Nurkowanie na Bali – co warto wiedzieć? Miejsca, które musicie zobaczyć!

Bali kusi jak egzotyczny sen – zielenią pól ryżowych, zapachem kadzideł unoszącym się znad świątyń i ciepłem tropikalnego słońca. To miejsce, gdzie codzienność miesza się z magią – gdzie spacer wąską uliczką w wiosce może zakończyć się nagle widokiem olśniewającego oceanu, a poranek przy dźwiękach gamelanu płynnie przechodzi w popołudnie pełne wodnych przygód. Bali to nie tylko kultura i krajobrazy, ale też prawdziwy raj dla miłośników głębin: ocean otaczający wyspę skrywa świat, który zachwyca bogactwem kolorów i form życia – jakby natura postanowiła tu stworzyć swój najdoskonalszy, podwodny obraz. Wody przyciągają rafami koralowymi tętniącymi życiem, ławicami srebrnych ryb migoczących w promieniach słońca i majestatycznymi mantami, które zdają się unosić w tańcu. Pływając wśród korali, spotkacie nie tylko małe, barwne rybki przypominające ruchome klejnoty, ale też stworzenia o niezwykłych kształtach i zachowaniach. Czasem w szczelinie skały wypatrzycie ciekawskiego żółwia, innym razem w otchłani zamajaczy ogromna sylwetka mola mola, ryby tak niezwykłej, że trudno uwierzyć w jej istnienie. Pod wodą czas traci znaczenie, a każdy ruch prowadzi ku nowemu odkryciu.

Balijskie skarby i dziewicze plaże Lomboku

Indonezja | Bali - Seminyak, Ubud, Sideman, Lombok

Nurkowanie na Bali – informacje praktyczne

Bali uchodzi za jeden z najlepszych nurkowych kierunków w Azji Południowo-Wschodniej: wody wokół wyspy pozostają ciepłe przez cały rok, osiągając średnio 27–29°C, a widoczność często przekracza 20 metrów, co sprawia, że można nurkować zarówno rekreacyjnie, jak i technicznie, bez względu na poziom doświadczenia.

Pod względem lokalizacji Bali oferuje dużą różnorodność. Na północnym wschodzie znajdują się Tulamben i Amed – regiony znane z łatwego dostępu do raf i łagodnych warunków, a dodatkowo w Tulamben znajduje się wrak statku USAT „Liberty”, leżący blisko brzegu, co czyni go dostępnym nawet dla początkujących. Amed z kolei przyciąga kolorowymi ogrodami koralowymi i licznymi gatunkami ryb rafowych. Na południowym wschodzie leżą wyspy Nusa Penida i Nusa Lembongan, słynące słyną z dużych mant, które można spotkać niemal przez cały rok, oraz rzadkich samogłowów (mola mola), pojawiających się w chłodniejszych miesiącach od lipca do października. Trzeba jednak pamiętać, że prądy są tam silne, a warunki wymagają większego doświadczenia. Zachodnia część Bali to Park Narodowy Bali Barat: Wyspa Menjangan, znajdująca się w jego granicach, znana jest z pionowych ścian koralowych i wyjątkowej przejrzystości wody, a miejsce to jest spokojniejsze i mniej oblegane, co sprzyja spokojnym, dłuższym nurkowaniom.

Na całej wyspie działa wiele centrów nurkowych, oferujących kursy, wypożyczenie sprzętu, organizację wyjazdów łodzią oraz transfery. Kursy zgodne z międzynarodowymi standardami PADI lub SSI można ukończyć na miejscu – szkolenie podstawowe trwa zazwyczaj 3–4 dni. Instruktorzy często posługują się angielskim, a w turystycznych rejonach także innymi językami. Sprzęt jest łatwo dostępny, jednak wielu nurków przywozi własne elementy, jak maska, automat oddechowy czy komputer nurkowy, aby mieć pewność co do dopasowania i stanu technicznego. W cenę wyjazdu łodzią zazwyczaj wliczony jest przewodnik, butla i balast. W przypadku nurkowań przy Nusa Penida i Nusa Lembongan zaleca się wcześniejszą rezerwację miejsc, gdyż liczba uczestników rejsów jest ograniczona.

Podczas nurkowania obowiązują zasady ochrony środowiska: nie wolno dotykać ani zabierać fragmentów rafy, karmić ryb czy zakłócać życia morskiego. Wiele centrów angażuje się w akcje sprzątania plaż i podwodnych obszarów, a turyści mogą w nich aktywnie uczestniczyć.

Warto pamiętać też, że Bali pozwala łączyć nurkowanie z innymi atrakcjami – po porannych zanurzeniach możecie odwiedzić świątynie, wybrać się na trekking po wulkanach, spróbować lokalnej kuchni czy odpocząć na plażach, dzięki czemu wyjazd staje się urozmaicony, łącząc sport, kulturę i relaks.

Kiedy najlepiej nurkować na Bali?

Bali zapewnia warunki do nurkowania przez cały rok, ale poszczególne regiony wyspy i sąsiadujących wysp mogą się różnić pod względem sezonowości, temperatury wody i widoczności. Najbardziej sprzyjający czas na wyjazd przypada od kwietnia do listopada, kiedy trwa pora sucha – w tym okresie morze jest spokojniejsze, przejrzystość wody w większości miejsc utrzymuje się w granicach 15–30 metrów, a woda jest wtedy ciepła, zazwyczaj między 27 a 29°C.

