wszędzie, ale ryzyko rośnie w warunkach ograniczonej opieki medycznej. Tężec grozi szczególnie po zranieniach w środowisku tropikalnym. Szczepienie przypominające zaleca się co 10 lat, dlatego przed podróżą warto sprawdzić swój status immunizacji.
• Polio – wirusowa choroba, atakująca układ nerwowy i mogąca prowadzić do trwałego paraliżu. Choć jest prawie wyeliminowana, w niektórych regionach Afryki notuje się przypadki zawleczenia wirusa. Jeśli od ostatniej dawki upłynęło wiele lat, zaleca się szczepienie przypominające.
• Wścieklizna – wywoływana przez wirus przenoszony przez ugryzienia lub zadrapania zakażonych zwierząt, jak psy, koty, nietoperze czy małpy. Na Zanzibarze i w Tanzanii kontakt z bezpańskimi zwierzętami jest możliwy, a choroba zawsze kończy się śmiercią po wystąpieniu objawów. Szczepienie przedekspozycyjne obejmuje trzy dawki (0–7–21 dni) i nie zastępuje leczenia po ekspozycji, ale znacząco je upraszcza.
• Cholera – choroba bakteryjna powodująca ostrą biegunkę i odwodnienie; ryzyko jest umiarkowane, ale wzrasta przy spożywaniu lokalnej wody lub potraw ulicznych. Dostępne jest doustne szczepienie, szczególnie zalecane osobom podróżującym w warunkach ograniczonej higieny.

Safari i Zanzibar w najlepszym wydaniu

Tanzania i Zanzibar | Arusha, Tarangire, Serengeti, Ngorongoro, Zanzibar

Jak przygotować się do podróży na Zanzibar i do Tanzanii

Zacznijmy od klimatu. Tanzania, w tym Zanzibar, leży w strefie równikowej, ale wcale nie oznacza to, że przez cały czas panują tu jednakowe warunki. Temperatura zazwyczaj utrzymuje się w granicach 25–32°C, lecz wysoka wilgotność powietrza potrafi dać się we znaki, szczególnie osobom nieprzyzwyczajonym. Wasze organizmy mogą zareagować zmęczeniem, bólami głowy czy spadkiem apetytu, dlatego już od pierwszego dnia pijcie regularnie wodę butelkowaną i nie czekajcie, aż poczujecie pragnienie. Zabierajcie ze sobą elektrolity w proszku lub tabletkach – pomogą Wam uzupełnić minerały utracone przez pot.

Charakterystyczną cechą Zanzibaru są pływy morskie. Rano woda potrafi cofnąć się o kilkaset metrów, odsłaniając rafę i jeżowce. Spacer w takich warunkach to przyjemność, ale łatwo wtedy o skaleczenia czy kontakt z ostrymi muszlami i koralowcami, dlatego warto zabrać ze sobą buty do wody, które ochronią Wasze stopy. Z kolei przy wysokim przypływie fale mogą skrywać meduzy – w przypadku poparzenia dobrze mieć w apteczce żel łagodzący.

Zanzibar słynie z przypraw – cynamonu, goździków, gałki muszkatołowej – a kuchnia jest tu intensywna w smaku, jednak nagła zmiana diety może spowodować u Was problemy żołądkowe. Wprowadzajcie lokalne potrawy stopniowo i unikajcie przejadania się pierwszego dnia. Ulice tętnią życiem, a jedzenie serwowane w małych budkach wygląda kusząco, ale nie zawsze jest przygotowane w warunkach, które Wasze żołądki tolerują. Warto mieć przy sobie środki przeciwbiegunkowe oraz probiotyki, które wspomogą florę jelitową.

