Co trzeba wiedzieć o szczepieniach przed wakacjami za granicą?

Lazurowy odcień morza, biel piasku, głęboka zieleń drzew – to wszystko co roku przyciąga wiele turystów w najdalsze zakątki świata. Jednak oprócz chęci podróżowania, poznawania odmiennej przyrody i kultury – pojawia się obawa przed zachorowaniem. W poniższym artykule znajdziecie najważniejsze informacje o tym, jak chronić swoje zdrowie na zagarnicznych wyjazdach.

 Szczepienia przed wyjazdem za granicę

Strach przed zachorowaniem na zagranicznej wycieczce jest uzasadniony, ponieważ w różnych częściach świata występują wirusy i bakterie, na które nasz, europejski organizm nie jest uodporniony. W niektórych częściach świata rozporzestrzenianiu się chorób zakaźnych mogą sprzyjać m.in. warunki sanitarne czy niewystarczająca opieka medyczna. Dlatego dobrym rozwiązaniem (a niekiedy obowiązkowym warunkiem wyjazdu) jest zaszczepienie się przeciwko chorobom popularnym w danym terenie.

Dlaczego warto się zaszczepić?

Może nam się wydawać, że powzięte przez nas środki ostrożności będą wystarczające i nie zarazimy się przebywając na wakacjach. Rzeczywistość jednak często różni się od naszych przewidywań. Szczepionka przeciwko określonym chorobom zakaźnym działa na nasz układ odpornościowy i tworząc tym samym naturalną barierę przed groźnymi wirusami i bakteriami. Dodatkowym atutem szczepień jest ich długi czas działania.

Kiedy zaszczepić się przed podróżą?

Jeśli planujesz wyjazd poza kraje europejskie, szczególnie Azji, Afryki, Ameryki Południowej i Środkowej, powinnieneś zgłosić się do lekarza na 8 tygodni przed wyjazdem (minimalny czas to 4 tygodnie, jednak warto to zrobić wcześniej). Informacje na temat obowiązkowych i zalecanych szczepień można uzyskać w każdym punkcie szczepień.

Gdzie się zaszczepić?

Światowa Organizacja Zdrowia zniosła obowiązek autoryzacji punktów szczepień, dlatego przed wyjazdem możemy zaszczepić się w każdej placówce oferującej takie szczepienia. Są to przede wszystkim stacje sanitarno-epidemiologiczne i inne wyspecjalizowane punkty szczepień znajdujące się w każdym województwie i większym mieście. Adresy ośrodków można znaleźć na stronie Głównego Inspektoratu Sanitarnego.

Miejsca szczepień w niektórych miastach Polski to m.in.:

• Wrocław – Punkt Szczepień przy Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej (ul. Składowa 1/3); NZOZ Wojewódzki Ośrodek Medycyny Pracy (ul. Oławska 15)
• Kraków – Międzynarodowy Punkt Szczepień „Przylądek Zdrowia” (ul. Prądnicka 76), Ośrodek Medycyny Podróży i Szczepień Profilaktycznych przy Szpitalu Uniwersyteckim w Krakowie (ul. Śniadeckich 5)
• Warszawa – CM POLMED (ul. Puławska 410 A), Wojewódzki Szpital Zakaźny (ul. Wolska 37), Centrum Szczepień Centralnego Szpitala Klinicznego MSWiA (ul. Wołoska 137)
• Gdańsk – Centrum Medyczne LUX MED (ul. Jana Pawła II 7), Uniwersyteckie Centrum Medycyny Morskiej i Tropikalnej (ul. Powstania Styczniowego 9b)
• Poznań – Punkt Szczepień w Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej (Os. Przyjaźni 118), Centrum Medyczne „Polmed” (ul. Górecka 1)

Szczepienia obowiązkowe

Jedynym szczepieniem obowiązkowym, według obowiązujących przepisów międzynarodowych, jest szczepienie przeciwko żółtej gorączce (żółtej febrze). Szczepionka ta powinna być podana minimum 10 dni przed wyjazdem. Obowiązuje 1 dawka podskórna, a odporność utrzymuje się przez wiele lat. Jedynym przeciwwskazaniem podania jest ciąża, dlatego kobietom ciężarnym odradza się wyjazd do niektórych krajów tropikalnych.