Na północnym wschodzie Bali, w rejonie Tulamben i Amed, warunki są stabilne niemal cały rok. Wrak USAT „Liberty” oraz okoliczne rafy są dostępne bez względu na sezon, a prądy morskie występują tu rzadko. Widoczność w porze suchej sięga 20–25 metrów, a w porze deszczowej spada do około 10–15 metrów, głównie z powodu spływu wód z lądu. Temperatura wody jest stała, około 28–29°C, dzięki czemu możecie tu planować nurkowania o każdej porze roku, szczególnie jeśli zależy Wam na łatwych, spokojnych miejscach.

Na południowym wschodzie, w okolicach Nusa Penida i Nusa Lembongan, sezonowość ma większe znaczenie. W miesiącach od lipca do października woda może się ochłodzić nawet do 22–24°C z powodu napływu zimnych prądów z głębin. To właśnie wtedy pojawiają się rzadkie samogłowy (mola mola), co przyciąga wielu nurków. Widoczność w tym rejonie jest najlepsza od maja do października i często przekracza 25 metrów, trzeba jednak pamiętać o silnych prądach, które w niektórych miejscach mogą być wyzwaniem nawet dla doświadczonych. Jeśli planujecie nurkować tu poza tym okresem, woda będzie cieplejsza (27–28°C), a prądy nieco łagodniejsze, ale szanse na spotkanie mola mola spadną.

Zachodnia część Bali, w szczególności Park Narodowy Bali Barat i Wyspa Menjangan, charakteryzuje się bardzo dobrą widocznością przez większość roku – zwykle 20–30 metrów. Najlepszy czas to miesiące suche, od kwietnia do października, gdy morze jest wyjątkowo spokojne. Temperatura wody utrzymuje się w granicach 28–29°C, a prądy są słabe, co sprzyja dłuższym, relaksacyjnym nurkowaniom. W porze deszczowej również można tu nurkować, choć woda w pobliżu wybrzeża bywa lekko mętna.

Południowe wybrzeże Bali, chociaż mniej popularne wśród nurków, zapewnia dobre warunki od maja do września. W tym czasie widoczność wynosi 15–20 metrów, a temperatura utrzymuje się na poziomie 27–28°C. Pora deszczowa przynosi większe fale i gorszą widoczność, co ogranicza atrakcyjność tego rejonu.

Jeżeli zależy Wam na jak najlepszych warunkach w całym regionie, planujcie podróż w miesiącach od maja do października – wtedy w większości miejsc panuje przejrzystość powyżej 20 metrów, morze jest spokojne, a temperatura wody komfortowa, z wyjątkiem okresowych ochłodzeń w rejonie Nusa Penida. Wybierając konkretny termin, warto wziąć pod uwagę, jakie gatunki chcecie zobaczyć – dla mant można przyjechać o każdej porze roku, ale dla mola mola najlepszy będzie środek sezonu suchego. Dzięki tej wiedzy łatwiej dopasujecie plan podróży na Bali do swoich oczekiwań, unikając niespodzianek związanych z pogodą i warunkami pod wodą.

Ile kosztuje nurkowanie na Bali?

Kiedy planujecie wakacje na Bali, a w głowie kiełkuje Wam pomysł zejścia pod wodę, naturalnie pojawia się pytanie: ile to będzie kosztować? Nurkowanie na tej indonezyjskiej wyspie ma niezwykle szeroki wachlarz cen, zależny od miejsca, liczby zanurzeń, rodzaju wyprawy i tego, czy chodzi o zwykłe nurkowanie rekreacyjne, czy o kurs z certyfikatem. Jeśli wybieracie popularne lokalizacje, takie jak Amed czy Tulamben, gdzie można zwiedzać słynny wrak USAT „Liberty”, typowy koszt dwóch nurkowań w ciągu dnia wynosi około 125 dolarów. Podobnie zapłacicie w Padang Bai, słynącym z Blue Lagoon, natomiast przy Gili Tepekong i Gili Mimpang ceny rosną do około 135 dolarów za dwa zanurzenia. Jeszcze wyżej plasują się całodniowe wyprawy na Nusa Penida, obejmujące trzy nurkowania w miejscach takich jak Manta Point czy Crystal Bay – tu powinniście przygotować się na wydatek rzędu 190–210 dolarów.

Jeśli wolicie tańsze opcje, możecie wybrać lokalne centra nurkowe, gdzie za dwa nurkowania w ciągu dnia zapłacicie około 67 dolarów, a za trzy – około 88 dolarów. Nocne nurkowanie to zwykle dodatkowy koszt około 41 dolarów. Na Nusa Lembongan jedno nurkowanie kosztuje mniej więcej 50 dolarów, ale w pakiecie sześciu lub ośmiu zanurzeń cena spada do około 45 dolarów za każde. Najbardziej budżetowe są nurkowania z brzegu z własnym sprzętem – wtedy pojedyncze zanurzenie może kosztować zaledwie 15–18 dolarów, choć do ceny trzeba czasem doliczyć transport łodzią, jeśli wybieracie miejsca oddalone od plaży.