Tanzania kontynentalna to także możliwość safari – kontakt z dziką przyrodą jest bezcenny, ale wiąże się z innym zestawem zagrożeń. Wasza skóra będzie wystawiona na słońce przez wiele godzin, często bez możliwości schowania się w cień. Nakrycie głowy, przewiewne ubrania z długim rękawem i krem z filtrem SPF 50 to absolutna podstawa. W rejonach porośniętych trawą możecie spotkać muchy tse-tse, których ukąszenia są bolesne, dlatego wybierajcie odzież w neutralnych kolorach, unikając czerni i błękitu, które je przyciągają.

Warto też wiedzieć, że zarówno w Tanzanii kontynentalnej, jak i na Zanzibarze dostęp do opieki medycznej w małych miejscowościach jest ograniczony. Najlepsze placówki znajdują się w stolicy Dodomie, w Dar es Salaam i w Stone Town, ale w razie nagłej potrzeby czas dotarcia do nich może być długi. Dlatego dobrze jest mieć przy sobie podstawowy zestaw leków – od środków przeciwbólowych i przeciwgorączkowych, po materiały opatrunkowe.

Najpiękniejsze plaże Zanzibaru

Tanzania i Zanzibar | Pongwe, Kendwa, Stone Town

Jakie leki zabrać ze sobą na wyjazd na Zanzibar?

Przygotowując się do podróży na Zanzibar, musicie pamiętać, że dostęp do aptek jest tam ograniczony, a niektóre leki dostępne w Europie mogą być trudne do zdobycia lub sprzedawane w innych dawkach i pod innymi nazwami. Warto więc spakować kompletną apteczkę, obejmującą zarówno podstawowe środki, które zabieracie w każdą podróż, jak i te szczególnie przydatne w warunkach tanzańskich.

• Leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe – paracetamol lub ibuprofen to absolutna podstawa każdej apteczki: przydadzą się zarówno w przypadku bólów głowy wywołanych słońcem, jak i przy gorączce towarzyszącej infekcji. Warto zabrać wystarczającą ilość, aby uniknąć kupowania zamienników o wątpliwej jakości.
• Leki przeciwbiegunkowe – w podróży do Tanzanii, gdzie flora bakteryjna żywności różni się od europejskiej, ryzyko biegunki podróżnych jest wysokie. Loperamid sprawdzi się w sytuacjach nagłych, gdy musicie ograniczyć objawy, na przykład w czasie długiego transferu. Dodatkowo warto mieć elektrolity w proszku lub tabletkach, aby zapobiec odwodnieniu.
• Probiotyki – mogą znacząco zmniejszyć ryzyko dolegliwości żołądkowych, jeśli zaczniecie je przyjmować kilka dni przed wyjazdem i będziecie kontynuować w trakcie pobytu. Pomagają w utrzymaniu równowagi flory jelitowej podczas zmiany diety.
• Środki dezynfekujące i opatrunkowe – maść antyseptyczna, plastry w różnych rozmiarach, bandaż elastyczny i jałowe gaziki to zestaw, który pozwoli Wam szybko opatrzyć skaleczenia czy otarcia, szczególnie ważne przy spacerach po odsłoniętej rafie lub w trakcie safari.
• Leki przeciwhistaminowe – pomagają w łagodzeniu reakcji alergicznych po ukąszeniach owadów lub w przypadku uczulenia na lokalne rośliny czy składniki potraw. Warto mieć je zarówno w formie tabletek, jak i żelu łagodzącego swędzenie.
• Środki przeciwmalaryczne – Zanzibar i część Tanzanii to tereny, gdzie występuje malaria; lekarz medycyny podróży dobierze Wam odpowiedni preparat do profilaktyki w zależności od Waszego stanu zdrowia i planu podróży.
• Repelenty i preparaty po ukąszeniach – repelent z DEET (minimum 30–50%) lub ikarydyną to obowiązkowe wyposażenie, chroniące przed komarami przenoszącymi malarię i dengę. Warto zabrać też żel chłodzący lub łagodzący po ugryzieniach.
• Leki na chorobę lokomocyjną – jeśli planujecie rejsy łodzią wokół Zanzibaru lub długie przejazdy po lądzie, środki na chorobę lokomocyjną pomogą uniknąć nudności i zawrotów głowy.
• Preparaty na poparzenia słoneczne – balsam lub żel z aloesem oraz krem łagodzący oparzenia pomogą w sytuacji, gdy zapomnicie o ponownej aplikacji filtra przeciwsłonecznego lub spędzicie zbyt długo w pełnym słońcu.
• Indywidualne leki przyjmowane stale – jeśli macie choroby przewlekłe, zabierzcie zapas leków na cały okres pobytu plus dodatkowe kilka dni, na wypadek opóźnień w podróży. Pamiętajcie, aby mieć je w oryginalnych opakowaniach i z kopią recepty.

