Kuchnia maurytyjska – czego warto spróbować?

Kuchnia maurytyjska to efekt spotkania wielu kultur, które przez lata współtworzyły charakter wyspy. Gdy odwiedzicie Mauritius, szybko zauważycie, że jedzenie jest tu ważnym elementem codziennego życia – prostym, ale jednocześnie pełnym różnorodnych wpływów. Indyjskie przyprawy, kreolskie techniki, chińskie smażenie w woku czy francuska tradycja kulinarna przenikają się tu na każdym kroku. Dzięki temu lokalne potrawy są różnorodne, intensywne w smaku i często zaskakujące dla osób, które trafiają tu po raz pierwszy. W naszym artykule zabierzemy Was w kulinarną podróż, podczas której poznacie historię kuchni maurytyjskiej – barwną, bogatą i pełną fascynujących zwrotów. Opowiemy Wam także o najpopularniejszych lokalnych daniach, które koniecznie powinniście spróbować, by w pełni zrozumieć charakter wyspy. Od pikantnych curry, przez chrupiące placki, po słodkie, aromatyczne przekąski – na Mauritiusie każdy znajdzie coś dla siebie. Na koniec podpowiemy, co warto zjeść, będąc na miejscu, aby kulinarna przygoda stała się jednym z najpiękniejszych wspomnień z podróży. Przygotujcie się na smakowitą wyprawę! 

Historia kuchni maurytyjskiej 

Kuchnia maurytyjska to fascynująca mozaika smaków i kultur, będąca bezpośrednim odzwierciedleniem burzliwej historii wyspy. To kulinarny tygiel, który ewoluował na przestrzeni wieków za sprawą wpływów kolonizatorów i imigrantów.

Na początku, rdzenna kuchnia została ukształtowana przez holenderskich osadników (od XVII wieku), którzy wprowadzili na wyspę trzcinę cukrową, a także sprowadzili przyprawy z Azji. Jednak to francuskie panowanie (od XVIII wieku) pozostawiło jeden z najtrwalszych śladów. Francuzi, którzy założyli plantacje i sprowadzili niewolników z Afryki Wschodniej i Madagaskaru, wprowadzili techniki kulinarne, które stanowią podstawę dla dzisiejszej kuchni kreolskiej. Charakterystyczne dla niej są potrawy na bazie pomidorów, cebuli, czosnku i tymianku, takie jak aromatyczny gulasz rougaille.

Kolejnym kluczowym momentem było zniesienie niewolnictwa w 1835 roku i zastąpienie siły roboczej przez pracowników najemnych. W efekcie, na wyspę zaczęli masowo napływać Hindusi (głównie z Bihar i Uttar Pradesh), a także muzułmanie, co zmieniło kulinarne oblicze Mauritiusu na zawsze. Indyjscy imigranci przywieźli ze sobą bogactwo przypraw (kurkuma, kminek, kolendra) oraz popularne dania, takie jak curry i street food w postaci dholl puri (cienkie placki z mielonym groszkiem), które stało się narodowym daniem ulicznym.

Wpływy chińskie również odegrały ważną rolę, zwłaszcza w stolicy Port Louis. Chińscy imigranci z prowincji Guangdong przybyli na wyspę, wprowadzając dania z makaronem, takie jak mine frite (smażony makaron) oraz zupy. Stworzyli oni wyjątkowy styl maurytyjskiego fast foodu i chińskich restauracji, które są popularne do dziś.

Wszystkie te kultury stopiły się w jedną unikatową kuchnię kreolską. Dzięki temu na Mauritiusie zjecie zarówno hinduskie curry, jak i francuskie ciasta czy chiński makaron, często z lokalnymi adaptacjami, jak np. dodatek świeżych owoców morza i lokalnych przypraw. 

Wakacje na Mauritiusie – Le Morne i Belle Mare

Mauritius | Le Morne, Belle Mare

Co warto zjeść będąc na Mauritiusie? 

Jak wygląda kulinarny dzień na Mauritiusie? Oto przewodnik po tym, co możecie zjeść od rana do wieczora.