Równie istotne są ceny kursów nurkowych. Jeśli chcecie jedynie spróbować, możecie wybrać program wprowadzający Discover Scuba Diving, który kosztuje około 160 dolarów i obejmuje podstawowe szkolenie oraz jedno lub dwa nurkowania z instruktorem. Pełny kurs Open Water Diver, pozwalający nurkować samodzielnie do głębokości 18 metrów, to wydatek rzędu 180–260 dolarów, w zależności od centrum i standardu szkolenia. Jeśli macie już podstawowy certyfikat i chcecie podnieść swoje umiejętności, kurs Advanced Open Water Diver to koszt podobny – około 180–260 dolarów. Kolejnym krokiem jest Rescue Diver, w którym uczycie się radzić sobie w trudnych sytuacjach pod wodą i pomagać innym nurkom – tutaj ceny wahają się między 200 a 250 dolarów.

Poza tym dostępne są liczne kursy specjalistyczne, takie jak nurkowanie głębokie, nurkowanie w prądach czy Nitrox, które kosztują zwykle od 80 do 180 dolarów. Wiele centrów oferuje też zniżki przy wykupieniu kilku specjalizacji lub łączeniu kursu z pakietem nurkowań rekreacyjnych. Warto pamiętać, że im więcej dni spędzacie w wodzie, tym niższy jest koszt pojedynczego zanurzenia – w pakietach dziesięciu nurkowań cena może spaść nawet do około 28 dolarów za jedno.

Mistyczne Bali i smoki z Komodo

Indonezja | Ubud, Flores, Komodo, Sanur

Podwodny świat Bali – co możecie spotkać pod wodą?

Wycieczka na Bali to doskonała okazja, żeby poznać podwodny świat tej niezwykłej wyspy, krainę o niezwykłym stopniu zróżnicowania – kiedy schodzicie pod wodę, już na niewielkiej głębokości możecie zobaczyć rafy koralowe pełne różnych gatunków ryb. W rejonach takich jak Amed czy Padang Bai spotkacie błazenki, papugoryby, pokolce oraz ławice żółtych rybek płynących w zwartej formacji. Rafy są gęsto porośnięte twardymi i miękkimi koralowcami, gąbkami i ukwiałami, co sprawia, że stanowią schronienie dla wielu organizmów.

W wodach wokół Bali często pojawiają się żółwie morskie. Możecie je spotkać zarówno w trakcie nurkowania, jak i podczas snorkelingu. Najczęściej są to żółwie zielone i szylkretowe, żerujące na rafach. W niektórych lokalizacjach istnieje szansa na zobaczenie większych zwierząt – mant olbrzymich o rozpiętości płetw dochodzącej do kilku metrów, a najlepsze warunki do ich obserwacji panują w rejonie wysp Nusa Penida i Nusa Lembongan, dokąd organizowane są codzienne wyprawy nurkowe. Bali to także dobre miejsce na spotkanie rekinów rafowych – zazwyczaj są to rekiny czarnopłetwe i białopłetwe, które nie stanowią zagrożenia dla człowieka, jeśli zachowacie ostrożność. W niektórych miejscach możecie natrafić również na barakudy, tuńczyki oraz napoleony – duże ryby o charakterystycznym wyglądzie.

Jedną z atrakcji dla nurków jest możliwość eksplorowania wraków. Najbardziej znany to wrak USAT „Liberty” w Tulamben. Znajduje się blisko brzegu, na głębokości od kilku do ponad 20 metrów, dzięki czemu jest dostępny także dla początkujących. Wrak porasta rafa, a jego wnętrze stało się siedliskiem wielu gatunków ryb, krewetek i innych organizmów.

Podczas nurkowania warto zwracać uwagę na małe stworzenia – Bali słynie z bogactwa tzw. makro życia. Możecie tu zobaczyć koniki morskie, ślimaki nagoskrzelne o intensywnych kolorach, małe kraby czy krewetki modliszkowe. Ciekawą opcją są także nocne nurkowania: po zmroku na rafach pojawiają się gatunki, które w dzień trudno dostrzec – np. kraby pustelniki, kalmary, ośmiornice czy drapieżne ryby. Nocna fauna i zmieniony krajobraz rafy pozwalają spojrzeć na ten sam teren z zupełnie innej perspektywy.

Warunki pod wodą wokół Bali różnią się w zależności od lokalizacji i pory roku. W niektórych miejscach prądy są silne, co sprzyja obserwacji dużych ryb pelagicznych, ale wymaga większego doświadczenia. Woda jest zazwyczaj ciepła, choć w rejonach takich jak Nusa Penida mogą występować chłodniejsze prądy, zwłaszcza w sezonie od lipca do października.

Najlepsze miejsca do nurkowania na Bali

Nusa Penida

Nusa Penida to wyspa położona na południowy wschód od Bali, jedno z najpopularniejszych miejsc nurkowych w regionie. Wyróżnia się doskonałą przejrzystością wody (często ponad 20–30 metrów), bogactwem podwodnego życia i różnorodnymi warunkami nurkowania – od spokojnych raf po miejsca z silnymi prądami. To świetny kierunek dla osób, które chcą połączyć nurkowanie rekreacyjne z odrobiną wyzwań.

Najbardziej znanym punktem jest Manta Point, gdzie niemal przez cały rok można spotkać manty. Nurkując tu, macie dużą szansę zobaczyć je w trakcie żerowania lub korzystania z tzw. stacji czyszczących. Inną atrakcją sezonową jest obserwacja mola mola (samogłowa), który pojawia się zazwyczaj między lipcem a październikiem na głębokości około 20–30 metrów. To jedno z niewielu miejsc na świecie, gdzie można spotkać ten gatunek podczas nurkowania rekreacyjnego.