Szczepienie jest warunkiem wjazdu do części krajów Afryki i Ameryki Południowej. Jego brak może skutkować nie wpuszczeniem do kraju, przymusowym szczepieniem lub kwarantanną na własny koszt.

Szczepienie przeciwko żółtej gorączce jest obowiązkowe w:

Angoli, Beninie, Burkina Faso, Burundi, Gabonie, Ghanie, Gwatemali, Kamerunie, Kongo, Liberii, Mali, Nigerze, Republice Środkowoafrykańskiej, Rwandzie, Sierra Leone, Tanzanii, Togo, Wybrzeżu Kości Słoniowej, Wyspach Św. Tomasza i Książęcej.

Ponadto niektóre kraje narzucają podróżnym obowiązek wykonania innych szczepień. Do takich krajów należy np. Arabia Saudyjska, gdzie obowiązkowe jest szczepienie przeciwko chorobie meningokowej. Wymagana jest 1 dawka szczepionki podana przynajmniej dwa tygodnie przed wyjazdem, odporność utrzymuje się przez wiele lat.

Szczepienia zalecane

Efektem konsultacji z lekarzem powinna być lista szczepień zalecanych przy wyjeździe do danego kraju. Szczepienia te są ustalane według wielu czynników: najważniejszym z nich jest ryzyko wystąpienia danej choroby w miejscu, do którego się wybieramy, istotne są także czynniki indywidualne, takie jak stan zdrowia, w tym choroby przewlekłe.

Do najczęściej zalecanych szczepień zalicza się szczepionki przeciwko WZW typu A i B, błonicy, durowi brzusznemu, poliomyelitis, wściekliźnie.

Kiedy się zaszczepić i jak długo utrzymuje się odporność?

• WZW typu A: szczepienie od 2 do 4 tygodni przed wyjazdem, dawka przypominająca podawana jest w ciągu 6-12 miesięcy od pierwszego szczepienia; zapewnia odporność wieloletnią
• WZW typu B: szczepienie obejmuje trzy dawki według schematu 0-1-6 miesięcy, dwie dawki należy przyjąć 2 tygodnie przed wyjazdem zagranicę; odporność utrzymuje się do 15 lat
• Błonica, poliomyelitis i tężec: szczepienie zapewnia odporność przed trzema chorobami i jest szczepieniem obowiązującym w Polsce dla dzieci i młodzieży do 19 r.ż., osobom zaszczepionym zaleca się dawki przypominające co 10 lat, natomiast nieszczepieni powinni przyjąć szczepienie podstawowe
• Dur brzuszny: zaleca się szczepienie na co najmniej tydzień przed wyjazdem, obejmuje ono podanie 1 dawki domięśniowej; odporność utrzymuje się przez 3 lata, po tym czasie wymagane jest powtórzenie szczepienia w wypadku wyjazdu
• Wścieklizna: na co najmniej 3 tygodnie przed wyjazdem powinno się przyjąć 3 dawki szczepienia w schemacie 0-7-28 dni; zapewnia odporność 5-letnią, po tym okresie należy przyjąć dawkę przypominającą

Pamiętaj!

Potwierdzeniem wykonania szczepień jest Międzynarodowa Książeczka Szczepień (zwana także żółtą książeczką). Należy ją mieć ze sobą w trakcie całej podróży. Książeczkę można dostać w punkcie szczepień.

Ryzyko zakażenia jest mniejsze jeśli wyjeżdżasz w kraje tropikalne, ale będziesz przebywać w uczęszczanych kurortach, hotelach wysokiej klasy i planujesz poruszać się po popularnych trasach turystycznych. Mimo to warto zapoznać się w informacjami dotyczącymi obowiązkowych i zalecanych szczepień.