Śniadanie (petit déjeuner) – maurytyjskie śniadanie jest zwykle proste, ale treściwe. Opcja kontynentalna, często serwowana w hotelach, obejmuje świeże tropikalne owoce (ananasy, liczi, papaje), jogurt i pieczywo. Jednak prawdziwy smak wyspy znajdziecie na ulicy. Co zjeść? Najpopularniejszym wyborem jest dholl puri. Te cienkie, miękkie placki pszenne, wypełnione mielonym, gotowanym grochem (dholl), podawane są zazwyczaj z sosem kari i chutney. Są sycące i stanowią idealny start dnia. Do tego koniecznie spróbujcie filiżanki mocnej kawy lub herbaty.

Obiad (déjeuner) – obiad to moment na szybkie i aromatyczne dania, często kupowane u sprzedawców ulicznych, ponieważ są średnio o 50% tańsze niż w restauracjach. Dholl puri nadal króluje, ale warto spróbować także chińskich potraw. Co wybrać? Mine frite (smażony makaron z kurczakiem, krewetkami lub warzywami) to podstawa maurytyjskiego obiadu. Jest on szybki w przygotowaniu, a jego pikantny smak pobudza apetyt. Alternatywnie, sięgnijcie po rougaille – kreolski gulasz na bazie pomidorów, cebuli i czosnku, podawany z ryżem. W efekcie, macie danie pełne smaku i lokalnych składników. Nie zapomnijcie o przekąskach. Warto kupić gateau piment (pikantne placuszki z grochu i chili) – idealne jako dodatek do obiadu lub popołudniowa przegryzka. 

Podwieczorek i przekąski (goûter) – około godziny 16:00, Maurytyjczycy chętnie sięgają po słodkie i orzeźwiające napoje. Co pić? Spróbuj aloudy, słodkiego napoju mlecznego z dodatkiem syropu, nasion bazylii azjatyckiej i kawałków agar-agar. Jest ona wyjątkowo orzeźwiająca w ciepłym klimacie.

Kolacja (dîner) – to czas na bardziej złożone i bogate w smaku dania. Co zamówić? Biryani w maurytyjskim stylu jest doskonałym wyborem. To aromatyczny ryż basmati gotowany z przyprawami, mięsem (często kurczakiem lub rybą) i ziemniakami, a następnie zapiekany. Dla miłośników ryb, vindaye to pozycja obowiązkowa. To curry na bazie musztardy, octu i kurkumy, podawane najczęściej z kawałkami tuńczyka lub innej białej ryby. Na koniec, danie równie popularne na obiad i kolację, to bol renversé (odwrócona miska). To danie warstwowe, w którym na spodzie miski kładzie się warzywa i mięso w sosie, następnie ryż i wszystko przykrywa jajkiem sadzonym, które po odwróceniu na talerz staje się „czapką”.

Przyroda Reunionu i plaże Mauritiusu

Mauritius, Reunion | St. Gilles, St. Denis, Flic en Flac

Maurytyjska kuchnia – najpopularniejsze dania 

Dholl puri 

Co to jest dholl puri? To cienki, miękki, żółtawy placek pszenny, będący niekwestionowanym królem maurytyjskiego street foodu.

Jest to danie pochodzenia indyjskiego, sprowadzone na wyspę przez imigrantów, ale z czasem zaadaptowane i uznane za prawdziwie maurytyjski symbol kulinarny. Dlaczego jest tak popularne? Jest sprzedawane praktycznie na każdym rogu ulicy, będąc ulubionym wyborem na szybkie i tanie śniadanie lub obiad. Placek ten przygotowuje się z mąki pszennej i mielonego, gotowanego groszku (dholl), który jest dodawany do ciasta przed smażeniem. Podaje się go zwykle w parze (dwa placki) i faszeruje różnorodnymi dodatkami. Kluczowe jest nadzienie: zazwyczaj jest to wegetariańskie kari z fasoli (często groszek karri), chutney z pomidorów lub kolendry oraz achard (marynowane warzywa). Dholl puri, jest lekkie i łatwe do przenoszenia, dlatego stało się esencją życia ulicznego Mauritiusu. Ma delikatny, lekko słodkawy smak pszenicy, który doskonale komponuje się z pikantnym, aromatycznym farszem.