Popularne miejsca nurkowe to także Crystal Bay – znana z przejrzystej wody i występowania mola mola, a także Toyapakeh, z bogatą rafą i silniejszymi prądami. Spotkacie tu żółwie, rekiny rafowe, ławice barakud, papugoryby i liczne gatunki koralowców. Rafy wokół wyspy są w bardzo dobrym stanie, a prądy sprzyjają dużemu zagęszczeniu życia.

Należy jednak pamiętać, że Nusa Penida to akwen wymagający od nurków dobrej kontroli pływalności i świadomości pracy w prądach. Część miejsc nadaje się dla początkujących, ale wiele lokalizacji lepiej eksplorować z większym doświadczeniem lub z lokalnym przewodnikiem, który dobrze zna dynamikę prądów. Temperatura wody może być zaskakująco niska – zwłaszcza w sezonie mola mola spada nawet do 18–20°C – dlatego warto mieć piankę o grubości 5 mm.

Logistyka jest prosta – na Nusa Penidę dostaniecie się promem z Bali (z Sanur, Padang Bai lub Kusamba). Na miejscu działa wiele centrów nurkowych oferujących zarówno pojedyncze nurkowania, jak i kilkudniowe pakiety. Zazwyczaj nurkuje się z łodzi, co umożliwia szybki dostęp do różnych miejsc wzdłuż zachodniego i południowego wybrzeża.

Tulamben

Tulamben to niewielka miejscowość na północno-wschodnim wybrzeżu Bali, gdzie możecie nurkować praktycznie codziennie, bez konieczności rejsów łodzią, a jednocześnie cieszyć się bogactwem podwodnego świata. W Tulamben większość nurkowań zaczynacie bezpośrednio z plaży, co oznacza łatwą logistykę i możliwość wykonania kilku nurkowań dziennie w komfortowych warunkach.

Największą atrakcją jest bez wątpienia wrak USAT „Liberty” – amerykańskiego transportowca z czasów II wojny światowej, zatopionego w 1942 roku. Wrak leży blisko brzegu, na głębokości od około 5 do 30 metrów, co czyni go dostępnym zarówno dla początkujących, jak i doświadczonych nurków. Podczas eksploracji możecie wpłynąć w jego wnętrze, zobaczyć porośnięte koralami konstrukcje i spotkać setki ryb – od dużych napoleonów, przez żółwie, po stada papugoryb. Wczesnym rankiem często pojawiają się tu barakudy i szczupaki w imponujących ławicach, a przy odrobinie szczęścia spotkacie także żarłacze rafowe.

Oprócz wraku, Tulamben zapewnia kilka innych, bardzo interesujących miejsc nurkowych. Drop Off to stroma ściana opadająca w głąb, pełna gorgonii, miękkich korali i kryjówek dla rozmaitych gatunków. Coral Garden to z kolei płytsze, kolorowe miejsce idealne do spokojnych nurkowań lub snorkelingu – pełne makro życia, ukwiałów z błazenkami i niewielkich sztucznych raf. Miłośnicy fotografii makro będą zachwyceni – Tulamben słynie z możliwości obserwacji koników morskich, krewetek modliszkowych, ośmiornic, ryb żabnicokształtnych i wielu innych rzadkich gatunków.

Ogromną zaletą Tulamben jest to, że możecie nurkować tutaj o każdej porze dnia, a nawet w nocy. Nocne nurkowania na wraku „Liberty” to zupełnie inne doświadczenie – spokojne, z możliwością obserwacji polujących murenek, krabów i krewetek. Woda jest zazwyczaj spokojna, widoczność dobra (15–25 metrów), a prądy rzadkie i łagodne, co czyni to miejsce przyjaznym także dla mniej doświadczonych nurków.

Baza noclegowa w Tulamben jest dobrze dostosowana do potrzeb nurków – wiele hoteli i ośrodków znajduje się tuż przy plaży, z własnymi centrami nurkowania, dzięki czemu wystarczy kilkadziesiąt kroków, by znaleźć się w wodzie. Ceny nurkowań są przystępne, a lokalni przewodnicy świetnie znają każdy centymetr dna, pomagając Wam odkrywać nawet te najmniejsze, dobrze ukryte stworzenia.

Wakacje w Indonezji – plażowanie i kulturowa stolica Bali

Indonezja | Nusa Dua, Ubud, Jimbaran

Amed i Jemeluk

Amed i Jemeluk na wschodnim Bali to jedne z najlepszych miejsc do nurkowania z brzegu w tej części wyspy. Woda jest tu spokojna, widoczność zwykle bardzo dobra, a wejścia do wody łatwe, co sprawia, że to świetna lokalizacja zarówno dla początkujących, jak i bardziej doświadczonych nurków. Na miejscu działa wiele centrów nurkowych, a większość punktów nurkowych jest w zasięgu krótkiego przepłynięcia łodzią lub nawet kilkudziesięciu metrów od plaży.