Safari z Zanzibarem

Tanzania i Zanzibar | Arusza, Tarangire, Serengeti, Ngorongoro, Zanzibar, Stone Town

Choroby i zagrożenia zdrowotne na Zanzibarze i w Tanzanii

Jednym z głównych zagrożeń jest malaria, przenoszona przez komary, występująca przez cały rok, zarówno na wybrzeżu, jak i w głębi kraju. Jej objawy – gorączka, dreszcze, bóle mięśni i głowy – mogą pojawić się już po kilku dniach od ukąszenia, a nieleczona prowadzi do powikłań zagrażających życiu, dlatego ochrona przed komarami powinna stać się dla Was codziennym rytuałem – stosowanie repelentów, noszenie ubrań z długimi rękawami wieczorem i spanie pod moskitierą znacząco zmniejsza ryzyko zakażenia. Oprócz malarii, komary przenoszą też inne wirusowe choroby tropikalne, takie jak denga, chikungunya czy wirus Zika. Te infekcje często zaczynają się gorączką, wysypką i bólami stawów, a leczenie polega głównie na łagodzeniu objawów, gdyż nie ma na nie specjalistycznych leków. Ponieważ objawy mogą być mylone z malarią, ważne jest, aby w przypadku gorączki jak najszybciej zgłosić się do lekarza.

W Tanzanii i na Zanzibarze istnieje również ryzyko zakażeń chorobami przenoszonymi drogą pokarmową. Woda z kranu nie nadaje się do picia – nawet do mycia zębów lepiej używać wody butelkowanej. Choroby takie jak dur brzuszny, cholera czy wirusowe zapalenie wątroby typu A przenoszą się poprzez skażoną żywność i napoje. Spożywanie potraw z ulicznych straganów, choć kuszące, wiąże się z większym ryzykiem, więc nawet świeże owoce warto obierać samodzielnie, aby zminimalizować kontakt z potencjalnymi patogenami.

Kontakt z dzikimi lub bezpańskimi zwierzętami niesie ryzyko wścieklizny. Choć spotkanie z małpami może wydawać się atrakcją, ich ugryzienie lub zadrapanie może prowadzić do zakażenia wirusem, który w przypadku braku leczenia jest zawsze śmiertelny. W Tanzanii wścieklizna wciąż występuje, dlatego w razie jakiegokolwiek kontaktu ze zwierzęciem powinniście natychmiast poszukać pomocy medycznej. Podczas safari w parkach narodowych możecie zetknąć się z muchami tse-tse, których ukąszenia są bolesne i mogą przenosić śpiączkę afrykańską, czyli trypanosomatozę. Choć ryzyko dla turystów jest stosunkowo niskie, warto unikać ubrań w kolorze czarnym i niebieskim, które przyciągają te owady.

Na wybrzeżu Zanzibaru, szczególnie przy odpływach, łatwo o skaleczenia rafą koralową lub kontakt z morskimi organizmami, które mogą wywołać reakcje alergiczne czy infekcje. Buty do wody i ostrożność podczas kąpieli znacznie zmniejszą to ryzyko.