Gateau piment

Czym są gateau piment? To małe, chrupiące kuleczki lub placuszki z groszku, będące jedną z najpopularniejszych przekąsek na Mauritiusie. 

Głównym składnikiem tych placuszków jest żółty, rozłupany groszek (dholl), namaczany, mielony, a następnie mieszany z kluczowymi przyprawami i dodatkami, takimi jak świeże chili, cebula, kolendra i czasem kminek. Całość formuje się w małe kulki i smaży na głębokim oleju, ponieważ to nadaje im charakterystyczną chrupkość z zewnątrz. Choć są sprzedawane przez cały dzień, Maurytyjczycy najczęściej jedzą je na śniadanie, popołudniowy podwieczorek (jako gouter) lub po prostu jako szybką, tanią przekąskę prosto z ulicznego straganu. Stanowią one także popularny dodatek do kanapek lub dań z ryżem. Mają intensywny smak groszku i przypraw, z wyraźną, ale nie dominującą nutą pikantnego chili.

Maskareny

Mauritius, Reunion | St. Pierre, St. Gilles, Rodrigues, Grand Gaube

Bol renversé 

Co to jest bol renversé? Dosłownie „odwrócona miska”, to chińsko-maurytyjskie danie, będące połączeniem ryżu, mięsa (najczęściej kurczaka, wołowiny lub owoców morza) i warzyw, zwieńczone jajkiem sadzonym.

Skąd wzięła się nazwa bol renversé? Nazwa wynika ze sposobu podania: składniki są warstwowo układane w misce (najpierw warstwa mięsa i sosu, potem ryż, na wierzchu jajko sadzone), a następnie całość jest odwracana na talerz. W efekcie, sos spływa po ryżu, a jajko sadzone stanowi „czapkę” dania. Jak się przygotowuje bol renversé? Kluczem jest gęsty, aromatyczny sos na bazie sosu sojowego, ostrygowego, imbiru i czosnku, w którym dusi się wybrane mięso i chińskie warzywa, takie jak chouchou (kolczoch jadalny) lub grzyby. Po ułożeniu warstw i odwróceniu miski, otrzymuje się sycący i kompletny posiłek. Jak smakuje bol renversé? Jest to danie umami, pełne słono-słodkich, lekko pikantnych smaków, które doskonale łączą się z puszystym ryżem.

Mine frite

Czym jest mine frite? To maurytyjska wersja chińskiego chow mein (smażonego makaronu), będąca jednym z najbardziej popularnych i sycących dań obiadowych i kolacyjnych na wyspie. Danie to jest mocnym śladem obecności chińskiej społeczności na Mauritiusie.

Z czego składa się mine frite? Podstawą jest cienki, jajeczny makaron, smażony na woku w wysokiej temperaturze, co nadaje mu lekko chrupiącą teksturę. Do makaronu dodaje się białko (najczęściej kurczaka, krewetki lub wołowinę), drobno pokrojone warzywa (kapusta, marchew) i jajko. Całość jest doprawiana sosem sojowym, czosnkiem i imbirem. Dlaczego jest to ulubione danie? Mine frite jest uniwersalne; można je zamówić praktycznie wszędzie, od ulicznych stoisk po eleganckie restauracje. Smażenie na wysokiej temperaturze sprawia, że makaron jest gorący i świeży. Jak smakuje mine frite? Ma wyraźny, słony smak sosu sojowego, z nutami imbiru i czosnku, a chrupiące kawałki makaronu i warzyw sprawiają, że jest to danie o ciekawej teksturze.

Biryani

Co to jest biryani? Aromatyczne, warstwowe danie z ryżu, którego korzenie sięgają Indii, ale które na Mauritiusie zyskało swój unikatowy, lokalny charakter. Jest to danie odświętne, często serwowane podczas uroczystości, choć łatwo dostępne w lokalnych restauracjach.