Plaża Jemeluk to rozległa, łagodnie opadająca rafa z szerokim zakresem głębokości – od płytkich fragmentów idealnych do długiego nurkowania rekreacyjnego, po głębsze partie dla tych, którzy chcą zejść niżej. Znajdziecie tu duże kolonie korali twardych i miękkich, wachlarze gorgonii oraz bogate życie rybne – od małych, kolorowych błazenków po ławice większych gatunków. W wielu miejscach teren opada w formie rafy schodzącej stopniowo, co pozwala na spokojną eksplorację i wygodne planowanie profilu nurkowania. W Jemeluk można również zobaczyć podwodne instalacje artystyczne – rzeźby, które w ciągu lat stały się siedliskiem dla ryb i bezkręgowców, ciekawy element urozmaicający nurkowanie i dobra okazja do ćwiczeń fotograficznych. Przy odrobinie szczęścia, nawet na płytszych partiach, spotkacie murenę, żółwia czy skrzydlicę.

Amed oferuje różnorodne warunki nurkowe. Znajdziecie tu rafy, piaszczyste dna idealne do nurkowania makro oraz miejsca z nieco większym prądem, które przyciągają większe gatunki ryb. Popularny jest tzw. muck diving – nurkowanie na piaszczystych odcinkach, gdzie można wypatrzyć rzadziej spotykane stworzenia, takie jak koniki morskie, żabnice czy ośmiornice. To świetny teren do nauki wyszukiwania małych organizmów i doskonalenia umiejętności pracy z aparatem w trybie makro.

Zaletą Amed i Jemeluk jest łatwa logistyka – większość miejsc można odwiedzić w krótkim czasie, a przerwy powierzchniowe spędza się wygodnie w bazie lub w lokalnych kawiarniach z widokiem na morze. Sprzęt można bez problemu wypożyczyć na miejscu, a obsługa w centrach nurkowych jest przyzwyczajona do pracy zarówno z osobami po kursach podstawowych, jak i z nurkami technicznymi.

Pod względem bezpieczeństwa i komfortu nurkowania obszar ten wypada bardzo dobrze – warunki są przewidywalne, fale niewielkie, a prądy najczęściej słabe. W sezonie suchym (kwiecień – październik) widoczność potrafi przekraczać 20 metrów, co pozwala w pełni docenić bogactwo rafy i życie morskie.

Secret Bay (Gilimanuk)

Secret Bay w Gilimanuk to jedno z najbardziej niezwykłych miejsc nurkowych na Bali, które przypadnie Wam do gustu, jeśli fascynuje Was makro i poszukiwanie rzadkich, nietypowych stworzeń. Położona w północno-zachodniej części wyspy, tuż obok terminalu promowego łączącego Bali z Jawą, zatoka ma około 2 kilometry szerokości i jest płytka – średnia głębokość to 3–12 metrów. Nurkowania zaczynają się zwykle od brzegu, a w pobliżu znajdziecie podstawową infrastrukturę – prysznice, przebieralnie, zbiorniki do płukania sprzętu oraz mały warung, w którym możecie ogrzać się kawą po nurkowaniu w chłodnej wodzie. Secret Bay to typowy muck dive, więc zamiast koralowych ogrodów czeka na Was dno z czarnego piasku, mułu i porostów trawy morskiej. Nie brzmi to spektakularnie? Tylko do momentu, gdy zaczniecie dostrzegać życie ukryte w tej pozornie pustej scenerii. Spotkacie tu żabnice, koniki morskie, ghost pipefish (promieniopłetwe), ryby brzytwy, iglicznie, ośmiornice mimiczne, żabnicokształtne, kolorowe nagoskrzelne, a także rzadkie skorpeny, rozdymkokształtne, węże morskie i drobne krewetki. W nocy możecie trafić na wieloszczeta bobbit worm, którego przewodnicy czasem wabią kawałkiem grillowanej ryby.

Warunki w Secret Bay są specyficzne – prąd z Cieśniny Bali potrafi być silny, sięgając nawet 7 węzłów, dlatego nurkowania najlepiej planować przy przypływie lub wysokim stanie morza, kiedy widoczność jest najlepsza i może dochodzić do 15–20 metrów, choć zazwyczaj utrzymuje się w granicach 5–15 metrów. Temperatura wody jest niższa niż na wielu innych miejscach Bali – zazwyczaj 23–25°C – dlatego pianka 5 mm będzie dobrym wyborem. Secret Bay jest płytka i pozbawiona falowania, co sprawia, że nadaje się również dla początkujących, o ile potraficie dobrze kontrolować pływalność, żeby nie wzburzyć mułu i nie utracić widoczności.

To miejsce zachwyci szczególnie miłośników fotografii podwodnej – czarne tło piasku pięknie kontrastuje z barwnymi stworzeniami, a ich różnorodność gwarantuje, że każde nurkowanie będzie inne. Możecie spędzić tu długie minuty, obserwując pojedynczy fragment dna, bo zawsze znajdzie się tam coś nowego: maleńka krewetka na ukwiale, ryba o kształcie nieruchomej gałązki trawy czy nagoskrzelny w odcieniach, jakich wcześniej nie widzieliście. Secret Bay można odwiedzać przez cały rok, ale najlepsze efekty daje planowanie wejścia w momencie przypływu, gdy świeża woda przynosi bogactwo planktonu i ożywia cały podwodny mikroświat. Jeśli chcecie poznać Bali od zupełnie innej strony – nie tej pocztówkowej, rafowej – to nurkowanie tutaj będzie prawdziwą przygodą i fotograficznym rajem, w którym każde spojrzenie pod maską kryje nową niespodziankę.

Padang Bai (Blue Lagoon)

Padang Bai, a w szczególności Blue Lagoon, to jedno z najbardziej rozpoznawalnych miejsc nurkowych na wschodnim wybrzeżu Bali, położone w niewielkim, portowym miasteczku. Znajduje się zaledwie około półtorej godziny jazdy samochodem od Denpasar i niespełna godzinę od Ubud, co sprawia, że łatwo tu dotrzecie, nawet jeśli planujecie jednodniowy wypad. Samo Padang Bai znane jest z promów odpływających na Lombok i wyspy Gili, ale dla nurków i snorkelerów prawdziwą atrakcją jest niewielka zatoka Blue Lagoon, oddalona o kilka minut spacerem lub krótką jazdę skuterem od centrum. To miejsce wyjątkowo kameralne — plaża jest mała, otoczona skałami i palmami, a turystów jest tu zwykle znacznie mniej niż w popularnych kurortach południa Bali.

Pod wodą Blue Lagoon zachwyca od pierwszego spojrzenia. Rafa zaczyna się bardzo blisko brzegu, więc nie musicie przepływać długiego dystansu, by znaleźć się wśród korali. Znajdziecie tu zarówno twarde, jak i miękkie koralowce w dobrym stanie, które tworzą naturalny labirynt pełen życia. Na płytszych partiach możecie zobaczyć błazenki skrywające się w ukwiałach, rogatnice, skrzydlice, iglicznie czy rogatnice. Przy odrobinie szczęścia natkniecie się na żółwia zielonego lub szylkretowego, który leniwie żeruje między koralami. W miejscach z odrobinę większą głębokością możliwe są spotkania z murenami, żabnicami, a nawet niewielkimi rekinami rafowymi.

Widoczność w Blue Lagoon waha się zazwyczaj między 10 a 20 metrów, ale przy spokojnym morzu potrafi sięgać nawet 25 metrów. Woda jest ciepła — zazwyczaj ma od 27 do 29°C — więc cienka pianka 3 mm w zupełności wystarczy, a niektórzy decydują się na nurkowanie w krótkim skafandrze. Warunki są na ogół spokojne, szczególnie w samej lagunie, co czyni to miejsce doskonałym dla początkujących nurków oraz osób rozpoczynających przygodę ze snorkelingiem. Trzeba jednak pamiętać, że przy zmianie pływów mogą pojawić się silniejsze prądy, szczególnie bliżej wyjścia z zatoki, dlatego zawsze warto nurkować z lokalnym przewodnikiem, który zna specyfikę tego miejsca.

Blue Lagoon to również dobre miejsce na nurkowanie nocne. Po zmroku rafa ożywa w zupełnie inny sposób — wychodzą wtedy kraby, krewetki, kalmary i ślimaki nagoskrzelne w intensywnych kolorach. To zupełnie inny wymiar eksploracji, idealny dla tych, którzy chcą zobaczyć życie rafy w nocnym wydaniu.

Do Blue Lagoon możecie dostać się bezpośrednio z plaży, ale wielu lokalnych operatorów organizuje krótkie rejsy łodzią, dzięki czemu łatwo dotrzecie również do pobliskich miejsc nurkowych, takich jak Tanjung Jepun. Warto połączyć te dwa miejsca w jednym dniu, aby zobaczyć większą różnorodność podwodnego świata.

Wyspa Menjangan

Wyspa Menjangan to punkt obowiązkowy, jeśli zależy Wam na krystalicznej wodzie, świetnej widoczności i spektakularnych ścianach rafowych. Znajduje się w północno-zachodniej części wyspy, w obrębie Parku Narodowego Bali Barat. Dojazd wymaga trochę czasu, ale warto — z południa Bali podróż samochodem zajmuje około 4–5 godzin, z Ubud około 3–4 godzin, a z Loviny lub Pemuteranu do punktu startowego dopłyniecie już w kilkanaście minut łodzią. Najczęściej wypływa się z miasteczka Labuan Lalang lub z plaży w Pemuteran, gdzie czekają lokalne łodzie nurkowe.

Pod względem nurkowym Menjangan słynie przede wszystkim z imponujących ścian rafowych, które miejscami opadają nawet na 40 metrów. Możecie liczyć na widoczność rzędu 20–30 metrów przez większość roku, co pozwala podziwiać krajobraz w całej okazałości. Ściany porośnięte są gąbkami, wachlarzami gorgonii i miękkimi koralowcami, w których kryją się setki gatunków ryb. Spotkacie tu błazenki, papugoryby, skrzydlice, tuńczyki, barakudy, a czasami także żółwie zielone i szylkretowe. Przy odrobinie szczęścia zobaczycie orlenie lub manty, które pojawiają się w okolicy.

Miejsca nurkowe wokół wyspy są zróżnicowane — od płytkich lagun idealnych dla początkujących po strome ściany i miejsca z delikatnymi prądami, które pozwalają na spokojne dryfowanie wzdłuż rafy. Jednym z popularniejszych punktów jest tzw. Eel Garden, gdzie na piaszczystym dnie falują setki węgorzowatych ryb wychylających się z nor. Innym ciekawym miejscem jest Anchor Wreck, wrak niewielkiej łodzi z czasów II wojny światowej, porośnięty koralowcami i zamieszkany przez liczne morskie stworzenia.