Czym różni się maurytyjskie biryani od hinduskiego? W maurytyjskim biryani, ryż basmati (lub inny długoziarnisty) jest gotowany i mieszany z warstwami marynowanego mięsa (kurczak, kozina lub ryba), ziemniaków oraz mieszanki przypraw (szafran, kardamon, cynamon). Ważną cechą jest to, że danie jest często pieczone w szczelnie zamkniętym garnku, co pozwala na głębokie połączenie smaków. Jak się przygotowuje biryani? Mięso jest marynowane przez długi czas w jogurcie i przyprawach, a następnie razem z ryżem i ziemniakami jest warstwowo układane w garnku. Długi proces przygotowywania sprawia, że ryż jest puszysty, a mięso niezwykle delikatne, ponieważ wszystkie soki i aromaty zostają w naczyniu. Biryani jest bogate w smaku, aromatyczne i delikatnie pikantne. Szafran nadaje mu piękny, żółty kolor i ziemisty aromat.

Rougaille 

Czym jest rougaille? To jeden z filarów kuchni kreolskiej na Mauritiusie: pikantny gulasz na bazie pomidorów, stanowiący esencję smaków wprowadzonych przez francuskich kolonizatorów i zaadaptowanych do lokalnych warunków.

 Kluczowymi składnikami są świeże lub konserwowe pomidory, cebula, czosnek i imbir, a także świeża papryczka chili i liście tymianku. Rougaille może być wegetariański, ale najczęściej przygotowuje się go z kawałkami solonej ryby, kiełbasy lub krewetek. Jest to proste, codzienne danie, serwowane z dodatkiem ryżu i lentilles (gotowanej soczewicy). W efekcie, rougaille jest bardzo sycące i pożywne. Jest to jedno z najłatwiejszych do przygotowania dań, dlatego jest powszechne w domach maurytyjskich. Ma intensywnie pomidorowy, słodko-kwaśny smak, z wyraźną nutą czosnku, imbiru i świeżego tymianku. Jest pikantny dzięki dodatkowi chili.

Vindaye 

Vindaye to unikatowa odmiana maurytyjskiego curry, znacząco różniąca się od typowych dań na bazie śmietany lub jogurtu. Jest to danie inspirowane indyjskim vindaloo, ale maurytyjska wersja jest bardziej pikantna i ma wyraźne, octowe nuty.

Z czego składa się vindaye? Głównym składnikiem jest ryba (często tuńczyk), którą najpierw smaży się i odsącza. Następnie ryba jest marynowana i duszona w gęstej paście z musztardy, kurkumy, octu (co nadaje kwaśności), czosnku, imbiru oraz suszonego chili. Jest to danie o wyraźnym, słonecznym, żółtym kolorze, co zawdzięcza dużej ilości kurkumy. Ma bardzo wyrazisty, ostry i kwaśny smak, z mocną nutą musztardy i kurkumy.

Alouda

Co to jest Alouda? To wyjątkowo popularny, słodki i orzeźwiający napój mleczny, będący maurytyjskim odpowiednikiem indyjskiej faloody. Jest to idealne rozwiązanie na upalne dni, ponieważ działa chłodząco.

Napój ten to mieszanka schłodzonego mleka, lodu, aromatycznego syropu (zazwyczaj różanego lub waniliowego), oraz dwóch kluczowych składników: nasion bazylii azjatyckiej (lub nasion chia) oraz kawałków agar-agar (galaretki z wodorostów). Nasiona bazylii po namoczeniu pęcznieją i tworzą żelową otoczkę, dodając ciekawą teksturę. Najlepsza alouda jest sprzedawana przez ulicznych sprzedawców, zwłaszcza w okolicach targu w Port Louis. Jest to bardzo słodki, kremowy i orzeźwiający napój. Jego tekstura jest unikatowa: gładkie mleko kontrastuje z galaretowatymi kawałkami agar-agar i żelowymi nasionami bazylii.

Madagaskar z Aleją Baobabów i plaże Mauritiusu

Madagaskar, Mauritius | Anatananarivo, Morondava, Kirindy, Bekopaka, Le Morne

Mamy nadzieję, że poznane tu informacje pomogą Wam lepiej zrozumieć, skąd wzięła się maurytyjska różnorodność kulinarna i po jakie smaki warto sięgnąć, będąc na miejscu. Nie bójcie się próbować nowych rzeczy i podążać za zapachami unoszącymi się z ulicznych straganów czy rodzinnych restauracji. To właśnie dzięki nim poznacie Mauritius od najprawdziwszej strony – tej, która najlepiej opowiada o wyspie i jej mieszkańcach. Smacznej podróży!