Warunki w Menjangan są zazwyczaj bardzo sprzyjające — woda ma temperaturę 27–30°C, a prądy są łagodne, co czyni to miejsce doskonałym zarówno na pierwsze nurkowania w życiu, jak i na spokojne, relaksujące wyprawy dla doświadczonych nurków. Brak dużej zabudowy turystycznej w okolicy sprawia, że woda jest tu wyjątkowo czysta, a rafy są w świetnym stanie.

Na Menjangan nie ma hoteli ani restauracji, bo cała wyspa jest chroniona. Wyprawa zawsze odbywa się w formie jednodniowego wyjazdu — zabiera się ze sobą wodę, prowiant i cały sprzęt. Operatorzy nurkowi w Pemuteran czy Lovinie organizują pełny transport, sprzęt, przewodnika oraz pozwolenia wymagane przez park narodowy.

Podczas nurkowania w Menjangan możecie liczyć na spokojne tempo i czas, by naprawdę przyjrzeć się szczegółom rafy. Mnogość gatunków, świetna widoczność i różnorodność miejsc nurkowych sprawiają, że nawet jeśli spędzicie tu kilka dni, wciąż będziecie odkrywać coś nowego.

Rodzaje nurkowania

Nurkowanie z mantami i samogłowami (mola mola)

Bali to jedno z niewielu miejsc na świecie, gdzie w ciągu jednego dnia możecie zobaczyć zarówno majestatyczne manty, jak i rzadkie samogłowy oceaniczne, czyli mola mola. Manty spotkacie przede wszystkim wokół wyspy Nusa Penida, a dokładniej w miejscach takich jak Manta Point czy Manta Bay. Te ogromne płaszczki, których rozpiętość skrzydeł sięga nawet 4–5 metrów, krążą powoli nad stacjami czyszczącymi, gdzie mniejsze rybki usuwają im pasożyty i martwy naskórek. Widok mant sunących majestatycznie w przejrzystej wodzie to doświadczenie, którego się nie zapomina — możecie je obserwować z bliska, zachowując bezpieczny dystans, aby ich nie stresować.

Samogłowy oceaniczne (mola mola) to zupełnie inny rodzaj spotkania. Te ogromne, nieco dziwacznie wyglądające ryby potrafią ważyć ponad tonę i mierzyć do 3 metrów długości. Ich ciało jest spłaszczone bocznie, z charakterystycznymi dużymi płetwami grzbietową i brzuszną. Występują w głębokich wodach, ale w okolicach Bali — szczególnie przy Nusa Penida i Nusa Lembongan — wynurzają się w miesiącach od lipca do października, kiedy temperatura wody spada do około 18–22°C. Podczas tych chłodniejszych miesięcy mola mola podpływają bliżej raf, aby dać się oczyścić mniejszym rybom, a wtedy nurkowie mają szansę zobaczyć je z bliska.

Takie nurkowania wymagają trochę doświadczenia — często odbywają się na większych głębokościach (25–40 m) i w miejscach, gdzie mogą pojawić się silniejsze prądy. Widoczność w rejonach mant i mola mola sięga zwykle 15–30 metrów, co daje idealne warunki do fotografii podwodnej, musicie jednak być przygotowani na chłodniejszą wodę w sezonie mola mola, dlatego warto mieć piankę 5 mm lub nawet suchy skafander, jeśli szybko marzniecie.

Największą zaletą nurkowania z mantami i samogłowami jest to, że każde spotkanie jest inne — czasem manty podpływają bardzo blisko, czasem widzicie je z daleka, a mola mola potrafią pojawić się znienacka i zniknąć po kilkudziesięciu sekundach. To typ nurkowania, w którym liczy się cierpliwość, odpowiednie warunki i odrobina szczęścia, ale nagroda jest naprawdę wyjątkowa.

Nurkowanie wrakowe – USAT „Liberty” (Tulamben)

Wrak USAT „Liberty” w Tulamben to jedna z największych podwodnych atrakcji Bali i jeden z najłatwiej dostępnych wraków na świecie. Ten amerykański transportowiec został storpedowany w 1942 roku przez japońską łódź podwodną. Początkowo osiadł na plaży, ale w 1963 roku, po erupcji wulkanu Agung, osunął się do morza, gdzie leży do dziś na głębokości od kilku do około 30 metrów. To miejsce jest idealne zarówno dla początkujących, jak i doświadczonych nurków. Do wraku wchodzi się prosto z plaży z czarnym, wulkanicznym piaskiem i już na 5–10 metrach zaczynają się pierwsze elementy konstrukcji. Wrak jest porośnięty koralowcami, gąbkami i pełen życia — spotkacie tu ławice snapperów, ryby nietoperzowe, żółwie, a w szczelinach mureny i krewetki. Dzięki swojej lokalizacji i łagodnym warunkom to idealne miejsce na nocne nurkowanie. Po zmroku wrak wygląda zupełnie inaczej — wychodzą ośmiornice, kalmary, a także liczne ślimaki nagoskrzelne. Widoczność w Tulamben wynosi zwykle 10–20 m, a temperatura wody to 27–29°C przez większość roku.

Nurkowanie na USAT „Liberty” to świetna okazja, by połączyć eksplorację wraku z obserwacją rafy, bez konieczności korzystania z łodzi. Wiele osób wraca tu kilkukrotnie, bo wrak jest na tyle duży, że nie da się go zobaczyć w całości podczas jednego zejścia.

Muck diving – poszukiwanie rzadkich stworzeń

Bali to raj dla fanów muck divingu, szczególnie w miejscach takich jak Seraya, Puri Jati czy niektóre rejony Tulamben. Muck diving oznacza nurkowanie nad piaszczystym lub mulistym dnem, gdzie na pierwszy rzut oka nie dzieje się wiele, ale przy uważnym spojrzeniu odkryjecie niezwykłe, często rzadkie stworzenia. W takich miejscach możecie spotkać koniki morskie, żabnice, ośmiornice kokosowe i mimiczne, krewetki modliszkowe, ślimaki nagoskrzelne w jaskrawych kolorach, a także maleńkie ryby mandaryny. To typ nurkowania idealny dla fotografów makro i osób, które lubią wolne tempo i skupienie na szczegółach.

Warunki są zwykle łatwe — mało prądów, płytkie zejścia (często 5–15 m), a widoczność może być mniejsza niż na rafach (5–15 m). Muck diving nie polega na spektakularnych krajobrazach, tylko na polowaniu wzrokiem na coś niezwykłego. Często pracuje się w parach z przewodnikiem, który zna teren i potrafi wypatrzyć miniaturowe stworzenia ukryte w piasku. Na Bali muck diving ma dodatkowy atut — wiele miejsc jest dostępnych bezpośrednio z brzegu, więc możecie zrobić kilka nurkowań dziennie bez długich transferów łodzią. To świetny sposób, żeby poszerzyć portfolio zdjęć i zobaczyć zwierzęta, których nie znajdziecie na rafach Nusa Penida czy Menjangan.

Nurkowanie w prądach

Niektóre lokalizacje na Bali słyną z mocnych prądów, a nurkowanie tam to zupełnie inne doświadczenie. Najbardziej znane są okolice Nusa Penida i Nusa Lembongan, zwłaszcza miejsca takie jak Crystal Bay, Blue Corner czy Toyapakeh. Tu prądy mogą być zmienne, a czasem naprawdę silne, co wymaga doświadczenia w nurkowaniu dryfowym (drift diving). W prądach często spotyka się większe ryby — tuńczyki, barakudy, rekiny rafowe, a także manty czy mola mola w odpowiednim sezonie. Prąd niesie Was wzdłuż rafy bez konieczności używania płetw, a Wy możecie podziwiać mijający krajobraz niczym w podwodnym kinie.

To nurkowanie wymaga dobrego opanowania pływalności i komfortu w szybszym tempie. Trzeba zwracać uwagę na przewodnika, bo prądy mogą się zmieniać i czasem pojawiają się tzw. prądy zstępujące. Sprzęt warto mieć dobrze zabezpieczony, a aparat czy kamerę na krótkim uchwycie, żeby nic nie przeszkadzało w swobodnym poruszaniu się. Najlepsze jest to, że prądy często niosą czystą, chłodniejszą wodę, co poprawia widoczność nawet do 30 m i przyciąga duże zwierzęta. To świetna opcja, jeśli szukacie adrenaliny i kontaktu z gatunkami pelagicznymi.

Nurkowanie na ściankach (wall diving)

Bali zapewnia kilka miejsc do świetnego wall divingu, czyli nurkowania wzdłuż stromych ścian rafowych, opadających nawet na kilkadziesiąt metrów. Najlepszym przykładem jest Wyspa Menjangan, gdzie ściany porośnięte gąbkami, wachlarzami gorgonii i miękkimi koralowcami ciągną się setkami metrów. Nurkowanie na ściankach daje niezwykłe poczucie przestrzeni — po jednej stronie macie pełną życia rafę, po drugiej otwartą głębię. Możecie obserwować ławice ryb, żółwie, a czasem manty lub rekiny. Dzięki dużej głębokości blisko ściany możliwe jest zobaczenie gatunków, które rzadziej pojawiają się na płytkich rafach. Warunki są zwykle spokojne, choć zdarzają się prądy. Widoczność w miejscach takich jak Menjangan sięga często 25–30 m, a temperatura wody to komfortowe 27–29°C, dzięki czemu możecie spokojnie dryfować wzdłuż ściany, obserwując szczegóły — od mikroskopijnych ślimaków nagoskrzelnych po duże ryby pelagiczne przemykające w toni.

Wall diving to dobry wybór zarówno dla początkujących, jak i zaawansowanych — różnica tkwi w tym, jak głęboko chcecie schodzić. Doświadczeni nurkowie mogą eksplorować głębsze partie, a początkujący cieszyć się bogactwem życia na płytszych odcinkach.

Ekskluzywna podróż na Bali i dziewiczą Sumbę

Indonezja | Ubud, Sumba, Nusa Dua

Podczas nurkowania na Bali odkryjecie miejsca, które zachwycą nawet najbardziej wymagających – od kolorowych raf po wraki skrywające historie. Warto zobaczyć je na własne oczy, bo żadna relacja ani zdjęcie nie odda w pełni tego, co poczujecie pod wodą. Wskakujcie więc do wody i przekonajcie się sami, dlaczego Bali jest nurkowym eldorado!